به دیگر سخن با حضور معظمله در خراسان شمالی، ایشان از تمام استانهای ایران اسلامی دیدار کرده اند تا تمام مردم ایرانزمین عطر خوش حضور ولایت را در شهرها و استانهایشان استشمام کرده باشند؛ البته برخی استانها به فراخور وقایع و مناسبتها بیش از یکبار میزبان قدوم پربرکت رهبرمعظم انقلاب بودهاند. تقویت رابطه و پیوند مردم با رهبری، تعالی باورها و اعتقاد مردم به اسلام و انقلاب، تبیین نقش بیبدیل و کمنظیر رهبری در مواجهه با بحرانها، نقش رهبری در بصیرتافزایی و بیداری جامعه، افزایش تحملپذیری در ملت و نگهداشتن مردم در صحنه، لزوم حفظ دستاوردها و ارزشهای انقلاب و اسلام، رواج و توسعه اخلاق و صداقت در جامعه، حفظ وحدت جامعه، ایجاد خودباوری و بالابردن اعتمادبهنفس جوانان از مهمترین دستاوردهای این سفرها بودهاند. از آنجا که معمولا مقام معظم رهبری در سفرهای استانیشان به ترسیم مسیر و افق آینده انقلاب میپردازند و نیز مطالبات اصلی خویش را در جمع مردم پر شور و اهالی علم و دانش استانها مطرح میفرمایند، بر آن شدیم تا به مرور مهمترین بیانات و مطالبات مقام معظم رهبری در طول 23سالی که از آغاز رهبری ایشان میگذرد، بپردازیم. در این بین البته تا حد امکان سعی شده نگاهی بهدستاوردهای سفرهای مقام معظم رهبری و حواشی این سفرها داشته باشیم که البته مشخص است که این اطلاعات درخصوص سفرهای ابتدایی تا حدی اندک و محدود و در مواردی غیرقابل دسترسی بودهاند.
ایلام/دی 1369
مهمترین بیانات: جمهوری اسلامی، بحمدالله قوی است. ما امروز از هیچ قدرتی در دنیا واهمه نداریم. استکبار جهانی میخواهد که در جمهوری اسلامی، ملت ایران نتواند در سایه اسلام، مشکلات خودش را حل کند. شما ملت و این دولت لایق و خدمتگذار، باید با کار و وحدت و همبستگی، به دهن استکبار جهانی بزنید و آنها را مأیوس کنید.
استکبار جهانی، چه دارد؟ آمریکا چه دارد که بر کشورها و دولتهای مختلف عالم، فخر و برتری میفروشد؟ سلاح مادی، تجهیزات، پول، بمب، هواپیما و ناوگان مجهز دارد. البته اینها در مقابل تجهیزات مادی از جنس خود آن تجهیزات، قوی و کارآمد است اما در مقابل ایمان چه؟ در مقابل ایمان، تجهیزات استکبار و آمریکا، هیچ کارایی ندارد. مردم ما با سلاح ایمان مسلحند. لذاست که استکبار نمیتواند انقلاب شکوهمند و باعظمت ملت ایران را شکست بدهد. ملت ایران، بهخاطر ایمان عمیق به اسلام، یک ملت شکستناپذیر است. هیچ قدرتی نمیتواند این ملت را شکست بدهد؛ نه دشمنان خارجی، نه دشمنان داخلی، نه گروهکها، نه خرابکارها و نه هیچکس دیگر.
مهمترین مطالبات: تقویت ایمان سازندگی کشور
لرستان/ مرداد 1370
مهمترین بیانات: اگر امروز خدای ناخواسته در همان رفتار شخصی خودمان چیزی مشاهده بشود که با آنچه مردم درباره ما گمان میبرند، منافات داشته باشد، به ایمان مردم ضربه خواهد خورد و در نتیجه پایه خواهد لرزید.
آیا میشود یک نفر بگوید من دیندارم، من آخوندم اما خودش را سرباز این دین نداند؟ مگر چنین چیزی میشود؟ هر کسی که ادعای دینداری کند و حاکمیتی را که بر مبنای دین است از خود نداند و دفاع از آن را وظیفه خود نشمارد، دروغ میگوید.
باید مثل عمار هوشیار بود و فهمید که وظیفه چیست. نمیشود گفت به من ربطی ندارد.
مهمترین مطالبات: احساس تکلیف همگانی
بوشهر/ دی 1370
مهمترین بیانات: ما باید برای حرکت و تلاش در راه خدا، خود را آماده نگهداریم. در این جهت، زن و مرد هم فرقی نمیکند؛ مردان هم موظفند، زنان هم موظفند؛ مردان هم باید علم و دانش را تحصیل کنند، زنان هم باید علم و دانش را تحصیل کنند؛ مردان هم باید تا آنجا که میتوانند و در هر نقطهای که میتوانند در راه سازندگی کشور تلاش کنند، زنان هم باید در راه سازندگی کشور- و بهخصوص سازندگی نسل نو و تربیت اسلامی او- تا آنجا که میتوانند تلاش کنند. اگر این قشر عظیم از ملت ایران - یعنی زنان- دوشادوش مردان، با حفظ حدود اسلامی، علم و فن و کارهای شایسته یک مسلمان را فرا بگیرند و عمل بکنند، یقینا موفقیت بیشتر خواهد بود. امروز بحمدالله زنان ما در میدانهای گوناگونی پیشرفت داشته اند.
مهمترین مطالبات: تلاش همگانی برای سازندگی، نقش زنان در پیشرفت کشور
چهارمحال و بختیاری/ مهر 1371
مهمترین بیانات: آنچه در دنیای سرمایهداری به فکر آن نیستند طبقات محروم است. مبنای اقتصاد امروز دنیای سرمایهداری و استکبار، بر این است. در طول زمان هم، همیشه سلاطین و قدرتمندان و مستکبران، بر همین روال حرکت کردهاند. اما اسلام این را نمیگوید. اسلام میخواهد محرومیت از روی زمین و بهخصوص در جوامع اسلامی، برداشته شود. آنجا که دین خدا حاکم است، باید محرومیت نباشد. انسانها باید از مواهب الهی برخوردار شوند تا بتوانند در یک محیط مناسب و مساعد، خود را به کمال برسانند. عدل در جامعه باید مستقر شود. این، شعار اسلام است و شعاری است که دنبال آن، عمل است و شعاری است که برای تودههای مظلوم و محروم عالم، دارای جاذبه است.
مهمترین مطالبات: محرومیتزدایی، عدالت در کنار پیشرفت
آذربایجانشرقی/ مرداد 1372
مهمترین بیانات: مسلمانان - آنچنان که ما همیشه گفتهایم و امروز هم همان را میگوییم- باید به نیروی ذاتی خودشان ایمان پیدا کنند، به ملتهای مسلمان دیگر اطمینان کنند، به احکام اسلامی و ارزشهای اسلامی اهمیت دهند، اتحاد کلمه پیدا کنند و از هایوهوی استکبار هم نترسند. این در درجه اول است. این مطلبی است که اخیرا گفتم؛ یعنی نباید از آمریکا، استکبار و دشمن بترسند. از دشمن نترسند. اگر نترسند، خیلی از کارها را خواهند توانست انجام دهند و امیدواریم انشاءالله مسلمانان این توفیق را پیدا کنند که این وظیفه بزرگ را انجام دهند.
جایگزین کردن فرهنگ بیگانه بهجای فرهنگ عمومی مردم و نیز حمله به ارزشهای نظام جمهوری اسلامی و باورها و اعتقادات ملت مسلمان ایران دو محور اساسی و مهم در تهاجم فرهنگی دشمن محسوب میشود و برای مقابله با آن، ایجاد سنگرهای فرهنگی و نیز بهره گرفتن از توان تمامی افراد مستعد این کشور اقدامی ضروری است زیرا مقابله با تهاجم فرهنگی به قشر خاصی محدود نمیشود.
مهمترین مطالبات: اتحاد ملی، مقابله با تهاجم فرهنگی
کهگیلویه و بویراحمد/ خرداد 1373
مهمترین بیانات: ئشما بدانید که من از تعصبات و اختلافات قبیلهای که متأسفانه در این استان رایج است، بهشدت ناراحتم. لعنت خدا بر سردمدارانِ رژیمِ منحوسِ پهلوی که عمدا اختلافات قبیلهای را در این استان، تندوتیز کردند تا خودشان بتوانند راحت زندگی کنند. عمداً این کارها را کردند! چرا باید دو قبیله، چندین سال باهم دعوا داشته باشند؟! خدا راضی نیست. من هم که برادر شما هستم به شما عرض میکنم: راضی نیستم. بعضی از عاداتِ ناپسندِ دیگر هم هست که باید کنار گذاشته شود.
من شنیدهام که در بعضی از مناطق این استان، به زنان و دختران ظلم میشود. اسلام از آن مردی که به زن ظلم کند، متنفر و بیزار است. پیغمبرِ خدا، مردی را که به زن یا دختر خودش ظلم کند، زشت میشمارد. چون زن از لحاظ جسمی ضعیفتر است، آیا این مجوّز میشود که مرد با تکیه بر قدرت جسمانی به او ظلم کند؟!
مهمترین مطالبات: پرهیز از تعصبات قومی و جنسیتی
مازندران / مهر 1374
مهمترین بیانات: انقلاب اسلامی بهوجود آمد تا به ملت ایران، حیات طیبه بدهد. حیات طیبه، یعنی آن چیزی که قرآن میفرماید: «فلنحیینه حیاهطیبه». این، ثمره و هدف نهایی این انقلاب است. حیات طیبه، یعنی یک ملت، هم از لحاظ مادی و زندگی روزمره و رفاه و امنیت و دانش و سواد و عزت سیاسی و استقلال اقتصادی و رونق مالی و اقتصادی برخوردار باشد و هم از جهت معنوی، انسانهای مؤمن و خداشناس و پرهیزکار و برخوردار از اخلاق والای الهی در آن زندگی کنند. این حیات طیبه است.
مهمترین مطالبات: سازندگی
آذربایجانغربی/ شهریور 1375
مهمترین بیانات: در این استان، ترک و کرد و شیعه و سنی، در کنار هم با مهربانی زندگی میکنند. این چیز بسیار با ارزشی است. یکی از چیزهایی که هنگام پیروزی انقلاب، دشمنان خارجی را نسبت به شکست انقلاب امیدوار میکرد، مسئله تعدد اقوام، در سرزمین پهناور ما بود. ترک، عرب، فارس، کرد، لر، بلوچ و ترکمن؛ اقوام مختلف. دشمن امیدوار بود که بتواند از این اختلاف، بهرهبرداری کند؛ اما غافل بود که ملت ایران پیش از همهچیز، ایرانی است.
مهمترین مطالبات: اتحاد ملی
گلستان/ مهر 1374
مهمترین بیانات: ملت ایران بهرغم خواست استکبار و قطبهای قدرت در جهان، در بسیاری از زمینههای زندگی پیشرفته است و به همه نتایج و اهداف خود نیز دست خواهد یافت و تردیدی نیست که قادر خواهد بود تمدنی نوین را براساس اسلام بنا نهاده و مانند خورشیدی تابناک در دنیای اسلام بدرخشد.
زن و مردم باید با دولت در کار و تلاش برای پیشبرد برنامههای آبادسازی، عمرانی و محرومیتزدایی در هر منطقهای از کشور همکاری مؤثر داشته باشند و اهتمام به امر تعلیم و تربیت در زمره مهمترین این تلاشهاست.
مهمترین مطالبات: ایجاد تمدن اسلامی سازندگی
خوزستان/ اسفند 1375
مهمترین بیانات: ما اگر سازندگی را باز هم پیش ببریم اما در جهت استقرار عدالت و از بین بردن تبعیض و ایجاد برابری حقوق و احیای کرامت زن و مرد مسلمان فعالیتی نکنیم، موفقیتی بهدست نیاوردهایم. موفقیت، آن وقتی است که بتوانیم معنویت و دین و اخلاق و عدالت و معرفت و سواد و تواناییهای گوناگون را در میان جامعه مستقر کنیم.
آن چیزی که از روز اول انقلاب بلکه از پیش از انقلاب تا امروز، موجب شده است که دشمن نتواند هدفهای خود را عملی کند، عبارت از وحدت کلمه اقشار مختلف مردم است.
مهمترین مطالبات: پیشرفت و عدالت، وحدت اقوام ایرانی
کرج(البرز)/ مهر 1376
مهمترین بیانات: هر ملتی که زنده و بیدار و آگاه باشد و بخواهد کشور خود را از مشکلاتی که بر آن تحمیل شده است، نجات دهد، باید تا آنجا که میتواند، در میدان کار و تلاش و سازندگی، با قدرت پیش برود و گوشاش بدهکار حرف و گفت دشمنان و این و آن نباشد. فرقی نمیکند؛ همه بخشهای سازندگی در این جهت مهم است: سازندگی علمی و صنعتی، سازندگی اقتصادی، سازندگی فرهنگی و سازندگی اخلاقی. اگر همه ملتهای در حال توسعه به این فکر بودند که روی پای خود، با اراده خود، طبق نیاز خود، خودشان همت به خرج دهند و از مسئولانشان بخواهند و همه با هم به سمت مقاصد بزرگ خود حرکت کنند.
امید، بزرگترین قوه محرکه انسان است. امید به پیروزی، امید به پیشرفت و امید به موفقیت، هر انسانی را به حرکت وادار میکند. اگر شما بخواهید هر انسان فعال و سرزنده و شادابی از حرکت بیفتد، کافی است او را ناامید کنید. اگر ناامید کردید، دستهای فعال سست خواهد شد؛ زانوان فعال و استوار به لرزه خواهد افتاد.
مهمترین مطالبات: توسعه همه جانبه، بیتوجهی به تبلیغات دشمن
حاشیه: مقام معظم رهبری درخصوص روحیات مردم کرج میفرمایند: «سال1345- یعنی درست 31سال قبل- در مسجد جامع این شهر جمعیت پرشور و مؤمنی جمع میشدند، تا در آن ایام اختناق مطلق، سخنانی را بشنوند. من روزها و شبهایماه رمضان از تهران میآمدم و با این مردم حرف میزدم. البته پلیس و دستگاه امنیت آن رژیم اختناقی و خفقانبار و ضدآزادی، اجازه ندادند که آن ماه رمضان به شکل مطلوب تمام شود و جلسات را قطع کردند. من از آن وقت، مردم کرج و روحیه کرج و نشاط و سرزندگی را در این شهر میشناختم.
هرمزگان/ بهمن 1376
مهمترین بیانات: ایران اسلامی به فضل نظام تثبیتشده جمهوری اسلامی و به لطف هوشیاری ملت و آمادگی نیروهای مسلح، هیچ تهدیدی را نسبت بهخود اولا احساس نمیکند؛ ثانیاً اگر تهدیدی باشد، با قدرت تمام به آن پاسخ خواهد داد. ولی به هر حال حضور بیگانگان در این منطقه- که بیشترین شناورهای نظامی هم متعلق به شیطان بزرگ آمریکاست- تهدیدکننده است؛ یعنی امنیت این منطقه بسیار حساس را تهدید میکند. بدانید امروز کشور شما با یک دولت قوی، با یک نظام تثبیتشده و با یک برنامه منظم به سمت هدفهای ترسیمشده خود حرکت میکند. در مجموعه تصمیمگیرندگان و عملکنندگان کشور، بحمدالله هیچگونه اشکالی که بتواند در پیمودن این راه اختلال ایجاد کند، وجود ندارد. دشمنان سعی میکنند وضع اقتصادی کشور را تیره جلوه دهند... آینده بحمدالله خوب است.
مهمترین مطالبات: تأمین امنیت و اقتدار ملی، توجه به موضوعات اقتصادی
مهمترین دستاوردها: الحاق ناوشکن جماران به ناوگان نیروی دریایی ارتش
حاشیه: سحرگاه روز سیام بهمن1388 رهبر معظم انقلاب در سفری دیگر به هرمزگان خود را آماده میکردند تا راهی بندرعباس در جنوب ایران شوند؛ جایی که سالها پیش در آن ایستادن بر عرشه ناوشکنهای جنگی نیروی دریایی ارتش ایران و تماشای مانور قایقهای کوچک سپاه پاسداران را تجربه کرده بودند. اما این بار رهبر ایران 1300کیلومتر از پایتخت دور نمیشدند تا بار دیگر مانور این قایقهای کوچک را ببینند یا شبش را در کابین ناوهای 40ساله ساخت انگلیس و آمریکا صبح کنند: ایشان در این سفر میخواستند بر عرشه ناوشکنی بایستند که بعد از سالها تلاش، بهدست متخصصان علوم مختلف الکترونیک و نظامی کشورشان ساخته شده بود.
خراسان جنوبی/ شهریور 1378
مهمترین بیانات: امروز در سایه حاکمیت اسلام، این منطقه از استعدادهای انسانی بالایی برخوردار است و استعدادهای طبیعی نظیر معادن غنی و سرزمینهای بالقوه حاصلخیز، امکانات فراوانی برای پیشرفت و ارتقای سطح زندگی مردم بهوجود آورده است؛ بنابراین دستور اسلام، احیای این استعدادهاست.
بهرغم خواست کسانی که با تحلیلهای غلطِ سیاسی تلاش کردند، ملت، مسئولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی را به سمت ترجیح ارزشهای غیراسلامی سوق دهند، این ملت همچنان پایبند به اسلام و علاقهمند به ارزشهای اسلامی باقیمانده است و نمایندگان و برگزیدگان مردم نیز عمیقا دل در گرو اسلام دارند و در راه عدالت، رسیدگی به محرومان و زنده کردن امکانات مادی و انسانی کشور بهعنوان یک حکم بزرگ اجتماعی اسلام جانفشانی میکنند.
مهمترین مطالبات: حفظ ارزشهای اسلامی، رسیدگی به وضع مستضعفان
حاشیه: در محرم سال42 امام(ره)، آیتالله خامنهای را مأمور میکنند تا پیام ایشان را به آیتاللهمیلانی برسانند. پس از ابلاغ این پیام، ایشان برای تبلیغ درماه محرم به بیرجند میروند. دلیل انتخاب بیرجند از سوی ایشان نیز جالب است: «بیرجند اهمیتش از این نظر بود که عَلَم، آن روز نخستوزیر بود در این شهر بهدنیا آمده بود و بیرجند آن روزگار، پایتخت عَلم بود و استراحتگاه شاه بود و هر وقت شاه و درباریها میخواستند یک خُرده استراحتی بکنند و اینها، میرفتند در بیرجند و آنجا در باغهای عَلَم زندگی میکردند». آیتالله خامنهای تا روز نهم محرم1342 در بیرجند به سخنرانی میپردازند اما بالاخره در این روز توسط نیروهای امنیتی شاه بازداشت میشوند.
اردبیل/ مرداد 1379
مهمترین بیانات: کسی گمان نکند که مسئولانِ بالای کشور نمیخواهند این مبارزه طولانی و دشوار را یا شروع کنند، یا ادامه بدهند؛ نه، همه میخواهند. آماج این مبارزه، سه چیز است: یکی فقر است، یکی فساد است و یکی تبعیض.
اگر با فقر و فساد و تبعیض در کشور مبارزه شود، اصلاحات بهمعنای حقیقی- اصلاحات انقلابی و اسلامی- تحقق پیدا خواهد کرد. مشکلات ما از این سه پایه شوم و از این سه عنصر مخرب است.
ناامنی هم که داریم، بهخاطر همین است. بسیاری از ناامنیها، بهخاطر فقر است و بسیاری بهخاطر فساد است. با فقر، باید مبارزه شود؛ هم با فقر شخصی افراد و با کمبود ناشی درآمد و هم با فقر عمومی.
مهمترین مطالبات: مبارزه با فقر و فساد و تبعیض
مهمترین دستاوردها: کمک به توسعه استان جدیدالتاسیس اردبیل با تصویب طرحهای عمرانی و زیربنایی
حاشیه:شعرخوانی به زبان آذری توسط رهبر انقلاب در اردبیل در رثای ماجرای کربلا
مرکزی / آبان 1379
مهمترین بیانات: اگر یک ملت را از تاریخش، از گذشتهاش، از فرهنگش، از شخصیتش، از مفاخر علمی و دینی و سیاسی و فرهنگیاش جدا کردند و از یادش بردند- زبانش را از او گرفتند، الفبایش را از او گرفتند، کتابش را از او گرفتند، سابقه فرهنگیاش را از او گرفتند- این ملت آماده خواهد شد که هر چه میخواهند بر سرش بیاورند. این ملت دیگر جان پیدا نمیکند؛ مگر اینکه شخصیتهای برجستهای در آن ظهور کنند. این بلا را بر سر بسیاری از کشورها آوردهاند. اگر کشور بخواهد به سمتی که برای آن مطلوب است- چه از لحاظ اقتصادی، چه از لحاظ سیاسی، چه از لحاظ معنوی یا سطح علم و سواد- پیشرفت کند، به محیط آرام و بیتشنج احتیاج دارد.
مهمترین مطالبات: توجه به مسئله فرهنگ
مهمترین دستاوردها: تصویب و اجرای چندین طرح فرهنگی و عمرانی
حاشیه: ساعت هشتونیم صبح، بعد از گذشتن از ترافیک، رسیدیم به ورودی خانمها. با دیدن جمعیت وارفتیم. فشردگی جمعیت به حدی بود که صف هر چند دقیقه یکبار جلو میرفت؛ آن هم با سلام و صلوات. یکی هم آن وسط از فرصت استفاده میکرد و در وصف امام زمان(عج) شعر میخواند. در آن وضعیت چنان با احساس و بدون مکث شعر میخواند که همه دهانشان باز مانده از این همه ذوق و حوصله. دوستش میگفت: «همیشه اجرای برنامههایمان با اوست». (حاشیهنگاری یکی از شهروندان اراکی از دیدار با رهبری)
گیلان/ اردیبهشت 1380
مهمترین بیانات: اقتدار ملت ایران هنگامی تأمین خواهد شد که دستگاههای مسئول کشور با هم همکاری کنند. اگر در جایی نقطهای هست که برای سرنوشت کشور و ملت خطراتی را با خود دارد، مسئولیتِ همه مسئولان کشور است که با نهایتِ احساس مسئولیت و با کمال اتکال و اتکا به خدا و با قدرتی که ملت بهدست آنها داده است، با آن نقطه برخورد کنند. همکاری بین سهقوه، یکی از شرایط اصلی برای رفع مشکلات عمومی مردم است.
مهمترین مطالبات: وحدت قوای کشور، توجه به رفع مشکلات مردم
مهمترین دستاوردها: تصویب و اجرای طرحهای توسعه کشاورزی و زیربنایی
حاشیه: آقا بین صحبتهایشان خاطرهای از سفرشان به رشت تعریف کردند؛ «من در اوایل انقلاب آمدم رشت. مرحوم شهید عضدی من را در اطراف میدان بزرگ شهر رشت گرداند. گروهکهای گوناگون، با تابلوهای خود، با شعارهای خود، همه فضا را پر کرده بودند؛ دانشگاه را هم در قبضه خودشان درآورده بودند و خیال میکردند که گیلان متعلق به آنهاست. مردم مؤمن گیلان، همین جوانهای مؤمن و انقلابی، بدون کمک هیچ دستگاه و ارگانی وارد صحنه شدند و پرچم اسلام را، پرچم توحید را، پرچم انقلاب را در آنجا برافراشتند و همه اینها را از صحنه بیرون کردند. این، ایمان مردم است».
اصفهان/ آبان 1380
مهمترین بیانات: نظام اسلامى یک الگوى اسلامى را هم در دنیا مطرح کرد؛ یعنى نشان داد که بدون آمریکا مىشود زندگى کرد؛ بدون رفتن زیر بار یک قدرت بزرگ مىتوان یک کشور بزرگ65میلیونى را اداره کرد و پیش برد. پس علت اصلى تهدید، هویت نظام اسلامى است.
آنجایى که صحبت از مسائل اساسى نظام اسلامى است، آنجایى که وحدت دین و سیاست مطرح است، آنجایى که اصول قانون اساسى مورد نظر است، آنجایى که الزام به تبعیت از دین و شریعت مطرح است، اگر یک مسئول عقیدهاى غیر از این دارد، مىتواند شهروند جمهورى اسلامى باشد- مانعى ندارد- اما نمىتواند مسئول باشد؛ بهخصوص در مسئولیتهاى بالا. نکته دوم این است که آنجایى که مسئولان در غیر مسائل اصلى نظام - در مسائل کارى، ادارى، فهم یک قانون - با هم اختلاف نظرى دارند، نباید این اختلاف نظر جلوی چشم مردم قرار گیرد و به کوى و بازار کشیده شود.
مهمترین مطالبات: وحدت مسئولان نظام، مقابله با تهاجم فرهنگی
مهمترین دستاوردها: تصویب دهها طرح بزرگ عمرانی و صنعتی
حاشیه: استاد علیاصغر صائم کاشانی جایی گفتهاند که گویا مقام معظم رهبری قبل از انقلاب شبی را مهمان استاد حداد کاشانی (شاعر معاصر) در دیار کاشان بودهاند. بهواسطه این آشنایی ایشان رو به من کردند و از احوال استاد حداد جویا شدند. پس از این جریان و بازگشت به کاشان، من به استاد حداد کاشانی ابراز لطف مقام معظم رهبری را ابلاغ کردم و برق سرور را در چشمان وی رویت کردم. سال بعد استاد حداد به محضر مقام معظم رهبری مشرف شد. تاکنون کسی را با این تواضع که با چنین جایگاهی هنوز میزبان یکشبه خود را در خاطر داشته باشد ندیدهام.
سیستان و بلوچستان/ اسفند1381
مهمترین بیانات: کلید حل مشکلات کشور به دست جوانان است؛ اما به شرطى که جوانان براى کشور ما باقى بمانند و اراده، روحیه و ایمان جوانان ما- چیزهایى که دشمنان ما آنها را هدف گرفتهاند- محکم و پابرجا باشد. آن کسانى که شیعه را علیه سنى و سنى را علیه شیعه تحریک مىکنند، نه شیعه را دوست دارند و نه سنى را؛ با اصل اسلام دشمناند.
مسئلهاى که امروز جزو مسائل همه ملتهاى مسلمان است، حضور تجاوزکارانه قدرتهاى فراملیتى و متجاوزان بینالمللى در منطقه است. این یک ابتلاى بزرگ براى ملتهاى این منطقه است. دیروز به بهانهاى ملت افغانستان را زیر فشار قرار دادند و امروز به بهانهاى دیگر ملت عراق را به همان فشارها تهدید مىکنند.
مهمترین مطالبات: وحدت شیعه و سنی، توجه به فرهنگ و ارزشهای اسلامی
مهمترین دستاوردها: تصویب چندین طرح اقتصادی، فرهنگی و امنیتی، احداث چند واحد سیمان در استان، مجتمعهای کشت و صنعت، اجرای طرحهای اشتغالزایی
حاشیه: یکی از سرداران سپاه سیستان و بلوچستان راجع به مقبره و شهدای استان توضیح میدهد. آقا ناگهان حرف او را قطع میکنند؛«کاری کنید که برادران اهل سنت هم به زیارت این مقبره بیایند. کسی چه میداند، شاید از این پنج شهید گمنام، یکی اهل سنت باشد.» به حساب آمار اصلاً بعید نیست... من اصلاً به این قضیه فکر نکرده بودم. این دقت عجیب است... خاصه در اینجا که هیچ کسی جز ما سه- چهار نفر دور رهبر نیستیم و هیچ مصلحت رسانهای هم حکم نمیکند به گفتن این مطلب؛ یعنی حقیقتی است در این نصیحت. (برگرفته از کتاب داستان سیستان)
زنجان/ مهر 1382
مهمترین بیانات: مسئله اساسىاى که امروز کشور و ملت ما به آن احتیاج دارد، این است که مسئولان کشور در یک جبهه واحد، تلاش متحد و هماهنگى را براى برطرف کردن مشکلات اقتصادى و معیشتى مردم شروع کنند.
رکن دیگر انقلاب اسلامى، توجه به کرامت انسان است. جامعهاى که در یک مجموعه جغرافیایى و سیاسى زندگى مىکند، کرامتش اقتضا مىکند که آزاد و مستقل باشد و استعداد او شکوفا شود؛ بر سرنوشت خود مسلط باشد؛ مورد تحقیر و اهانت قرار نگیرد و شخصیت ذاتى او بروز کند.
نظام اسلامى در برابر اردوگاه شرق و غرب ایستاد؛ اما در همان روزها یک نظریه این بود که ما به نحوى با استکبار کنار بیاییم! کسانىکه این نظریه را بیان مىکردند، آدمهاى بدى نبودند بلکه سادهاندیش بودند و مىگفتند کنار بیاییم تا ضرر آنها را از خود دفع کنیم؛ اما پاسخ این سؤال را نمىدادند که این کنار آمدن و کوتاه آمدن و عقبنشینى کردن سنگر به سنگر تا کجا باید ادامه پیدا کند.
مهمترین مطالبات: توجه به معیشت مردم، ایستادگی در موضوع هستهای
مهمترین دستاوردها: دستور ویژه برای بازسازی مناطق زلزلهزده (سال 69)، تصویب و اجرای طرحهای عمرانی و فرهنگی
حاشیه: در محل دیدار مقام معظم رهبری با دانشجویان دانشگاه زنجان پلاکاردی با مشارکت چند تشکل دانشجویی نصب شده بود که ایشان ضمن ابراز خوشحالی از دیدن این پلاکارد، فرمودند: «یکى از چیزهایى که من از دانشگاههاى زنجان خوشم آمد، این است که گفتند در این دانشگاهها تشکلهاى گوناگون دانشجویى با هم با بىادبى و هتاکى و بدگویى و دستبهیقهشدن رفتار نمىکنند. این رویه خیلى خوبى است و توصیه مىکنم همینطور باشید».
قزوین / آذر 1382
مهمترین بیانات: نظام جمهورى اسلامى و کشور عزیز و بزرگ و غنى طبیعى ما در تحولات جهانى، هم با فرصتهایى مواجه است، هم با تهدیدهایى. ما فرصتهاى زیادى در پیشروى خود داشتیم و داریم. براى مسئولان مهمترین مسئله این است که از همه فرصتهایى که پیش مىآید، با حفظ عزت ملى، براى پیشرفت کشور- هم از لحاظ مادى و هم از لحاظ معنوى- استفاده کنند. هدف جمهورى اسلامى فقط این نیست که با ارقام و اعداد، تولید ناخالص ملى را در مجموع رقم بالایى نشان دهد؛ این کافى نیست. ما معتقدیم در کشور باید عدالت باشد و ثروت ملى میان همه مردم تقسیم شود. این آرزوى بزرگ ماست و براى آن تلاش و مبارزه مىکنیم.
مهمترین مطالبات: پیشرفت و عدالت
مهمترین دستاوردها: تصویب چندین طرح صنعتی، فرهنگی و کشاورزی
حاشیه: مقام معظم رهبری در جمع مردم قزوین: «من خودم از دوران جوانى و طلبگى، به مناسبت وجود دو استاد بزرگ در حوزه علمیه مشهد، با نام قزوین و قزوینى آشنا شدم؛ شخصیت برجسته مرحوم «حاج شیخهاشم قزوینى» و شخصیت ممتاز مرحوم «حاج شیخ مجتبى قزوینى»؛ دوستاره درخشان در حوزه علمیه مشهد که ما از دوران جوانى و نوجوانى نگاهمان به این دو چهره ارزشمند بود. نام قزوینى در ذهن طلبه مشهدى، به برکت وجود این دو شخصیت بزرگوار، یک نام درخشان و همراه با افتخار تلقى شده است».
همدان؛ تیر 1383
مهمترین بیانات: من در دو سه سال اخیر بر مبارزه با فساد اقتصادى در دستگاههاى حکومتى و دولتى اصرار کردهام... اگر در دستگاههاى حکومتى با فساد اقتصادى و کجروى در مسائل مالى برخورد نشود، همه چیزهایى که مطرح کردند، اگر یکىیکى هم اینها را برآورده کنیم، فایدهاى ندارد؛ علاوه بر اینکه خیلى از این چیزها با فساد اصلاً نشدنى است.
به برکت انقلاب و اسلام، جوانهاى ما راه حرکت و امید حرکت را پیدا کردهاند؛ این امید باید در اینها تقویت شود. درست برخلاف سیاست استکبارى دنیا که در میان ملتها بذر نومیدى مىپاشد، باید بذر امید کاشته و آبیارى شود. بهنظر من این تکلیف عمده نخبگان است.
من که مىگویم تهاجم فرهنگى، عدهاى خیال مىکنند مراد من این است که مثلاً پسرى موهایش را تا اینجا بلند کند. خیال مىکنند بنده با موى بلند تا اینجا مخالفم. مسئله تهاجم فرهنگى این نیست. البته بىبندوبارى و فساد هم یکى از شاخههاى تهاجم فرهنگى است؛ اما تهاجم فرهنگى بزرگتر این است که اینها در طول سالهاى متمادى به مغز ایرانى و باور ایرانى تزریق کردند که تو نمىتوانى؛ باید دنبالهرو غرب و اروپا باشى. نمىگذارند خودمان را باور کنیم.
مهمترین مطالبات: مبارزه با مفاسد اقتصادی، باور تواناییهای ملی، ایجاد امید در جامعه
مهمترین دستاوردها: پروژه در بخشهای مختلف عمرانی، کشاورزی، فرهنگی، اقتصادی
حاشیه: مقام معظم رهبری در جمع مسئولان اجرایی استان طولانی شدن مدت اجرای طرحهای مختلف از جمله بیمارستان شهید بهشتی همدان را موجب شرمندگی مسئولان در برابر مردم خواندند و تاکید کردند که برای اجرای طرح، زمان مشخصی را تعیین کنید و دقیقاً به آن پایبند باشید.
کرمان؛ اردیبهشت 1384
مهمترین بیانات: ما هر جا دانش را پیدا کنیم، آن را از آنها خواهیم گرفت. ما از گرفتن دانش از دیگران ابا نداریم. ننگمان نمىکند شاگرد دانش دیگران باشیم اما ننگمان مىکند که همیشه شاگرد باقى بمانیم. شاگردى مىکنیم و علم را یادمىگیریم اما بر علم مىافزاییم؛ این، هدف و افق کار علمى در کشور ماست.
مسئله اول، شکل دادن به یک آرمان سیاسى است که بتواند به فعالیتها و تلاشهاى جوان جهت بدهد؛ چون بدون آرمان، نه مىشود درست زندگى کرد و نه تلاش انسان، منضبط خواهد بود. باید آرمان و خط روشن و افق واضحى در مقابل، وجود داشته باشد که به انسان جهت بدهد. این آرمان چیست؟ ... آزاد فکرى و تولید علم و امثال اینها آرمان جوان است.
مهمترین مطالبات: تولید علم
مهمترین دستاوردها: تصویب هزار و 248 پروژه با اعتبار چهار هزار و 300 میلیارد ریال در زمینههای مختلف آب، برق، کشاورزی، احداث سد، آبخیزداری، مسکن شهری و روستایی و مراکز بهداشتی و درمانی، تسریع در بازسازی بم
حاشیه: مقام معظم رهبری در جمع مردم کرمان بیان داشتند: «خیلى از دوستان نزدیک ما در دوران مبارزه و دوران طلبگى، رفقاى کرمانى بودهاند - مثل آقاىهاشمى رفسنجانى، آقاى حجتى کرمانى، آقاى باهنر و بعضى دیگر - لیکن در زمینه تعلیم و تربیت، ارتباط من با کرمان از همه اینها قدیمىتر است. دبستانى که من در مشهد مىرفتم، معلم آن، مرحوم میرزا حسین تدین کرمانى بود. تنها مدرسه دینى مشهد هم مدرسه ایشان بود، به نام «دارالتعلیم دیانتى». بنده شش سال در این مدرسه زیر دست آقاى تدین درس خواندم. مرحوم تدین واقعاً یک مردحسابى بود».
سمنان/ آبان 1385
مهمترین بیانات: کشور باید در علم، در دانش و به تبع علم و دانش، در آنچه مترتب بر علم است، در رتبههای اول جهان قرار بگیرد. نمیگویم پنجسال دیگر، 10سال دیگر؛ نه، هدف را بگیرید 50 سال دیگر؛ اما باید برویم و برسیم و این، به همت احتیاج دارد.
نه با رهاسازی و شالودهشکنی و هرجومرجِ اقتصادی و عقیدتی و فرهنگی میتوان به جایی رسید؛ هردو غلط است. آزادی فکر؛ همان نهضت آزاد فکری که ما دو، سه سال قبل مطرح کردیم و البته دانشجوها هم استقبال کردند؛ اما عملا آن کاری که من گفته بودم، انجام نشده است. «تعیین الگوی پیشرفت» هم لازم است. الگوی پیشرفت چیست؟ ما باید این را مشخص کنیم.
مهمترین مطالبات: نهضت تولید علم، کرسیهای آزاداندیشی، تعیین الگوی پیشرفت
مهمترین دستاوردها: ساخت و تکمیل و تجهیز دو بیمارستان 220تختخوابی درسمنان و 160تختخوابی دردامغان و 270مصوبه عمرانی دیگر
حاشیه: مادر آمده بود تا رهبر در دامغان احساس غربت نکند؛ با چفیهای بر دوش. مادر شهیدان مومنی آمده بود؛ به نیابت از سه دسته گل پرپرش... و آمده بود تا ارادت خود و خاندانش را به آقا برساند؛ او نجوا میکرد... خوش آمدید... شما سلامت باشید... فرزندان من فدای انقلابم و امام و... اشک شوق مادر گواهی بود بر تسکین آلام دلش که اگر لالههایش در کنارش نیستند، باغبان هست. رهبر به سوی جایگاه سخنرانی میروند و میگویند: دقایقی قبل مادر شهیدان مومنی را زیارت کردم؛ اگرچه سالخورده است اما از لحاظ روحی مثل کوه ایستاده؛ باید دست اینها را بوسید.
خراسان رضوی/ اردیبهشت 1386
مهمترین بیانات: امروز روحانیت با حکومت همسو است و این یک نعمت بزرگ است و نباید آن را به نقمت تبدیل کنیم. اگر استقلال حوزهها سلب شود و حوزهها دولتی شوند و اگر روحانیت جزو تشکیلات حکومتی شد این نعمت به نقمت تبدیل میشود. ما نمیگوییم روحانیت نباید با حکومت تعامل داشته باشد بلکه معتقدیم آنجا که لازم است روحانیت منتقد باشد باید بهعنوان منتقدی دلسوز نقش ایفا کند.
توقع ما از دانشگاه کشور و مرکز علم کشور این است که اگر یک جوان کماعتقادِ لاابالی وارد دانشگاه شد، در حالی از دانشگاه بیرون بیاید که عمیقاً متدین و دارای تعهد دینی و اخلاق دینی است؛ توقع ما از دانشگاه این است؛ مثل حوزه علمیه.
من تأیید میکنم که ما بایستی اساتید استخواندار و قدیمی قوی و باارزش را با اصرار در دانشگاه حفظ کنیم- که دوستان اشاره کردند- در کنار این مؤکدا عرض میکنم که بایستی از اساتید جوان و پرانگیزه هم استفاده بشود و وارد بشوند.
مهمترین مطالبات: اسلامی کردن دانشگاهها ،استقلال حوزههای علمیه
مهمترین دستاوردها: توسعه فرهنگی، اقتصادی و صنعتی
حاشیه: رهبری علاوه بر سفرهای استانی، هرساله نخستین روز بهار به مشهد مقدس و زیارت ثامنالحجج میروند. در یکی از این سفرها آقا که دستی در شعر دارند، مصرع آشنایی از یک غزل بلندشان را در طبقی سرشار از لطافت و صفت ادبی، عیدی همشهریهایشان کرده و میسرایند دلبسته یاران خراسانی خویشم. و البته مثل همه دوستیهای عالم، این دلبستگی هم یک اتوبان دوطرفه است. مردم مشهد هزار تا هزار صلوات نذر میکنند تا بهار از راه برسد و پشت بند آن هم فرصت دیدار با آقا
سیدعلی خامنهای فراهم شود.
یزد/ دی 1386
مهمترین بیانات: امروز کشور ما در حال پیشرفت است؛ چه بخواهند و چه نخواهند... ما سنگِ نشانهامان- یعنی همین به تعبیر فرنگیاش تابلوهای جادهمان- دارند به ما نشان میدهند.
ما برای توسعه کشور به سراغ نظریات دانشمندان اروپایی نرویم. نمیگویم از علم آنها استفاده نکنیم؛ اما نسخه آنها مال خودشان. علم آنها را یاد بگیریم اما نسخه بیماری خودمان را خودمان بنویسیم.
رابطه سیاسی با آمریکا برای ما مضر است. اولا خطر آمریکا را کم نمیکند... . ثانیا وجود رابطه برای آمریکاییها- نه امروز، همیشه اینطور بوده- وسیلهای بوده است برای نفوذ در قشرهای مستعد مزدوری در آن کشور. انگلیسیها هم همینطور بودند.
مهمترین مطالبات: تدوین الگوی بومی پیشرفت
مهمترین دستاوردها: احداث نیروگاه طبس، احداث بزرگراه یزد- بافق، احداث بیمارستان 280تختخوابی شهید رهنمون، احداث راهآهن یزد- اقلید، اجرای خط دوم انتقال آب به استان
حاشیه: محل سخنرانی آقا، میدان تاریخی امیر چخماق بود؛ میدانی که قدمت آن به بیش از ۵۰۰ سال میرسد و دارای معماری بینظیری است.مثال و خاطره زیبای حضرت آیتالله خامنهای از سفر به عراق برای مردم بسیار جالب و زیبا بود. آقا تعریف کردهاند که سالها پیش، باغستانهایی را در بیابانهای بین کربلا و نجف مشاهده کردهاند که مردم آن مناطق میگفتهاند حاصل تلاش و زحمات مردمانی از یزد است و این نشان از حضور پرثمر آنها در هر منطقه دارد.
فارس/اردیبهشت 1387
مهمترین بیانات: بعضی خیال میکنند هنر مساوی است با لاابالیگری و بیدینی و بیبندوباری؛ این غلط است. هنر از جلوههای زیبای خلقت الهی است در انسان. آنچه در هنر ایراد دارد و اهل بصیرت همیشه ایراد گرفتهاند، جهت غلط هنر بوده است. هنر را کشاندن به جهت اغوای انسان و بیبندوباری انسان، این بد است؛ والا هنر اگر با روح دین و با جهتگیری دین باشد، از برجستهترین پدیدههای وجود انسانی است.
ما انشاءالله خواهیم توانست تمدن اسلامی متعلق به ملت ایران را برای این دوره و برای امت اسلامی در این زمان بار دیگر سر دست بیاوریم و الگویی را برای حرکت امت اسلامی انشاءالله ارائه بدهیم.
مهمترین مطالبات: ایجاد تمدن اسلامی، گسترش هنر متعهد
مهمترین دستاوردها: اطلاق عنوان سومین حرم اهلبیت به شیراز، تصویب و اجرای صدها طرح عمرانی، اقتصادی و فرهنگی
حاشیه: «بسمالله... با درود به رهبر انقلاب... اینجانب... شغل آش کارده فروش کنار خیابان باغ ارم... رزمنده سالهای جنگ... فاقد مسکن... بیمه... کمک... با احترام...» نامه را میگیرد و تا میزند. پیرمرد کمی دلدل میکند و میگوید: «میشه نامه رو بدی من؟!». نامه را میگیرد و توی جیب کتِ وصلهدوزش میچپاند. پانوسیان متعجب میپرسد: «چرا گذاشتی تو جیبت؟!». میگوید: «یه وقت خلق آقا تنگ میشه. نمیخوام». میگوییم: «پدر، همه مردم نامه مینویسن، مسئلهای نیست». و پاسخ میدهد: «درسته بیسوادم اما اینرو میدونم. وقتی بچههام مشکل پیدا میکنن، از خواب و خوراک میافتم. میدونی مردم روزی چند تا نامه میرسونن دست آقا و توقع دارن؟! نمیخوام نامه من هم خاطر آقا رو تنگ کنه»!
کردستان/اردیبهشت 1388
مهمترین بیانات: در فرهنگ امروز غربی، تشویق کشورها به توسعه، تشویق کشورها به غربی شدن است!
پیشرفت در کشور ما- با شرایط تاریخی ما، با شرایط جغرافیایی ما، با اوضاع سرزمینی ما، با وضع ملت ما، با آداب ما، با فرهنگ ما و با میراث ما- الگوی ویژه خود را دارد؛ باید جستوجو کنیم و آن الگو را پیدا کنیم.
مسئله امروز این منطقه، مسئله امنیت است. شماها توانستهاید حافظ امنیت باشید؛ این توان را باید در خودتان تقویت کنید؛ این مسئولیت سنگین را بر دوش خودتان همیشه احساس کنید. و من میگویم این احساس مسئولیت را به فرزندان و جوانانتان منتقل کنید.
مهمترین مطالبات: تدوین الگوی بومی پیشرفت، تأمین امنیت، حفظ وحدت شیعه و سنی
مهمترین دستاوردها: احداث دانشگاه مذاهب اهل سنت، پخش اذان اهل سنت از صدا و سیما، ساخت کارخانههای بزرگی همچون کارخانه توسعه فولاد کردستان، کارخانه تولید ماشین و تولید دارو
حاشیه: رهبر اواسط صحبتها به مسئله شیعه و سنی اشاره کردند و از آنجا مردم دیگر سراپا گوش شدند. اواخر صحبتها هم به این موضوع پرداختند اما با لحنی جدید. ایشان دامن زدن به اختلاف شیعه و سنی را از طرف هر کس که باشد- چه شیعه و چه سنی - حرام شرعی و قانونی دانستند. مردم هم که اکثرشان سنی بودند و تا حالا چنین حرفهای بدون تبعیضی را از کسی در این رده نشنیده بودند، تکبیر بلند و هماهنگی گفتند.
قم /مهر 1389
مهمترین بیانات: بدون تردید دشمن در جدا کردن مردم از نظام اسلامی شکست خورده است. سال گذشته در انتخابات، 40میلیون نفر از پای صندوقهای رأی رفتند. در واقع یک رفراندوم 40میلیونی به نفع نظام جمهوری اسلامی و به نفع انتخابات انجام گرفت؛ همین بود که دشمن را عصبانی کرد. خواستند با فتنه اثر آن را از بین ببرند اما این را هم نتوانستند انجام دهند. مردم در مقابل فتنه هم ایستادند. فتنه سال88 کشور را واکسینه کرد. نسبت حوزههای علمیه با نظام اسلامی، «حمایت و نصیحت» و «دفاع در کنار اصلاح» است.
مهمترین مطالبات: تحول در حوزههای علمیه، بصیرت افزایی
مهمترین دستاوردها: دور اول (سال 74): استانشدن قم، دور دوم (سال 89): تسریع در پروژه آبرسانی به قم از سرشاخههای دز
حاشیه: جلو میآید و میزند زیر گریه: «حاجآقا. من پسرم قطع نخاع بود. چهار سال. بعد شهید شد». همه مهمانها اشک میریزند. رهبر مینشیند روی صندلی و میخواهد احوالپرسی کند اما مادر فرصت نمیدهد و شروع میکند به گلهگزاری؛ «مسئول این برنامه که من رو از دیدن آقا محروم کرده، خدا زجرش بده». رهبر علت را میپرسد؛ «گفتم برای اینکه حق من این نبود. من با این وضع نمیتونم بیام دیدار آقا». رهبر میگوید نامه او را دیده که شعری داشته. بعد میگوید: «اینرو به شما بگم. من امشب بنا نبود قم بمونم. فقط بهخاطر شما موندم. البته خونه دوشهید دیگه هم رفتیم. اما من بهخاطر شما موندم. برای اینکه بتونم شما رو ببینم». این دو بیت، سفر رهبر را یک روز طولانیتر کرده بود: «آرزو داشتم که به دیدارم بیایی، هم به دیدار من و هم شوی بیمارم بیایی- بیش یک سال است که شویم همنشین تختخواب است، حق من این بود به دیدار دل زارم بیایی».
کرمانشاه/ مهر 1390
مهمترین بیانات: امروز خوب بودن ما، خوب عمل کردن ما و آبرومند بودن ما اثرگذار است در کشورهایی که یا انقلاب کردند یا در شرف انقلابند. خدای نکرده بیآبرو شدن ما، ناکارآمد نشان داده شدن ما، مکدر بودن چهره ما، تأثیرات منفی متقابلی روی آنها خواهد گذاشت.
بعد از آنکه دولت اسلامی تشکیل شد، مسئولیت و تعهد این دولت اسلامی این است که جامعه اسلامی را تحقق ببخشد. جامعه اسلامی یعنی چه؟ یعنی جامعهای که در آن، آرمانهای اسلامی، اهداف اسلامی و آرزوهای بزرگی که اسلام برای بشر ترسیم کرده است، تحقق پیدا کند.
امروز نظام ما نظام ریاستی است؛ یعنی مردم با رأی مستقیم خودشان رئیسجمهور را انتخاب میکنند؛ تا الان هم شیوه بسیار خوب و تجربهشدهای است. اگر یک روزی در آیندههای دور یا نزدیک... احساس بشود که به جای نظام ریاستی مثلا نظام پارلمانی مطلوب است هیچ اشکالی ندارد.
مهمترین مطالبات: ارائه الگوی کارآمد از نظام، تشکیل دولت و حکومت اسلامی
مهمترین دستاوردها: اجرای طرحهای آبی و آبرسانی سطح استان با اولویت مهار آبهای مرزی، ایجاد و توسعه اشتغال و سرمایهگذاری در سطح استان، اجرای 28طرح بزرگ صنعتی در سطح استان
حاشیه: هموطنان پاوهای در دیدار خود با مولا و مقتدای خودشان در ذیل محل جلوس رهبر معظم انقلاب دلنوشتهای نصب کرده بودند با این مضمون: «ئه هه تا وی ئاسمان بهخیر بیت سه ری چاوا». معنای فارسی این جمله محبت آمیز که ناشی از غایت عشق و دلدادگی کرمانشاهیها خصوصا مردم پاوه نسبت به رهبر محبوبشان است عبارت است از: «ای خورشید آسمان خوش آمدی! مقدمت سر چشم».