از سوی دیگر شائبه‌هایی مبنی بر حذف دلار 1226تومانی مطرح شده بود به این بهانه که با حذف نرخ مرجع ارز، دلار و سایر ارزهای خارجی مورد معامله در داد و ستدهای تجاری و خدماتی به سمت تک نرخی شدن حرکت خواهد کرد. با جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم.
- در روزهای اخیر بحث‌هایی مبنی بر محاسبه نرخ دلار در بودجه سال آینده به ارزش دوهزارتومان مطرح شده است. تا چه میزان این اظهارنظرها قابل دفاع است؟ آیا در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس نرخی برای دلار در بودجه 92مطرح شده است؟
اولا اینکه در بودجه سال آینده نباید هیچ نرخی برای بودجه سال آینده مورد محاسبه و ملاک تصمیم‌گیری قرار گیرد چرا که در قانون برنامه پنجم توسعه به صراحت آمده که نرخ ارز باید به‌صورت شناور مدیریت شده تعیین شود و به همین سبب تعیین نرخی برای دلار در بودجه سال آینده معنا ندارد.
- با این حساب چگونه نرخ دلار در بودجه مبنای درآمدی برای بودجه دولت قرار می‌گیرد؟
در چارچوب بودجه سنواتی، دولت سالانه مبلغی را به‌عنوان منابع ناشی از فروش نفت خام پیش‌بینی می‌کند و بر این مبنا نرخ ارز درآمدهای نفتی برای تبدیل به ریال باید براساس وضعیت نرخ در بازار مشخص شود. بدیهی است اگر نرخ ارز در بازار بالا برود، دولت زودتر به منابع پیش‌بینی شده دست پیدامی کند و اگر نرخ ارز پایین آمد، تحقق درآمدهای بودجه‌ای دولت از محل درآمدهای نفتی با تأخیر زمانی انجام خواهد شد و مازاد درآمد نفتی به‌حساب صندوق توسعه ملی واریز خواهد شد. تأکید می‌کنم اگر طبق قانون برنامه پنجم عمل شود دیگر برداشت‌های مختلفی از نرخ ارز مطرح نخواهد شد که بانک مرکزی بخواهد نرخ مرجع را ملاک عمل قرار دهد یا نرخ مبادله‌ای را.
- منظور شما از مبنا قرار دادن نرخ ارز براساس وضعیت بازار ارز معطوف به کدام بازار است؟ مرکز مبادلات ارزی یا بازار آزاد ارز؟
دولت باید به‌گونه‌ای تصمیم بگیرد که نرخ ارز نزدیک به نرخ واقعی بازار و قابل دفاع باشد نه اینکه نرخ مرجع را مبنا قرار دهد. بدیهی است اگر دولت بتواند نرخ ارز در بازار آزاد را کاهش دهد مبنای تعیین نرخ دلار در بودجه همان خواهد بود در غیراین صورت باید نرخ ارز مبادله‌ای را افزایش دهد تا شکاف بین نرخ ارز آزاد و مبادله‌ای را از بین ببرد و تداوم این شکاف قابل دفاع نیست.
- آیا حذف نرخ مرجع ارز می‌تواند به نزدیک‌تر شدن به ارز تک نرخی کمک کند؟
حذف نرخ مرجع وقتی قابل دفاع است که برای اقلام یارانه‌ای و ضروری تدابیری اندیشیده شود نظیر دارو و کالاهای اساسی و اگر دولت می‌خواهد نرخ ارز مرجع را حذف کند باید به این کالاها یارانه اختصاص دهد.
- با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود درآمدهای نفتی ایران در سال آینده کاهش یابد، برای رفع تنگناهای درآمدهای ارزی چه باید کرد و دولت باید بودجه سال آینده را با چه رویکردی تنظیم کند؟
دولت چاره‌ای ندارد مگر اینکه از سر و ته هزینه‌های جاری‌اش بزند.
- یعنی باید بودجه را انقباضی ببندد؟
دولت باید واقعیت را بپذیرد و تنگنای منابع بودجه‌ای خود را از طریق مشارکت دادن به منابع بخش خصوصی برطرف کند و هزینه‌های جاری دستگاه‌های اجرایی را کاهش دهد.
- آیا در روزهای اخیر اعضای کمیسیون برنامه و بودجه با مسئولان دولتی نشستی درباره چارچوب درآمدی بودجه سال 92 داشته‌اند؟
در دو هفته اخیر هیچ نشستی برگزار نشده و عمده بحث‌های مطرح‌شده نظر شخصی افراد است.
