افتتاح سمینار ژئوپلیتیک شیعه 16 آبان در دانشکده مطالعات جهان / گزارش همایش ژئوپلتیک شیعه؛ بررسی نقش شیعه در ساخت قدرت
در ابتدای این نشست دکتر یونس نوربخش رئیس پانل اقلیت‌های مسلمان در جهان ضمن خیر مقدم به شرکت کنندگان جلسه از طرف کمیته علمی همایش و مرکز مطالعات بین المللی دینی دانشگاه تهران، اظهار داشت که این نشست کمی متفاوت از نشست‌های دیگر است، چراکه اولاً کشوری است و ثانیاً نگاه جامع به مسلمانان، به ویژه شیعیان دارد. در این راستا وی به موارد ذیل اشاره کرد:
- در آینده موضوع اقلیت های مسلمان در کشورهای غیر اسلامی و حضور شیعیان در این کشورها از جمله اروپا و آمریکا از منظر سیاسی و فرهنگی بسیار مهم خواهد شد و بنده نیز سالهاست در قالب طرح اطلس در این زمینه تحقیق می کنم و در این نشست و نشست بعدی حدود 5 مقاله در این زمینه ارائه می‌شود.
- مرکز مطالعات بین‌المللی دینی دانشگاه تهران نیز، مطالعات دین به خصوص اسلام و تشیع را از منظر مسائل بین المللی در الویت محورهای تحقیقاتی خود دارد و سالهاست در این زمینه فعالیت می‌کند و برای حمایت و همکاری از همایش‌هایی که در این زمینه با نوآوری همراه هستند، اعلام آمادگی می‌نماید.
- بحث ژئوپلیتیک شیعه را می‌توان در چارچوب وسیع تری بررسی کرد. ژئواکونومیک، ژئوکالچر، جغرافیای انسانی، تغییرات جمعیتی و شیعه و نقش آن در وحدت جهان اسلام از جمله محورها می تواند باشد. امروزه تولید فکر و گفتمان مهمترین ابزار قدرت است که از آن به قدرت نرم و یا سرمایه فرهنگی و اجتماعی نام برده می شود و انقلاب اسلامی در حقیقت یک گفتمان جدید در بین گفتمان های لیبرالی و مارکسیستی بود. گفتمان پیروز در آینده گفتمان نفی سلطه، صلح طلب، معنویت گرا، خداجویانه و بشردوستانه است.
- نکته دیگر اینکه از جهت دانشگاهی نیز برای پژوهش پیرامون ژئوپلیتیک شیعه باید ابتدا داده های درستی جمع آوری شود و بانک‌های اطلاعاتی و آرشیوهای علمی موجود باشد که متأسفانه نیست. این ضعف نه تنها در مراکز تحقیقاتی بلکه در نهادها و دستگاههایی که سالها در حوزه بین الملل فعالیت های دینی و فرهنگی دارند نیز وجود دارد. تبلیغات بین المللی ما نیز همچنان از ضعف بیشتر علمی رنج می برد. تهیه اطلس های مختلف در حوزه بین الملل ضروری ترین کار تحقیقاتی است.
در ادامه جلسه هر یک از سخنران ها مقالات خود را ارائه نمودند. مقاله اول با عنوان «شیعیان آمریکا و جایگاه آنان در مناسبات اجتماعی - سیاسی جامعه آمریکا»، به بررسی این مسئله پرداخت که شکل گیری و تأثیرپذیری فعالیت های اجتماعی- سیاسی شیعیان آمریکا و میزان تأثیرگذاری آنها چه عواملی بوده است.
در مقاله بعدی با عنوان اقلیت مسلمان در سوئیس، ساختار حکومت، پراکندگی جمعیت مسلمان، ادیان، چگونگی ورود اسلام، وضعیت اجتماعی - اقتصادی و آموزشی مسلمانان، تعامل مسلمانان با ادیان دیگر و فعالیت های شیعیان و مراکز و مؤسسات اسلامی در سوئیس مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
مقاله سوم با عنوان «اقلیت مسلمان در روسیه»، وضعیت دینی مذهبی مسلمانان روسیه، حضور مسلمانان در مساجد، همگرایی مسلمانان با جامعه، تغییرات در مذهب مسلمانان، رابطه با نهادهای مسیحی و ادیان دیگر، مراکز اسلامی روسیه، مساجد، مؤسسات و سازمانهای اسلامی این کشور را مورد بررسی قرار داد.
آخرین مقاله ای که در این پانل ارائه گردید با عنوان «اسلام و مسلمانان در فرانسه» به تحلیل جامعه شناختی جایگاه اقلیت اسلامی در کشوری لائیک پرداخت و چالش های سیاسی و اجتماعی مسلمانان و شیعیان در فرانسه مورد بررسی قرار گرفت.
در ادامه این نشست، پانل دیگری نیز با ریاست جناب حجت الاسلام آقای سالار برگزار شد. در این نشست سخنرانان مقالات خود را با عناوین زیر ارائه کردند:
«تبیین حضور شیعیان در قاره آفریقا با تأکید بر رهیافت ژئوپلیتیک انتقادی» که با نگاه تاریخی به مطالعه جایگاه شیعیان در قاره آفریقا و بررسی نحوه حضور و تاثیرات آنان در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پرداخته بود. 
مقاله «اقلیت های مسلمان بلغارستان» پس از ارائه تاریخچه ای از مسلمانان در بلغارستان به بررسی وضعیت آنان از لحاظ اقتصادی، موقعیت اجتماعی، مشارکت سیاسی، وضعیت حقوقی و میزان برخورداری از آزادی‌های مذهبی در دوره‌های مختلف، به ویژه پس از 1989 پرداخته و همچنین وضعیت فرهنگی، هویتی و اعتقادات مذهبی آنان به ویژه در سال‌های اخیر را با ارائه آمارهایی مورد بررسی قرار داد.
مقاله «اسلام در اسپانیا» وضعیت کلی مسلمانان در اسپانیا را با رویکردی توصیفی معرفی ;vده و در این راستا ابتدا به تاریخ حضور اسلام در این کشور پرداخته و سپس وضعیت کنونی اسلام در این منطقه را مورد بررسی قرار داده بود. در مقاله «موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک شیعیان در بریتانیا»، تشیع به معنای وسیع و در عین حال جریان اصیل تشیع که همان جریان شیعه معتدل و مذهب امامیه می باشد مورد توجه قرار گرفته بود.
- موضوعات این همایش شامل انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیک شیعه، موقعیت اقتصادی و اکونومیک شیعیان، موقعیت راهبردی قلمروهای شیعی، شیعه، بیداری اسلامی و آینده شیعیان و بررسی وضع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسلمانان در جهان بود که 322 خلاصه مقاله به دبیرخانه این همایش ارسال شد که از این تعداد 48 مقاله به صورت سخنرانی در نشست های دوازده گانه در سالن های حنانه ، سینما و ایران دانشکده مطالعات جهان و 87 مقاله نیز به صورت پوستر در این همایش دو روزه ارایه شد.
