لبنانیهای علاقهمند به دوران باستان، خود را فنیقی مینامند؛ همانهایی که برای نخستینبار پول را اختراع کردند. فنیقیها بازرگانان عهد باستان بودند و از حساب و کتاب بسیار سررشته داشتند. فنیقیها که اکنون بخشی از تمدنشان در مرکز بیروت زیر بناهای تاریخی قرار دارد پول را اختراع کردند و رونق صنعت بانکداری لبنان بازمانده آن دوران است. لبنان را میتوان سرزمین نمادها نیز خواند .پرسش از مذهب در لبنان یک تابوی عمومی است. اگر از یک لبنانی بپرسید اهل کدام منطقه بیروت است مطمئن باشید به شما خواهد گفت که فقط ساکن بیروت است،همین! ایران و لبنان امضای توافقنامه گردشگری با یکدیگر را در سال 2001عملی کردند ولی از آن سال تاکنون این توافقنامه آنطور که باید اجرایی نشده و اکنون کمیته فنی سازمان جهانگردی لبنان با سفر به تهران پیگیر این توافقنامه است. خانم جمانه کبریت فرستاده ویژه فادی عبود وزیر جهانگردی لبنان برای نخستینبار به ایران سفر کرده است. وی مهندس عمران و یک آرشیتکت است. او سال 1995در وزارت جهانگردی لبنان شروع به فعالیت کرده و آنطور که میگوید، سمتهای گوناگونی در این وزارتخانه داشته است. خانم کبریت اکنون رئیس اداره مطالعات و تحقیقات وزارت جهانگردی لبنان است و از تلاش جدی کشورش برای توسعه روابط گردشگری با ایران سخن میگوید.
- چه اتفاقی افتاده که لبنان تلاش دارد گامهای جدیتری در توسعه گردشگری با ایران بردارد؟
سال 2001میلادی یا همان سال 79شمسی تفاهمنامهای میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری لبنان در موضوع صنعت گردشگری امضا و این تفاهمنامه در سال 2010میلادی آماده اجرا شد. در این تفاهمنامه بندهایی در مورد توسعه روابط گردشگری میان دو کشور وجود دارد.
اهمیت بندهای تفاهمنامه و اجرای آنها در دولت لبنان بسیار زیاد است چون بین سالهای 2005تا 2010میلادی رشد بازدید گردشگران ایرانی از لبنان به 160درصد رسید بهطوری که در سال 2010 ایرانیها بیشترین درصد گردشگران خارجی در لبنان را نسبت به تمامی اتباع دیگر کشورها تشکیل دادند و 241هزار و 514نفر گردشگر ایرانی در سال 2010 از لبنان بازدید کردند. با توجه به استراتژی راهبردی افزایش میزان گردشگر در جمهوری لبنان که از سوی آقای فادی عبود وزیر جهانگردی لبنان صورت گرفته، ایران و گردشگران آن یکی از چندین طیف گسترده علاقهمند به بازدید از لبنان هستند. این استراتژی در مورد گردشگران ایران با توجه به روابط عمیق برادری و دوستی مشترک میان دو کشور تبیین شد.
- ایرانیها عمدتا با هدف گردشگری به لبنان سفر میکنند؟
با توجه به تعریفی که در سازمان جهانی جهانگردی از گردشگر وجود دارد هر فردی که تبعه لبنان نباشد و با هر هدفی اعم از درمانی، دیدار، حضور در کنفرانسها و گردشگری وارد لبنان شود بهعنوان گردشگر شناخته میشود. ولی آمار دقیقی که چه تعداد از آنها با هدف گردشگری وارد لبنان شدهاند یا پس از دیدار از دمشق به لبنان سفر کردهاند در اختیار وزارت جهانگردی نیست.
- آمار جدیدتری از وضعیت گردشگری در لبنان دارید؟
با شروع سال 2011بهدلیل برخی مشکلات از میزان ورود گردشگر به لبنان نسبت به سال 2010کاسته شده و این کاهش در مبادی ورودی زمینی به 42درصد رسیده است. اما نسبت ورود گردشگر از راه فرودگاه بینالمللی بیروت نسبت به سال 2010میلادی رشد 75/17درصدی داشته و بیانگر آن است که گردشگران مسیر هوایی را جایگزین راه زمینی کردهاند. اکنون نیز با دستور وزیر جهانگردی لبنان این وزارتخانه مأمور بررسی جایگزینهای مناسب به جای مرز زمینی برای ورود هر چه بیشتر گردشگران ایرانی از طریق فرودگاه بینالمللی رفیق حریری بیروت شده است.
- وزارت جهانگردی لبنان چه فعالیتهایی برای شناساندن تاریخ، فرهنگ و جاذبههای دو کشور در لبنان داشته است؟
در فاصله سالهای 2007تا2008 نشریات و بروشورهای گردشگری توسط وزارت جهانگردی لبنان منتشر شد که شامل تمامی اطلاعات قابل ذکر در مورد بناها و آثار تاریخی و طبیعی و گردشگری لبنان است و از سال 2010نیز این بروشورها به زبان فارسی توسط وزارت جهانگردی لبنان منتشر و در اختیار علاقهمندان، بهویژه سفارت ایران در لبنان قرار گرفته است. این بروشورها همچنین از طریق وزارت جهانگردی لبنان در اختیار گردشگران ایرانی که به آن کشور میآیند قرار میگیرد. همچنین در سطح مسئولین دو کشور در نشستها و ملاقاتهای دو جانبه توزیع میشوند تا به شناخت بیشتر دو ملت از یکدیگر کمک کند چون همانطور که میدانید گردشگری زبان تبادل فرهنگهاست.
- پیش از سفر به ایران چه تصوری داشتید؟
از طریق گفتوگو با افرادی که در صنعت گردشگری با ایران دست دارند تصور واضحی از مردم ایران داشتم. در مورد زنان ایرانی باید بگویم که آنها برای فعالیتهای اجتماعی و اهدافی که دارند بهویژه اگر موضوع پیشرفت و رشد کشورشان در میان باشد احترام زیادی برای فعالیتهایشان قائل هستند. تصوری که پیش از سفر به ایران داشتم با ورود به این کشور واقعیتر شد و به آنچه فکر میکردم رسیدم. تصور مثبتی از مردم ایران دارم. آنها بسیار مهماننواز هستند و دوستانه برخورد میکنند. البته هر کشوری ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارد.
- سفر به ایران برای برخی لبنانیها بهدلیل تبلیغات منفی از ایران حساسیتزاست در ایران نیز برخی تصور میکنند که لبنان همواره درگیر جنگ است. چطور میتوان این دو تصویر از یکدیگر را تغییر داد؟
اتفاقاتی که در کشورها رخ میدهد ممکن است نتایج منفی یا مثبت در دیدگاه مردم کشورهای دیگر از کشوری که دچار آن اتفاق است ایجاد کند. این اتفاق برای هر کشوری در جهان رخ میدهد و کاملا طبیعی است. نقش وزارتخانهها و مسئولان کشورها ایجاد راهکار توسعه روابط گردشگری با دیگر کشورهاست تا همچنین تصویری اصلاح شود و هم بتوان در این هدف به سطوح بالای گردشگری رسید.
- چطور میتوان فاصله تصورات غیرواقعی ملتها از یکدیگر را پر کرد؟
در این امر نه تنها وزارتخانهها باید سهیم باشند بلکه بخش خصوصی در حوزه گردشگری باید سهم بیشتری داشته باشد. بخش خصوصی می تواند در ایجاد روابط میان ملتها مثلا ایجاد گروههای گردشگری که از دو کشور دیدار کنند و یا سفر مدیران دفاتر گردشگری برای بازدید از جاذبههای تاریخی و طبیعی و فرهنگی و همچنین امر اطلاعرسانی و توسعه روابط گردشگری میان دو کشور نقش بسزایی داشته باشد.
- آژانسهای گردشگری در ایران تمایل به فعالیت در مسیر بیروت دارند ولی واقعا نمیدانند که چگونه باید این مسیر را فعال کرد. اینها مشکلاتی است که بخش خصوصی با آنها دست به گریبان است. در تفاهمنامه گردشگری دو دولت تا چه اندازه به این موضوع پرداخته شده که دفاتر گردشگری ویژه دو کشور در تهران و بیروت تشکیل شوند؟
در یکی از نشستهایی که با مسئولان ایرانی داشتیم یکی از موارد، بررسی ایجاد تعامل میان مدیران دفاتر گردشگری دو کشور بود و این شروع فعالیت است و ممکن است در آینده راهکارهای دیگری را هم مورد استفاده قرار بدهیم.
- پس توسعه گردشگری میان ایران و لبنان گام نخست را برداشته است؟
البته این نخستین گام نیست ولی با توجه به توافقنامههایی که قبلا امضا شده بود و در حال حاضر قابل اجراست میتوان گفت نگاه به توسعه روابط گردشگری میان ایران و لبنان جدی شده است.