حضور نمایندگان عشایر مختلف سوریه که 60درصد از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند میتواند نقطه امیدی برای آینده سوریه تلقی شود؛ با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران مورد حمایت ملت سوریه است و طیفهای سیاسی مخالف دولت سوریه که خواهان انتقال قدرت بهصورت آرام و سیال هستند، اعتقاد به راهکارهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران دارند و این راهکارها مناسبترین راه برای حل بحران سوریه تلقی میشود اما در پاسخ به این سؤال که آیا این نشست میتواند تصمیمات تهران را در وضعیت داخلی و میدانی سوریه عملیاتی کند؟ باید گفت که موانع بازدارنده زیادی فراروی این مجموعه 220نفری که در تهران گرد هم آمدهاند قرار دارد.
دلیل امر این است که گروههای معارض خارج نشین شامل آمریکا، غرب، عربستان، ترکیه و قطر با یکدیگر همسویی دارند و قدرتهای فرامنطقهای و بازیگران بحران داخلی سوریه تلاش میکنند تا با بهرهگیری از ابزارهای خشونتآمیز نظام بشار اسد را سرنگون و یک نظام وابسته به آمریکا و غرب ایجاد کنند، لذا بهنظر میرسد با توجه به اینکه نشست تهران در سطح ملی سوریه قابلقبول است اما ابزارهای قدرت در حوزه مالی، تسلیحاتی،
لجستیکی و اطلاعاتی در اختیار رهبران گروههای معارض خارجنشین سوریه است و آنها هستند که وضعیت میدانی سوریه را بهشدت دچار بحران کردهاند، بنابراین تشکیل شورای ائتلاف انقلابی سوریه در دوحه و قرار دادن احمد معاذالخطیب بهعنوان رئیس این شورا و به رسمیت شناختن شورای ائتلاف انقلابیون سوریه از سوی شورای همکاری خلیجفارس و اتحادیه عرب نشان میدهد که قدرتهای فرامنطقهای تلاش میکنند تا خارج از اراده ملت سوریه یک دولت وابسته به غرب را حاکم کنند و این در حقیقت نقض آشکار دمکراسی در جهان است زیرا اکثریت مردم سوریه خواهان انتقال قدرت در یک فرایند زمانی طولانی با هزینه کم هستند، بهطوری که آسیب بیشتری به ساختار اجتماعی و سیاسی سوریه وارد نشود.
اما نکته قابلتوجه دیگر این است که حضور شخصیتهای بلندپایه و طیفهای مختلف سیاسی در تهران که شامل کردها، مسیحیها، سنیها، علویها، اسماعیلیها و شیعیان در سوریه هستند نشان میدهد که رویکرد اکثریت مردم سوریه به سمت راهحلهای سیاسی است و از اعمال خشونتآمیزی که گروههای سلفی و وهابی و اخوانالمسلمین سوریه انجام میدهند، بهشدت نگران هستند، لذا تهران نقطه امید ملت سوریه است و مردم سوریه انتظار دارند با توجه به جایگاه و وزنی که جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه و جهان دارد، بتواند از طریق تشکیل چنین نشستهایی دیدگاه همه طیفهای سیاسی سوریه را به هم نزدیک کند، طیفهای سیاسی داخل سوریه از طریق رایزنی با دولت بشار اسد راهکارها و تصمیمات نشست تهران را عملیاتی کنند، قطعا گروهها و رهبران اپوزیسیون خارجنشین و گروههای مسلح سلفی منزوی خواهند شد و صحنه را ترک خواهند کرد.
*کارشناس مسائل خاورمیانه