و سرانجام در سال 1982 به عنوان رئیس رهبران ارکستر سمفونی رادیو برلین برای یک دوره 8 ساله منصوب شد.
او در این عرصه به سرعت پیشرفت کرد و به عنوان رهبر اصلی ارکستر برلین غربی، رهبری نوزاندگان این گروه را برعهده گرفت. در سال 1988 به عنوان رهبر ارکستر سمفونی Concertgebouw در آمستردام هلند پذیرفته شد، از آنجایی که این سمت یکی از مهمترین سمتهای جهانی در عرصه موسیقی است، بنابراین میتوان گفت انتخاب ریکاردو در این سمت در سن سی و پنج سالگی در شهرت جهانی او نقش بسزایی داشته است.
اگر چه ریکاردو معتقد است در ارکستر سمفونیهای بزرگ دنیا همیشه رسم بر این بوده است که افراد جوان را به عنوان رهبر ارکستر انتخاب میکنند او یادآوری میکند که سه رهبر پیشین این ارکستر سمفونی نیز در دهه چهارم زندگی خود به این سمت منصوب شدند.
زمانی که او به عنوان رهبر ارکستر سمفونی سلطنتی Concertgebouw منصوب شد، تصمیم گرفت محدوده وسیعتری از اصوات موسیقی را به این ارکستر سمفونی اضافه کند و به این ترتیب مجموعههای بینظیر از قطعات هنری را ارائه کرد. در سال 1999 ریکاردو رهبری ارکستر سمفونی دیگری را که متشکل از گروهی از نوازندگان حرفهای جوان در محدوده سنی 18 تا 25 سال بودند را برعهده گرفت.
- چگونه شما در سن 32 سالگی نظارت بر یک گروه قدیمی پایبند به اصول سنتی در موسیقی یعنی ارکستر سمفونی Concertgebouw را برعهده گرفتید؟
- این مسئولیت به صورت اتفاقی به من واگذار شد. چگونگی انتصاب فری به عنوان رهبر یک ارکستر سمفونی بزرگ همواره به صورت یک معما در ذهن من مطرح بود. فکر میکنم در صورت اطلاع از شرایطی که منجر به حضور من در ارکستر سمفونی آمستردام شد نمیتوانستم حتی تصور رسیدن به چنین جایگاهی را نیز داشته باشم.
شور و اشتیاق و نیروی جوانی و باورها و اعتقادات شخصی من به ارزش هنر موسیقی سبب ورود من به عرصه موسیقی شد و این فرآیند به صورت طبیعی غیرمنتظره اتفاق افتاد. اعضای ارکستر سمفونی، رهبر ارکستر را انتخاب میکنند و هیأت مدیره نیز باید موافقت خود را با این انتخاب اعلام نمایند.
اما رأی نهایی از سوی اعضای ارکستر اعلام میشود و هیچ چیزی را نمیتوان به اجبار به آنها تحمیل کرد. برای متقاعد کردن اعضای ارکستر نیز باید دلایل مشخصی را ارائه کرد. ایجاد یک ارتباط ذهنی مؤثر را نمیتوان به عنوان تنها عامل مؤثر در موفقیت در نظر گرفت، بلکه برای کسب موفقیت در این مسیر لازم است ارتباط غیرارادی و احساسی همهگیری برقرار شود که این هدف در اولین کنسرت برگزار شده در آمستردام در سال 1985 تحقق یافت.
- در آغاز فعالیتهای خود، رهبری چند اپرای مهیج و موفق را برعهده گرفتید و این سبب شد با کسب تجارب سودمند، امروزه به عنوان فردی که از قابلیتهای شاخص برخوردار است شناخته شوید. آیا این انتصاب در روند فعالیتهای شما از آغاز تاکنون نقش مؤثری داشته است؟
اصولاً من در این حرفه از روشها و ترفندهای خاصی استفاده میکنم و ترجیح میدهم پس از چند مرتبه اجرا و تمرین و ممارست، ضبط یک قطعه موسیقی را آغاز کنم.
با افزایش زمان تمرین گروه نوازندگان، میتوان شاخصهای جدیدی را در ویرایش قطعات نواخته شده در نظر گرفت. در خصوص نحوه ضبط و ویرایش قطعات موسیقی نواخته شد، مؤسسه نشر«دکا» هیچ گونه ضوابط و محدودیتی را برای رهبر ارکستر در نظر نمیگیرد. گاهی مراکز انتشار موسیقی قطعاتی را به عنوان موسیقی فیلم پیشنهاد میکنند و من از میان این قطعات برخی از آنها را انتخاب میکنم.
- برخی از تماشاگران و منتقدان از این که شما دیگر در زمینه اپرا فعالیت نمیکنید تعجب میکنند. چه عاملی سبب شده است خود را از فعالیت در زمینه اپرا کنار بکشید؟
ترجیح دادم به عنوان یک رهبر ارکستر موسیقی در آمستردام فعالیت در این عرصه را ادامه دهم و از سال 1999 برای یک دوره زمانی 5 ساله فعالیت در یک ارکستر سمفونی متشکل از جوانان 18 تا 25 سال را عهدهدار شدم. این ارکستر سمفونی یک ارکستر تازهکار نیست بلکه یک ارکستر حرفهای از نوازندگان جوان است. در ایتالیا نسبت به سنتها و اصول موجود در برگزاری ارکستر سمفونیهای بزرگ دیده نمیشود.
تجارب 10 ساله حاصل از فعالیت در ارکستر سمفونی آمستردام توانایی ایجاد ویژگیهای خاص هنری در رهبری این گروه از نوازندگان جوان را در من ایجاد نموده است و علاوه بر این در سال 2000 میلادی نیز از طریق اختصاص هزینههای شخصی تالار جدیدی برای این گروه ارکستر سمفونی احداث شد. دستیابی به هرگونه موفقیت در عرصه موسیقی نیازمند اختصاص زمان و توجه است. در نتیجه با توجه به این وظایف، زمان کمتری را برای اختصاص دادن به برنامههای اپرا در اختیار دارم.
- آیا شما همیشه به آنچه از نظر مالی مدنظرتان بوده است، دست یافتهاید؟
در عرصه موسیقی یک بازار تجاری وجود دارد و من نیز به یکی از گروههای فعال در این بازار تجاری متعلق هستم. در این گروهها تفاوتهای محسوسی وجود دارد که نمیتواند در روند کاری ما تأثیرگذار باشد. گفتنی است هرگونه اختلال در مدیریت روزانه کارهای هنری که ناشی از عدم ثبات و برنامهریزیهای بلندمدت است، میتواند زمینهساز مشکلات اساسی باشد.
- آیا تأثیر جهانی برنامههای هالیوود میتواند در ایجاد رقابت میان هنرمندان مؤثر باشد؟
اگر چه این موضوع سبب بروز تأثیرات منفی در جامعه هنرمندان نخواهد شد، اما نگرانی در خصوص کیفیت آثار هنری موضوعی است که ذهن بسیاری از هنرمندان را به خود مشغول کرده است.
هالیوود در جذب مخاطبان فیلمهای سینمایی و برنامههای تلویزیونی بسیار تأثیرگذار است و این روش، راهکار مناسبی برای استفاده از این رسانهها در پروژههای ارتقاء کیفی آثار هنری است. اگر چه گاهی ایجاد محدودیت در عرضه آثار هنری میتواند از تأثیری منفی در وضعیت کیفی این آثار برخوردار باشد.