بر اساس این ضرورت اجتناب‌ناپذیر که نه‌تنها در گستره طبیعت جغرافیا، بلکه در عمق فرهنگ و تاریخ سرزمین ما ریشه دارد، طبیعی است هر دستگاه اجرایی در پایان هر سال با نگاه به پشت سر و با مرور کامیابی‌ها و ناکامی‌های خود، نسبت به بازاندیشی و بازنگری در روش‌ها و نگرش‌های خود در جهت اصلاح و بهبود فعالیت‌های پیش رو اقدام نماید.
بر این مبنا و به موجب خط‌‌مشی‌ای که در واپسین روزهای سال 85 از سوی شهردار تهران برای فعالیت شهرداری تهران در سال 86 ترسیم و تبیین شد، مدیریت شهری در سال جدید در سه حوزه پراهمیت «کار و فعالیت»، «فراغت و استراحت» و « تربیت و آموزش» برنامه‌های پیش‌بینی شده خود را به مورد اجرا درخواهد آورد.
شاید این پرسش مطرح شود که شهرداری را چه به فعالیت، فراغت و فرهنگ؟ در پاسخ باید گفت اگر نگاهی از سر تأمل و تعمق به جریان زندگی در شریان‌های شهر بیندازیم، به این واقعیت پی می‌بریم که تار و پود در هم تنیده زندگی ماشینی در شهرهای امروز که ما را نسبت به هم و حتی نسبت به خودمان غریبه کرده، اصولاً از سه حوزه فعالیت، فراغت و فرهنگ تشکیل شده است.
با این دیدگاه نهاد شهرداری با توجه به تعمق و تعهد در قبال اهالی شهر، هم حق و هم مسئولیت دارد که نسبت به شهروندان و هر آن‌چه که با زندگی روزمره و سرنوشت آنها سروکار دارد، احساس وظیفه و ادای دین کند.
در این راستا معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با تأسی از خط‌مشی مذکور و با تأکید بر این مهم که مدیریت شهری هیچ دغدغه‌ای جز دغدغه شهروندان و هیچ وظیفه‌ای جز خدمت به آنها ندارد، فعالیت‌های خود را در سه حوزه حائز اهمیت به شرح زیر اجرا خواهد کرد.
الف- حوزه کار و فعالیت
بدون تردید بحث حمل و نقل شهری در مجموع مباحث شهری از برقراری نظم و انضباط در شهر گرفته تا طراحی و برنامه‌ریزی شهری و از توسعه هدفمند شهر گرفته تا اقتصاد شهری، از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در جهان امروز برخوردار است.
برخلاف ساز و کار حاکم بر نظام اقتصادی پرچالش کشور در سال 85 که یکی از عمده‌ترین ویژگی‌های آن توسعه تصدی‌گری و افزایش سهم دولت در فعالیت‌های اقتصادی و به عبارتی عقب‌نشینی بخش خصوصی در اقتصاد کشور بود، با تدابیر و تمهیدات پیش‌بینی شده در اقتصاد شهری به‌طور اعم و اقتصاد حمل و نقل شهری به‌طور اخص، شاهد کاهش تصدی‌گری مدیریت شهری و افزایش سهم مردم در فعالیت‌های اقتصادی و به عبارتی عقب‌نشینی بخش عمومی در اقتصاد شهری به نفع بخش خصوصی بودیم.
مصداق بارز کاهش تصدی‌گری مدیریت شهری در اقتصاد شهری، ورود بخش خصوصی به ناوگان حمل و نقل عمومی از طریق فعالیت شرکت‌های خصوصی با به‌کارگیری امکانات بیشتر و امکان ارائه خدمات بهتر به عموم شهروندان در شبکه اتوبوسرانی و سامانه تاکسیرانی برای نخستین بار پس از سالها به عنوان اتفاقی نو و خدمتی نوین در حوزه کار و فعالیت در بخش حمل‌و نقل همگانی بود.
در جهت برقراری نظم و انضباط در حمل و نقل شهری با حداکثر استفاده از ظرفیت‌های موجود از طریق اقداماتی مانند ایجاد آرامش و امنیت روحی و روانی استفاده کنندگان از وسایل نقلیه عمومی به‌ویژه خانواده‌ها و زنان کاهش سرفاصله ورود وسایل نقلیه همگانی به ایستگاه‌ها و حرکت در جهت زمان‌بندی حضور به‌موقع آنها در ایستگاه‌ها، علاوه بر امکان فعالیت شرکت‌های خصوصی، اقدامات دیگری نیز پیش‌بینی شده است.
توسعه خطوط ویژه اتوبوسرانی در معابر شریانی و بزرگراهی، نوسازی ناوگان فرسوده اتوبوس‌ها و تاکسی‌های شهری، ورود مینی‌بوس‌های جدید و خودروهای ون به ناوگان وسایل نقلیه عمومی و آغاز اجرای طرح ساماندهی مسافربر‌های شخصی، از جمله فعالیت‌هایی است که در راستای توسعه و بهبود زندگی شهروندان به‌ویژه آن‌دسته از شهروندان که در جهت احترام به حقوق دیگران استفاده از وسایل نقلیه همگانی را به وسیله نقلیه شخصی ترجیح داده‌اند، در سال جدید دنبال خواهد شد.
در ورود بخش خصوصی به ناوگان حمل و نقل شهری سعی شده تا با استفاده از یارانه‌های اختصاص یافته و به‌ویژه پشتیبانی مالی مدیریت شهری، حداقل هزینه متوجه مسافران شود تا علاوه بر امکان ارائه خدمات کیفی از طریق ایجاد انگیزه‌های رقابتی بین شرکت‌های خصوصی واجد شرایط که مجوز فعالیت دریافت داشته‌اند، انتخاب وسیله مورد نظر برای شهروندان نیز امکان‌پذیر باشد.
البته ورود بخش خصوصی به ناوگان حمل و نقل عمومی، علاوه بر ارتقای شرایط زندگی در شهر تهران، کمک قابل توجهی به اشتغال در جامعه از طریق ایجاد فرصت‌های شغلی برای نیروی جوان کرده و از این رو اشتغال‌زایی برای جوانان در بخش حمل و نقل همگانی مورد توجه جدی مدیریت شهری قرار گرفته است.
نگاهی گذرا به محور اول فعالیت‌های شهرداری تهران نشان دهنده تعهد مدیریت شهری در اجرای عملی سیاست‌های ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در قالب اصل 44 در جهت توسعه سرمایه‌گذاری و کارآفرینی است و در این رابطه در حوزه حمل و نقل و ترافیک سعی شده تأکیدات معظم‌له از طریق امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ناوگان حمل و نقل شهری و کارآفرینی برای نیروی جوان در این بخش از اقتصادی شهری تا حد امکان و توان به مورد اجرا درآید.
ب- حوزه فراغت و استراحت
ایمن‌سازی معابر، روان‌سازی ترافیک، ارتقای کمی و کیفی امکانات و تجهیزات موجود، افزایش انگیزه و توان کارکنان حمل و نقل شهری برای خدمت بهتر و بیشتر، از جمله فعالیت‌های پیش‌بینی شده جهت تأمین آرامش و ایمنی شهروندان اعم از سواره و پیاده است.
مدیریت شهری وظیفه دارد همان‌طور که برای عابران سواره امکان رفت و آمد روان را ایجاد می‌کند، برای عابران پیاده نیز امکان آمد و شد راحت و مطمئن را فراهم نماید و همان‌طور که دارندگان خودروهای شخصی باید بتوانند در معابر شهری حرکت کنند، استفاده‌کنندگان از وسایل حمل و نقل عمومی که مصالح عمومی را بر منافع شخصی‌شان ترجیح داده و از حق فردی خود در قبال حقوق جمعی جامعه گذشت می‌کنند نیز می‌بایست با سرعت و سهولت بیشتر نسبت به خودروهای شخصی امکان تردد را داشته باشند.
شهروندان برای رفتن به محل کار و تحصیل یا هنگام بازگشت از فعالیت روزانه به منازل خود، شایسته استفاده از وسیله نقلیه‌ای هستند که در عین تأمین آرامش و اطمینان خاطر آنها، از سرعت و سهولت لازم در رساندن آنها به مقصد نیز برخوردار باشد.
بر این اساس امکان استفاده آرام و ایمن شهروندان از انواع وسایل نقلیه همگانی اعم از مترو، اتوبوس، مینی‌بوس، ون و تاکسی جهت نقل و انتقال به مراکز اداری، تجاری، خدماتی، آموزشی و تفریحی، وظیفه‌ای است که مدیریت شهری در حوزه حمل و نقل و ترافیک به‌رغم همه مسائل و مشکلاتی که با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، آن را با جدیت، دقت و سرعت پی‌گیری می‌کند.
ج- حوزه تربیت و آموزش
مسئولیت‌های مدیریت شهری در یک سازمان صرفاً خدماتی با وظیفه محدود جمع‌آوری، انتقال و دفن زباله و رفت و روب سطح شهر و پاکیزگی و نظافت معابر شهری خلاصه نمی‌شود، بلکه با نگاه فرهنگی به وظایف این نهاد مردمی شهرداری تهران امروزه به یک نهاد اجتماعی با کارکردهای بسیار متفاوت، متمایز و متنوع از تعاریف اولیه مربوط به بلدیه که پس از ده‌ها سال به‌تدریج شاهد تغییر آن هستیم، تبدیل شده است.
با این دیدگاه جدید از مدیریت شهری، آموزش زندگی شهری و تربیت آموزه‌های شهروندی مبتنی بر مؤلفه‌های اجتماعی، اخلاقی و اعتقادی به تک‌تک شهروندانی که در این کلان‌شهر به مثابه یک خانه بزرگ زندگی می‌کنند، از جمله فعالیت‌هایی است که شهرداری تهران جهت گسترش فرهنگ شهرنشینی خود را موظف به پرداختن به آن می‌داند.
از این رو شهردار تهران بر انجام فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی از سوی شهرداری تهران تأکید و توجه ویژه‌ای دارند و با توجه به این نگاه نوین به مقوله شهر و شهرداری، ارتقای فرهنگ ترافیک و انتقال آموزه‌های ترافیکی به شهروندان از طریق تأمل دوسویه با رسانه‌های جمعی به‌طور جدی در دستور کار مدیریت شهری در حوزه حمل و نقل و ترافیک قرار دارد.
علاوه بر سه حوزه یاد شده، دو سیاست اصلی شهردار تهران در سال 85 یعنی دو اصل «شهروندمداری» و «محله‌محوری» به عنوان دو رویکرد جدی شهرداری تهران در اهداف و سیاست‌های سال 86 مدیریت شهری کماکان از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و بر این اساس کیفیت انجام فعالیت پیش‌بینی شده در جهت خدمت به مردم در همه ابعاد کیفی و کمی آن مورد توجه ویژه قرار خواهد گرفت.
بدون تردید حل مشکل ترافیک تهران به عنوان «مسأله‌ای چندمجهولی» و «موضوعی چند وجهی» از اختیار و امکان شهرداری تهران به‌تنهایی خارج است؛ به این معنا که به‌رغم اراده و خواست جدی مدیریت شهری برای ساماندهی ترافیک و طرح‌ها و برنامه‌هایی که به این منظور از سوی این نهاد مردمی به مورد اجرا درمی‌آید، به‌تنهایی و بدون همراهی سایر دستگاه‌های دست‌اندرکار و همکاری شهروندان با موفقیت مورد انتظار روبه‌رو نخواهد شد.
در مقایسه با شهرهای بزرگ دنیا، سهم شهرداری تهران از مدیریت واحد شهری به‌طور اعم و مدیریت واجد ترافیک به‌طور اخص بسیار محدود است و از این رو هر فعالیت و حرکتی از سوی مدیریت شهری در حوزه حمل و نقل و ترافیک بدون همکاری ارگان‌ها و سازمان‌های ذی‌ربط عملاً قابل اجرا نخواهد بود.
معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری
