در کنگره سراسری حزب کمونیست که روز پنجشنبه با سخنرانی هوجینتائو، رئیسجمهوری، دبیرکل حزب کمونیست و رئیس کمیسیون مرکزی ارتش خلق چین آغاز شد و یک هفته ادامه دارد قرار است نسل جدید رهبران حزب حاکم این کشور در یک دهه مشخص شوند.
هوجینتائو، رئیسجمهوری چین در این سخنرانی از پیشرفتهای چین ستایش کرد اما نسبت به فساد مالی و اداری در کشورش و لزوم مقابله با آن هشدار داد. وی با اعلام اینکه آینده حزب و دولت چین به این مسئله وابسته است تأکید کرد که حزب باید از طریق مبارزه با فساد و بهنمایشگذاشتن تعهد سیاسی نسبت به مردم و کشور، رضایت و اعتماد عمومی را جلب کند.
هو جینتائو گفت: اگر در این زمینهها خوب عمل نشود، نتیجه آن برای حزب فاجعهبار خواهد بود و حتی میتواند به سقوط حزب و شکست کشور منجر شود. هر چند رئیسجمهور چین در سخنرانی خود مانند دیگر مقامهای حزب کمونیست بر اجتنابناپذیربودن پیروزی درصورت تبعیت از عقاید حزب تأکید کرد اما سخنان او نشانه نگرانی رهبران ارشد چین بهحساب میآید. به تازگی گزارشهایی از ثروت چند میلیارد دلاری ون جیابائو، نخستوزیر چین منتشر شد که گفته میشود تحقیقات درباره آن از سوی مقامهای حزب کمونیست آغاز شده است.
اجلاسی حساس برای یک دهه
در دهههای اخیر، بصورت معمول هر ۱۰سال یکبار نسل جدیدی از رهبران چین مشخص شدهاند و اینبار هم قرار است در اجلاسی که با حضور دو هزار نفر از اعضای ارشد حزب حاکم، ارتش و نمایندگان حزب از سراسر چین برگزار میشود کادر رهبری جدید این کشور معرفی شوند.
جلسات مقامهای حزب کمونیست چین در تالار بزرگ خلق در پکن پشت درهای بسته برگزار میشود. مهمترین محور مذاکرات در این جلسات حساس و مهم انتخاب اعضای جدید کمیته دائم دفتر سیاسی مشهور به پولیتبورو است که زمینهساز تغییر رهبران دولت این کشور خواهد بود. نامزدهای عضویت در پولیتبورو مشخص شدهاند و شرکتکنندگان در کنگره آنها را تأیید میکنند. شرکتکنندگان در کنگره سراسری حزب کمونیست در ابتدا باید اعضای کمیته مرکزی حزب را که شامل ۳۷۰ نفر هستند مشخص کنند. این کمیته مرکزی سپس بهنوبهخود ۲۵ نفر از اعضای پولیتبورو و همچنین ۷ یا ۹ نفر عضو کمیته دائمی آن را مشخص میکنند.
اعضای این کمیته دائمی یا اجرایی که شامل دبیر کل و معاون دبیر کل حزب کمونیست هستند سیاستگذاریهای اصلی چین را در حداقل ۱۰ سال آینده تعیین خواهند کرد. این کمیته بهصورت معمول تاکنون ۹ عضو داشته اما گزارشها نشان میدهد که در کنگره جاری ممکن است اعضای آن به هفتنفر کاهش یا به ۱۱نفر افزایش پیدا کند. این اجلاس درواقع با تغییر مقامهای ارشد حزب زمینهساز اجلاس کنگره ملی خلق (پارلمان چین) است؛ کنگرهای که در آن رهبران کنونی دولت پس از یک دوره 10ساله از سمتهای خود کنارهگیری کرده و طی آن افراد جدید که همان مقامهای ارشد حزب هستند جایگزین آنها خواهند شد.
چین تا ۲۰۱۶ جای آمریکا را میگیرد
تغییر رهبران چین با پیشرفتهای سریع اقتصادی این کشور برای همه جهان مهم تلقی میشود. همزمان با برگزاری کنگره سراسری حزب کمونیست، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی که مقر آن در پاریس است اعلام کرده که چین تا چهار سال آینده با پشتسرگذاشتن آمریکا به قدرت اول اقتصادی جهان تبدیل خواهد شد.در گزارش این سازمان علاوه بر این اعلام شده است که حجم اقتصاد چین همچنین تا سال ۲۰۱۶ از مجموع اقتصادهای کشورهای حوزه یورو هم بزرگتر خواهد شد.
مردی به نام شیجینپین
در کنگره سراسری حزب کمونیست انتظار میرود که شیجینپین، ۵۹ ساله که در حال حاضر معاون رئیسجمهوری است، به سمت دبیرکل جدید حزب انتخاب شود و در اجلاس کنگره ملی خلق هم ریاستجمهوری را در دست بگیرد و جایگزین هو جینتائو شود. هو جینتائو، رئیسجمهور و رهبر فعلی حزب کمونیست باید در سال ۲۰۱۲ از رهبری حزب و در سال ۲۰۱۳ از ریاستجمهوری بازنشسته شود و موقعیت فعلی شی نشان از احتمال جانشینی او در این مناصب دارد.
علاوه بر این با توجه به اهمیت نیروهای نظامی در ساختار سیاسی چین، شی جینپین پس از انتخاب بهعنوان دبیر کل جدید بهعنوان رئیس کمیسیون مرکزی ارتش خلق هم منصوب خواهد شد تا رهبری دولت و ارتش را بهصورت کامل از هوجینتائو تحویل بگیرد.
رهبران پیر اما تأثیرگذار
خبرنگارانی که به تالار بزرگ خلق در پکن برای جلسه افتتاحیه کنگره حزب کمونیست راه یافتهاند بسیاری از افراد حاضر در این اجلاس را مقامهایی توصیف کردهاند که در دهههای هفتاد، 80 یا 90 سالگی عمر هستند اما با وجود نداشتن هیچ پست دولتی هنوز هم نقشی مهم در آینده این کشور ایفا میکنند. شاید بهترین نمونه این مسئله، حضور جیانگزمین در جلسه افتتاحیه کنگره بود.
رئیسجمهوری سابق چین که اکنون ۸۶ سال دارد برای واردشدن به تالار و نشستن روی صندلی خود نیاز به کمک داشت اما هیچکس نمیتواند در تأثیرگذاری او بر تصمیمگیریهای حزب تردید داشته باشد. به گفته بسیاری،این افراد که حالا پا به سن گذاشتهاند بهصورت جدی در تعیین اعضای پولیتبورو ایفای نقش میکنند و نظرشان تعیینکننده است.
چهرههای جدید چین
شی جینپین
او در سال ۱۹۷۴ به حزب کمونیست پیوسته و پلههای پیشرفت را در این حزب پشت سر گذاشته است. از آنجایی که او پسر یک رهبر سابق است، بهاصطلاح «شاهزاده جوان» لقب گرفته است. شی جینپینگ بهعنوان فردی صریح و رکگو مشهور است اما ارتباط نزدیکش با ارتش و حمایت او از صنایع دولتی نشان میدهد که او فردی به نسبت محافظهکار بهحساب میآید.
وانگ چیشان
نام او برای رهبران کشورهای غربی آشناست. وانگ چیشان چندین سال مذاکرهکننده ارشد چین در مباحثات مربوط به اقتصاد جهانی و همچنین گفتوگوهای اقتصادی با آمریکا بوده است. او معمولا با مرشد سیاسیاش و نخستوزیر سابق چین، ژو رونگجی، مقایسه میشود و فردی توانا در مدیریت بحران بهحساب میآید. حامیان وانگ به همین خاطر او را گزینه بهتری برای نخستوزیری به جای لی کچیانگ، نامزد اصلی این پست میدانند.
لیکچیانگ
او زمانی یک کارگر ساده بود اما حالا قرار است به یکی از مناصب مهم حزب حاکم چین برسد.لی کچیانگ، روابط نزدیکی با هو جینتائو رئیسجمهوری دارد و قبلا در شاخه جوانان حزب با او کار کرده است. احتمال میرود که او در پست نخستوزیری جانشین ون جیابائو شود.