در این میان آنچه به زعم غالب کارشناسان میتوانست به کاهش مشکلات این استان نوپای هشت ساله کمک کند بهرهمندی از یک ثبات مدیریتی مؤثر و کارا در سطح استان بود که چنین اتفاقی نیفتاد و خراسانشمالی بهطور میانگین به ازای هر یکسال، مدیریت یک استاندار جدید دولتی را تجربه کردهاست. آخرین و جدیدترین استاندار این استان یعنی محمود احمدیبیغش تنها چهارماه است که از زمان تصدیاش بر این سمت دولتی میگذرد. انتصاب وی در نخستین روزهای تیرماه سالجاری نه تنها بیحاشیه نبود بلکه بیشترین اعتراضها را از ناحیه مردم، نمایندگان و علمای خراسان شمالی به همراه داشت. نگرانی مردم خراسان شمالی این بود که با انتصاب احمدیبیغش بهعنوان هفتمین استاندار استان هشت ساله خراسان شمالی، توسعه استان متوقف یا از حرکت رو به رشدش کاسته شود چرا که با توجه به عمر کوتاه دولت دهم، استاندار جدید اصلا فرصت شناخت استان و آگاهی به مسائل و مشکلات آن و برنامهریزی برای اجرای طرحها و برنامههای احتمالی خود را پیدا نخواهد کرد.
فقیرترین استان کشور
موسی الرضا ثروتی نماینده مردم بجنورددر مجلس شورای اسلامی میگوید: درآمد سرانه مردم خراسان شمالی 80میلیون ریال است، درحالیکه براساس گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی این سرانه در کشور ۱۳۵ میلیون ریال است. ثروتی برهمین اساس خواستار ارائه آمار و اطلاعات دقیق از سوی مسئولان است و تأکید دارد که با وجود اینکه این استان از نظر وسعت از 15استان و از نظر جمعیت از پنج استان بزرگتر است اما در بیشتر شاخصها رتبه 30کشوری را دارد. ثروتی، خراسان شمالی را در تمام شاخصها، فقیرترین استان در کشور معرفی میکند و میگوید: هزینه سرانه استان 105میلیارد ریال و میانگین هزینه سرانه هر شهروند 25میلیون ریال است.
بهگفته وی، در حال حاضر خراسانشمالی به لحاظ فرهنگی، فضای کتابخانههای عمومی، سالنهای فرهنگی- اجتماعی، حوزههایعلمیه، مصلیها، مساجد، امکانات اجتماعی، بهداشت و درمان، راه روستایی، آموزش و پرورش، فیبرنوری و زیرساختهای ارتباطی رتبه آخر کشور را دارد و جزو استانهای کمتر توسعه یافته قرار گرفته است. ثروتی با اشاره به اصل 48قانون اساسی مبنی بر توسعه متوازن استانها میگوید: اگر چه فاصله طبقاتی خراسان شمالی با استانهای دیگر از گذشته وجود داشته اما به لحاظ اینکه خراسانشمالی نسبت به استانهای برخوردار، از توسعه کمتری برخوردار بوده اکنون فاصله طبقاتی این استان با استانهای برخوردار بهشدت افزایش یافته است. به گفته نماینده مردم بجنورد در مجلس شورای اسلامی، در پی زلزله سال 75، 85نفر در بجنورد و شیروان کشته شدند که در آن مقطع زمانی یک میلیون تومان وام به خانواده آنها تخصیص یافت که توان بازپرداخت آن را ندارند و تقاضای بخشودگی دارند.
دولتیها و مجلسیها چه میگویند؟
در فاصله بهار و تابستان گذشته هیأت دولت وعده انجام دور چهارم سفر استانی خود به خراسان شمالی برای پیگیری مصوبات بر زمین مانده را میداد، اما این سفر نهتنها انجام نشد بلکه بهطور کلی سفرهای استانی دولت در دور چهارم در صدمین ایستگاه خود در خراسان رضوی متوقف ماند و از آن مقطع یعنی اردیبهشتماه به بعد دولت سفر استانی نداشته است. با وجود این در همان روزها مسئول پیگیری مصوبات سفر استانی هیأت دولت به خراسان شمالی گزارشی ارائه داد که میگفت تنها 61درصد مصوبات سفرهای استانی دولت به خراسان شمالی اجرایی شده است. حسین قلیزاده به ایرنا گفته بود: هیأت دولت در سه سفر استانی به خراسان شمالی 668 مصوبه داشت که این مصوبات در قالب دو هزار و 543پروژه اجرایی شد.
وی اعتبار پیشبینی شده برای اجرای پروژههای سفر استانی هیأت دولت به این استان را بیش از 50هزار میلیارد ریال اعلام کرده و گفته بود: براساس بررسی نهاد ریاستجمهوری از 668مصوبه استانی هیأت دولت در این استان 310پروژه عمرانی تکمیل شده و در قالب پروژههای عمرانی به بهرهبرداری رسیده است. به گفته معاون استاندار خراسان شمالی 204مصوبه در دست اجرای هیأت دولت نیز باید تا پایان دولت دهم به بهرهبرداری برسد. به گفته وی 154مصوبه استانی هیأت دولت نیز در دست پیگیری قرار دارد ولی تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است. وی در تشریح نتایج جزئیات سفرهای سهگانه دولت به خراسانشمالی گفته بود: براساس برنامه تدوینی ، 93درصد از مصوبات دور اول، 66درصد از مصوبات دور دوم و 38درصد از مصوبات دور سوم سفرهای استانی اجرایی شده است.
با وجود این، نماینده مردم بجنورد در مجلس ، ارزیابی خود را از نتایج عملی سفرهای استانی دولت دارد. ثروتی با بیان اینکه استان از نظر اماکن فرهنگی، تربیتی و کتابخانهای بسیار فقیر است یادآوری میکند: از زمان تأسیس استان مقرر شد برای احداث ساختمانهای اداری 400میلیارد ریال اعتبار اختصاص یابد که متأسفانه تاکنون یک هشتم آن هم تخصیص نیافته است. وی تصریح دارد: خراسان شمالی تنها استانی است که با وجود 285کیلومتر مرز مشترک با کشور همسایه، هنوز معبر ورود و خروج ندارد. به گفته ثروتی، اگرچه خراسان شمالی در سال 81جزو استانهای توسعه محور شرق قرار گرفت اما هنوز از مزایای آن برخوردار نشده است. وی میگوید که براساس مصوبه دولت مقرر شد تا پایان برنامه چهارم توسعه از نظر شاخصها به میانگین کشوری برسیم که هنوز هم در رتبه آخر هستیم. وی سهم اعتبارات تخصیصی خراسان شمالی از کل کشور را، 1/52 درصد اعلام و خاطرنشان میکند: بهدلیل معضل ترافیک تعداد کشتههای تصادفات درون شهری در استان بیشتر از جادههای برونشهری است. وی میافزاید: با وجود اینکه برای طرحهای بالای 15میلیارد ریال اعتبار، باید مجوز کارگروه ماده 215اخذ شود اما مدیران استان ما در این بخش یا بیاطلاع هستند یا عملکردشان بسیار ضعیف است.
آسیب خراسان شمالی از تغییرات مداوم در استانداری
موسی الرضا ثروتی، نماینده بجنورد با اشاره به اینکه موج تغییرات مدیریتی از ابتدای دولت نهم تاکنون وجود داشته نگاهی مسالمتآمیز به این اتفاق دارد و میگوید که به یمن سفر مقاممعظم رهبری به استان شاید بخشی از این سوءتدبیرها حل شود. ثروتی اما همچنان انتقادهای خودش را دارد و میگوید: انتخاب استاندار حق دولت و وزارت کشور است ولی این انتخابها باید عقلانی و منطقی باشد؛ در این انتصابات ما نه قانون دیدیم و نه عقلانیت. ثروتی با بیان اینکه موضوع تغییر استاندار خراسان شمالی بدون هماهنگی با نمایندگان مجلس بود، میگوید: رسم چنین بود که اگر قرار بود کسی استاندار شود با اطلاع دفتر مقام معظم رهبری و نمایندگان مجلس انتخاب میشد تا انسجام و وحدت در ارکان مختلف جامعه به هم نخورد؛ در این راستا متأسفانه هماهنگی صورت نگرفت.
وی با بیان اینکه خراسان شمالی هشتسال است که تبدیل به استان شده و طی همین مدت هفت استاندار عوض کرده است،تاکید میکند: این به هیچ عنوان به نفع استان نیست و خراسان شمالی بهخاطر این اقدامات دولت آسیبهای جدی دیده است. ثروتی با این همه معتقد است که سفر مقام معظم رهبری به خراسان شمالی به توسعه متوازن این استان میانجامد و میگوید: این سفر مبارک میتواند به توسعه متوازن و رفع محرومیت از استان محروم خراسانشمالی کمک کند. وی با بیان اینکه در حال حاضر خراسان شمالی در غالب شاخصهای مختلف اقتصادی رتبه آخر را بین استانهای کشور بهخود اختصاص داده است میافزاید: مقام معظم رهبری در سفرهای استانی خود سعی در تبیین نظام جمهوری اسلامی، حمایت از مردم و توسعه در مناطق محروم دارند. ثروتی تصریح میکند: متأسفانه با وجود تلاشهای صورتگرفته در سفرهای هیأت دولت، هنوز فاصله طبقاتی بین استانهای مختلف کشور کم نشده و اهالی خراسان شمالی چشم انتظار برکات سفر مقام معظم رهبری و تأثیرات آتی آن هستند.