تلاش ما برای شنیدن نظرات محمدجعفر محمدزاده، معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای بررسی این مشکل بی‌ثمر ماند و در روزهای متوالی (از چهارشنبه تا سه‌شنبه هفته بعد آن) تماس شبانه‌روزی با دفتر وی برای گرفتن یک وقت مصاحبه 15دقیقه‌ای بی‌فایده بود. هر چند تا آخرین لحظه به امید برقراری این گفت‌وگو صبر و تلاش انجام گرفت اما از آنجا که صفحات روزنامه می‌بایست به‌دست چاپ سپرده می‌شد انتظار بیش از این ممکن نبود؛ پس از اظهارنظرهای او که پیش از این در دیگر منابع خبری منتشر شده‌است در این گزارش استفاده شد.
فاصله‌ای نیست تا یافتن یک خبرنگار که در پیچ و خم تقاضای بازنشستگی با 20سال سابقه، درمانده است. او یکی از خبرنگاران روزنامه کیهان است. به گفته خودش تا‌کنون سه بار تقاضای بازنشستگی با استفاده از قانون مشاغل سخت و زیان‌آور داشته است که در دوبار نخست تقاضایش رد شده و این روزها منتظر نتیجه بررسی سومین درخواستش است.
بازگویی حکایتش را که شروع می‌کند صدایش خش می‌افتد، تُن صدایش پایین می‌آید و رنگی از ناامیدی به آهنگ کلامش می‌نشیند. قصه را هزار بار گفته و تکرار کرده، به هر جا فکر می‌کرده سر زده و از هر که می‌توانسته کمک گرفته تا مگر بتواند از حق قانونی‌اش استفاده کند. 28سال سابقه بیمه‌پردازی دارد که از این میان مسئولین روزنامه 12سال را با عنوان مترجم برایش حق بیمه رد کرده‌اند و همین شده بلای جانش. می‌گوید: خبرنگار سرویس بین‌الملل(خارجی) روزنامه هستم. سال‌هاست که در همین شغل بوده‌ام اما در فرم حق بیمه‌ای که از طرف روزنامه به تأمین اجتماعی رفته است در مقابل عنوان شغلم نوشته‌اند: مترجم. حالا باید ثابت کنم که خبرنگار بوده‌ام اما هیچ‌کدام از دلایلی که ارائه داده‌ام تا‌کنون از سوی اداره کار پذیرفته نشده و هربار تقاضایم رد شده است.
اگر می‌توانسته فرم حق بیمه روزنامه را ببیند حتما به این موضوع اعتراض می‌کرده اما: «من به‌عنوان خبرنگار در تحریریه روزنامه مشغول کار هستم و طبیعتا قرار نیست به لیست بیمه‌ای که هر‌ماه از سوی روزنامه به سازمان تأمین اجتماعی فرستاده می‌شود دسترسی داشته باشم و به هر حال وقتی که خودم را خبرنگار می‌دانم لزومی هم ندارد که فکر کنم ممکن است کارمندی در امور اداری روزنامه به جای استفاده از این واژه مرا یک مترجم دانسته و همین اطلاعات را به سازمان بیمه تأمین اجتماعی هم اعلام کند. فکر نمی‌کنم هیچ‌کدام از روزنامه‌نگارها لیست بیمه‌ها را چک کنند تا مطمئن شوند که حتما مقابل نامشان واژه خبرنگار نوشته شده است».
او با طرح این سؤال که« اصلا خود شما تا‌کنون لیست بیمه روزنامه همشهری را دیده‌اید و می‌دانید که با چه عنوانی برایتان حق بیمه رد می‌کنند؟» ثابت می‌کند که ممکن نیست کسی به این فکر افتاده باشد که سر از کار امور اداری روزنامه در بیاورد. هر چند او با گفتن تجربه‌اش این درس را به همه خبرنگاران میدهد که بهتر است با امور اداری و مالی روزنامه‌ها و خبرگزاری‌هایشان تعامل داشته باشند که مبادا این اتفاق برای آنها یا حتی نسل‌های بعدی هم رخ دهد. اما آیا هیچ روزنامه، مجله یا خبرگزاری‌ای حاضر است لیست بیمه را در اختیار روزنامه‌نگارانش قرار دهد؟
به گفته این خانم خبرنگار، کارشناسان اداره کار پیشنهاد داده‌اند که از اعضای گروه طبقه‌بندی مشاغل روزنامه کیهان بخواهد تا گواهی بدهند که او خبرنگار بوده است نه مترجم. اما نکته اینجاست که گروه طبقه‌بندی مشاغل این روزنامه سال‌هاست که منحل شده و اعضایش به قول معروف« کی مرده کی زنده»؛ بنابراین پیشنهاد خیرخواهانه کارشناسان اداره کار از اساس غیرعملی است. پس او راهی دیگر می‌جوید. مجموعه‌ای از کارهایی که ثابت می‌کند طی این سال‌ها خبرنگار بوده تهیه می‌کند تا برای اثبات حقش اقدام کند به این صورت: «چند نمونه کار و حکم ماموریت که در آن قید شده بود من به‌عنوان خبرنگار به خارج از ایران اعزام شده‌ام و گزارشی که از این سفر در روزنامه منتشر شده بود را در پرونده‌ام جا داده و برای بررسی به کمیته تخصصی اداره کار سپرده‌ام».
البته به این بررسی خیلی خوش‌بین نیست چراکه«من اصلا نمی‌دانم چه کسانی عضو این کمیته هستند و آیا میان آنها کسی که اطلاعاتی از شغل خبرنگاری داشته باشد حضور دارد یا نه؟ فکر می‌کنم در شرایطی که اعضای این گروه، اطلاعات اولیه‌ای هم درباره شغل ما ندارند امید بستن به نتیجه بررسی‌هایشان قدری سخت است». فرهت فردنیا، یکی دیگر از روزنامه‌نگارانی است که با وجود اینکه سال‌ها در این شغل کار کرده تلاش‌اش برای استفاده از قانون مشاغل سخت و زیان‌آور به جایی نرسیده است.
او می‌گوید: از روزنامه‌نگارها حمایت نشده است. خیلی وقت‌ها صاحبان روزنامه‌ها اصلا خبرنگارانشان را بیمه نمی‌کنند. همین حالا چند روزنامه هستند که این تخلف را انجام می‌دهند و دست روزنامه‌نگارها هم به جایی بند نیست. من نمی‌دانم چرا هیچ مقام مسئولی این ماجرا را پیگیری نمی‌کند. انگار اصلا کسی برایش اهمیت ندارد که چه بلایی سر خبرنگارها می‌آید.
فردنیا ادامه میدهد: استفاده از این قانون برای روزنامه‌نگاران به حدی سخت است که باید کفش آهنی بپوشند و از این اداره به آن اداره بروند و بیایند و آنقدر این کار را ادامه بدهند اما سرانجام هم معلوم نیست که می‌توانند بازنشسته بشوند یا نه؟ دقت کنید ماجرا به آن آسانی و شیرینی که در اخبار منتشر می‌شود نیست، واقعیت چیز دیگری است. او که خسته از کار در سال‌های پی‌در‌پی است می‌گوید: دیگر توانایی ادامه کار را ندارم. کار روزنامه‌نگاری طاقت‌فرساتر از آن است که کسی بتواند بیشتر از 20سال مداوم در این شغل دوام بیاورد. حتی اگر روحیه‌ای خیلی قوی داشته باشید انجام این کار طی سال‌های متمادی آدم را از پا در می‌آورد.
کسان دیگری هم هستند که مشکلاتی در زمینه بازنشستگی با 20سال سابقه خبرنگاری دارند و حتی برخی معتقدند که هنوز هیچ خبرنگاری نتوانسته از این قانون استفاده کند. اما محمدجعفر محمدزاده که مسئولیت معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده دارد معتقد است: هر فردی که در شغل خبرنگاری فعالیت داشته باشد می‌تواند براساس قانون مشاغل سخت و زیان‌آور و قانون تعریف مشاغل حرفه‌ای، با 20سال سابقه خدمت، بازنشسته شود.(خبرگزاری ایرنا)
او درباره تفسیری هم که تأمین اجتماعی از فعالیت خبرنگاران (که می‌بایست مشمول بازنشستگی با 20سال سابقه کار باشد) دارد، گفته بود: سازمان تأمین اجتماعی حقوق‌بگیرها را، چه آنها که خبر تهیه می‌کنند و چه دیگران، مشمول قانون مربوط به‌کار سخت و زیان‌آور نمی‌داند بلکه اشخاصی را مشمول این قانون می‌داند که برای کارشان حقوق دریافت نمی‌کنند و از آن پول بیمه کسر نمی‌شود و اگر کسی 20سال اینگونه کار کند، او را مشمول قانون مذکور می‌داند. تلاش می‌کنیم که این اختلاف نظر را برطرف کنیم، البته این کار نیاز به رایزنی‌های جدی دارد. وی همچنین در توضیح اقداماتی که برای رفع این اختلاف‌نظر صورت گرفته، از پایان گرفتن تدوین آیین‌نامه کار حرفه‌ای خبرنگاری خبر داده و افزوده‌بود: این آیین‌نامه در مرحله ابلاغ از سوی دولت قرار دارد. در این آیین‌نامه کار خبرنگاری تعریف شده و چون مصوب از طرف دولت است، سازمان تأمین اجتماعی موظف است براساس آن عمل کند. درصورت اجرای این آیین‌نامه، همه مسائل مربوط به‌کار خبرنگاران اعم از بیمه و مالیات برطرف می‌شود. (خبرگزاری مهر)
وزارت ارشاد به‌عنوان متولی امور خبرنگاران یک سر قضیه‌ای است که می‌بایست برای حل این مشکل اقدام کند. اما از سوی دیگر سازمان تأمین اجتماعی و به تبع آن وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار دارند. یکی از کارشناسان مشاغل سخت و زیان‌آور سازمان تأمین اجتماعی در توضیح شرایط حاکم بر کار خبرنگاران برای استفاده از بازنشستگی با 20سال سابقه کار توضیح میدهد: هر کسی که شغلش از سوی کارفرما خبرنگار عنوان شده باشد مستحق استفاده از این قانون نیست. ما خوب می‌دانیم که برخی افرادبا پست‌های دفتری در روزنامه‌ها کار می‌کنند اما عنوانشان در فهرست بیمه، خبرنگار قید شده است. قرار نیست که این افراد هم از این قانون سود ببرند. ما همه‌تلاشمان را به خرج می‌دهیم تا فقط و فقط کسانی که تمام 20سال را به‌عنوان خبرنگار کار کرده‌اند با 20سال سابقه بازنشسته شوند.
او که یکی از نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی در کمیته بررسی مشاغل سخت و زیان‌آور است معتقد است: کارشناسان این کمیته تمام جوانب را بررسی کرده و سپس نظرشان را اعلام می‌کنند. در این بررسی‌ها همه جوانب درنظر گرفته می‌شود تا این اطمینان حاصل شود که فرد متقاضی تمامی شرایط لازم را برای بازنشسته شدن در مشاغل سخت و زیان‌آور داشته است. گروهی از روزنامه نگاران که بعد از 15-10سال متوجه شده‌اند که در تمام این مدت در فهرست بیمه به‌عنوان کارگر/کارمند به سازمان تأمین اجتماعی معرفی شده‌اند و بیمه‌شان بر همین مبنا پرداخت شده است در مشورت با رئیس یکی از شعب سازمان تأمین اجتماعی خواستار ارائه یک راه‌حل برای این مشکل شدند.
رئیس شعبه تأمین اجتماعی توضیح میدهد: شما نگران این نباشید که در فهرست بیمه با عنوانی غیر از خبرنگار برایتان حق بیمه پرداخت شده است، هر وقت خواستید بازنشسته شوید فیش‌های حقوق ماهانه‌تان را که در آن نوشته شده خبرنگار همراه داشته باشید و درصورت امکان برگه‌های قراردادی را که با روزنامه‌تان منعقد کرده‌اید و در آنها قید شده که شما به‌عنوان خبرنگار مشغول کار هستید به همراه داشته باشید، به این ترتیب مشکلتان حل خواهد شد.
