خبرگزاری رویترز موضوع گفت‌و‌گوهای آتی میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی را مورد توجه قرار داد و ضمن تلاش برای طرح آن به‌عنوان موضوع اصلی مذاکرات نوشت: ایران امیدوار است که مذاکرات پیش رو با مقامات آژانس، به تهیه یک «چارچوب همکاری» منجر شود که در قالب آن بازرسان آژانس بتوانند درخواست خود برای بازدید از مرکز نظامی پارچین را نیز عملی سازند.
در گزارش رویترز به اختلاف نظرهای موجود میان ایران و آژانس بر سر موضوع پارچین و ادعاهای مقامات آژانس درباره این مرکز نظامی نیز اشاره شده است. رویترز منبع این خبر خود برای اعلام آمادگی ایران جهت بازدید از پارچین را، سخنان علی اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران معرفی کرده است.
ادعای آژانس و همکاری ایران
بازدید از سایت پارچین در تهران، یکی از اصلی‌ترین درخواست‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مذاکرات هستهای با ایران بوده که در گزارش های این نهاد نیز انعکاس داشته است. با این همه مسئولان کشورمان همواره تاکید کرده‌اند که پارچین تاسیساتی نظامی است و فعالیت‌هایی که در آنجا انجام می‌شود، ارتباطی با برنامه هستهای ایران ندارد.
یوکیا آمانو روز یکشنبه ۲۱ آبان‌ماه، در حاشیه سفرش به بغداد پایتخت عراق، ادعا کرد که «فعالیت‌ها در پارچین ادامه دارد، اما من در جایگاهی نیستم که امروز درباره جزئیات آن صحبت کنم.» علی اکبر صالحی نیز در واکنش به این سخنان مدیرکل آژانس تأکید کرد: «ادعاها درباره پاکسازی تاسیسات پارچین از آنچه آثار آزمایش‌های نظامی مرتبط با فعالیت‌های هستهای خوانده می شود، بی اساس است.» آمانو در آخرین گزارش فصلی خود نیز مدعی شده بود که فعالیت‌های انجام گرفته در محلی در سایت پارچین که آژانس برای بازدید از آن تقاضا کرده، بر‌توانایی آژانس در به‌عهده گرفتن راستی‌آزمایی تاثیر منفی داشته است.
او در گزارش شهریورماه خود گفته بود: «آژانس همچنان دسترسی به سایت پارچین را خواستار است» و حالا با بیان اینکه «ایران با تداوم فعالیت هستهای در مجتمع پارچین به پاکسازی آثار آلودگی فعالیت اتمی خود پرداخته» بار دیگر مسئله این سایت نظامی را پیش کشیده است. اما صالحی که خود زمانی ریاست سازمان اتمی و نمایندگی کشورمان در مقر آژانس انرژی اتمی را برعهده داشته در مقام یک کارشناس تأکید کرده که «آثار آلودگی هستهای را نمی‌توان پاک کرد. این اظهارات غیرفنی است و فقط مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد.»
بازدید در چارچوب مشخص
آنچه مقامات کشورمان به دنبال دو بار بازدید کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پارچین مورد تأکید قرار داده‌اند این است که ایران در صورت وجود یک مدالیته مشخص حاضر است یک بار دیگر بازدید از این سایت نظامی را با رعایت ملاحظات امنیتی از سوی کارشناسان آژانس بپذیرد؛ همچنان که علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس گفته بود که این بازدید باید در جهت رفع ابهامات و طی یک چارچوب مشخص درجهت نیل به نتیجه باشد.
آژانس یک بار در شهریورماه در یک نشست غیر علنی و هدفمند تصاویری را برای نمایندگان کشورهای عضو آژانس به نمایش گذاشت که ادعا می کرد فعالیت‌هایی در حریم برخی نقاط پارچین شناسایی شده است. سلطانیه پس از آن بود که گفت: استناد صرف به یکسری تصاویر از بالا یا تصاویر ماهواره‌ای، برای فعالیت حرفه‌ای آژانس روش قابل قبولی نیست. در عین حال ایران در پاسخ به سؤالات آژانس درباره پارچین در نامه‌ای اعلام کرد که «ادعای فعالیت‌های هستهای در سایت پارچین بی‌اساس بوده و فعالیت‌های اخیری که ادعا شده در نزدیکی محل مورد نظر آژانس انجام شده است هیچ ارتباطی با محل مشخص شده از سوی آژانس ندارد.»
آمریکا و مذاکرات هستهای ایران
اما مذاکرات هستهای ایران، افزون بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با نمایندگان گروه 1+5 نیز در جریان بوده است. علی اکبر صالحی در سخنان دو روز پیش خود در واکنش به گزارش‌هایی که درباره گفت‌وگوی مستقیم ایران و آمریکا برای حل‌وفصل اختلاف‌نظرها بر سر فعالیت‌های هستهای ایران مطرح شده بودند گفت که دو طرف تاکنون درباره مسائل موضوعی با هم به طور مستقیم مذاکره کرده‌اند. او توضیح داده بود که چون نماینده آمریکا در گروه 1+5حضور دارد، «تقریبا می‌توان گفت که به صورت غیرمستقیم با آمریکا گفت‌وگو انجام می‌شود.»
در اتفاقی دیگر همزمان با خبرهایی که از طرح جدید دولت اوباما برای پرونده هسته ای ایران منتشر شده، رسانه نزدیک به کاخ سفید نیز در مطلبی حل موضوع هستهای ایران را اولویت اول دستگاه سیاست خارجی آمریکا دانسته و نوشته است که اوباما باید خط ارتباطی مستقیمی با تهران ایجاد کند. روزنامه نیویورک‌تایمز اوایل آبان‌ماه مدعی شده بود که ایران و آمریکا برای اولین بار توافق کرده‌اند به صورت مستقیم درباره برنامه هستهای مذاکره کنند و پس از آن نیز سخن از دو فرستاده ویژه ایران به قطر برای مذاکره با نمایندگان اوباما به میان آمد که تکذیب شد. این روزنامه آمریکایی در گزارشی اعلام کرد:
مردم آمریکا امیدوارند باراک اوباما در چهار سال دوم ریاست جمهوری، از تکرار اشتباهات گذشته اجتناب ورزد. بنابر این گزارش، اوباما در دوره دوم ریاست جمهوری خود چالش مهمی در از بین بردن اختلافات میان‌حزبی و حتی بین‌المللی ندارد بلکه دو چالش اصلی پیش‌روی وی کاهش هزینه‌ها و افزایش مالیات به علاوه موضوع نحوه تعامل با ایران است. بر این اساس، اوباما با مذاکرات مهمی در این دو موضوع طی ماه‌های آتی روبه‌رو خواهد شد که در آن باید تصمیم نهایی و تعیین کننده‌ای را اتخاذ کند.
اهمیت این سخنان را شاید بتوان در آنجا جست‌وجو کرد که جروزالم پست روزنامه چاپ رژیم صهیونیستی در گزارشی بار دیگر موضوع تنش‌ها در روابط ایران و آمریکا را پیش کشید و نوشت: در میانه تنش‌های فزاینده میان تهران و واشنگتن بر سر واقعه پهپاد آمریکایی که هفته گذشته رخ داد، ایران یک رزمایش بزرگ پدافند هوایی را در نیمه شرقی کشور آغاز کرده است. این گزارش بر زوایای کشمکش ایران با آمریکا و رژیم صهیونیستی بر سر مسئله هستهای تمرکز کرده است.
