- آماری که از مجموع تسهیلات مصوب در قوانین احصاء کرده‌ایم بیش از آمار ایثارگران می‌شود و این نشان از آن دارد که بخشی از تسهیلات قانونی در قبال ایثارگران محقق نشده است. نظر شما چیست؟
من به این دقتی که شما نیاز دارید حضور ذهن ندارم ولی در شهرهای بزرگ مشکل تأمین زمین برای وزارت راه و شهرسازی هست لذا به جای زمین در این شهرها مبلغی به عنوان معوض زمین پرداخت می‌شود که در شهرهای بزرگ100میلیون ریال و در شهرهای کوچک 70میلیون ریال است.
- چه مجموعه‌ای به این نتیجه رسیده که مبلغ معوض زمین این مقدار باشد؟
بالاخره با توجه به محدودیت وزارت راه و شهرسازی، کارگروه مسکن این پیشنهاد را داده و دولت هم تصویب کرده است. ما هم معتقدیم که در شهرهای بزرگ با این مبلغ، زمین نیست و تنها کمکی است که واگذار می‌شود.
- آیا این نوعی رفع تکلیف نیست؟
وزارت راه و شهرسازی زمینی که داشته باشد واگذار می‌کند و شاید برای راه و شهرسازی بیشتر از این هم هزینه نداشته باشد چون بابت این زمین‌ها پول نداده، فقط هزینه‌های اولیه را که لازم به تبدیل بوده داده است. به هر حال این امکانی است که آنها قابلیت اقدامش را دارند.
- مسکن دائما با گرانی و تورم مواجه است. با این تسهیلات و توانی که ایثارگران دارند آیا مشکل مسکن آنان حل خواهد شد؟
ما بلاعوض هم داریم و به تمامی ایثارگران مشمول تسهیلات یعنی جانبازان 25درصد و بالاتر، والدین شهدا و همسران شهدا طبق جدولی که به تصویب هیأت‌امنای بنیاد رسیده باشد بلاعوض پرداخت می‌کنیم که مبلغ آن با توجه به شرایط ایثارگر از 20میلیون ریال تا 180میلیون ریال متغیر است. در کنار این وام مسکن است که از طریق بانک‌ها اقدام می‌شود و آن مبلغ مابازای زمینی است که از طرف وزارت راه و شهرسازی پرداخت می‌شود.
ضمنا معافیت‌های عوارض و انشعابات هم برای ساخت مسکن ایثارگران در نظر گرفته شده و هزینه مهندسی ساخت نیز از طرف بنیاد پرداخت می‌شود. برای تهران باید فکر دیگری کرد ولی در کل کشور چیزی نزدیک به 50درصد هزینه مسکن در قالب همین تسهیلات تأمین می‌شود و بقیه‌اش را هم ایثارگران از منابعی که دارند باید تأمین کنند. در حقیقت این کمک به تأمین مسکن است. تأمین یعنی اینکه دولت یک مسکن را کامل کند و در اختیار ایثارگر بگذارد. این می‌شود تأمین مسکن، اما ما کمک به تأمین مسکن ایثارگران می‌کنیم.
- برای هیچ گروهی از ایثارگران تأمین مسکن جزو وظایف شما نیست؟ مانند جانبازان 70درصد و بالاتر؟
بنیاد را موظف نکرده‌اند برای تأمین مسکن بلکه وزارت راه و شهرسازی را موظف کرده‌اند برای این کار. ما فقط وظیفه داریم ایثارگران را معرفی کنیم. شرایط برای همه ایثارگران یکسان است. همه به طور یکسان از تسهیلات استفاده می‌کنند فقط در بخش کمک بلاعوض که ما اقدام می‌کنیم شرایط برای گروه‌های ایثارگر متفاوت است.
- مطالعه‌ای درباره مسکن آسیب‌دیدگان جنگی در سایر کشورها داشته‌اید؟
من اطلاعی در این باره ندارم. شاید معاونت پژوهش این کار را کرده باشد ولی در این مدتی که من در خدمت ایثارگران هستم، به چنین پژوهشی برنخورده‌ام.
- آیا تسهیلات ارائه‌شده درباره مسکن را کارشناسی‌شده می‌دانید؟
ما در یک کشور در حال توسعه هستیم. در کشور ما تورم حاکم بر شرایط اقتصادی است. کار کارشناسی انجام می‌گیرد ولی تا قانون شده و سپس عملیاتی شود مدتی طول می‌کشد. غالبا این کارشناسی‌ها برای زمان خودش کارشناسی است ولی برای زمان اجرا ممکن است با واقعیت فاصله گرفته باشد. اگر این تسهیلات، کافی به نظر نمی‌رسد برای این است که از زمان تصمیم تا اجرا فاصله بسیار است.
- شما کارشناس مسکن ایثارگران هستید و در ارائه لایحه یا طرح مؤثرید. آیا مصوبات با پیشنهادهای شما هماهنگ است؟
به هر حال مقداری تغییرات هست؛ چه به لحاظ تعداد و چه به لحاظ میزان تسهیلات. آنچه ما پیش‌بینی می‌کنیم دچار تغییرات می‌شود؛ یک مقدار در دولت تغییر می‌کند، بعد هم که به مجلس ارسال می‌شود در آنجا هم تغییر می‌کند. این تغییرات معمولی است و خیلی مشکل‌ساز نیست.
- عملکرد بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی که در امر مسکن ایثارگران مشارکت دارند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بعضی از بانک‌ها خصوصی شده‌اند مثل بانک‌های صادرات و ملت. وام‌هایی که بانک‌ها می‌دهند بخشی از آن یارانه است که دولت تأمین می‌کند و چهاردرصد آن را ایثارگر می‌دهد. دولت هم در حساب‌های فی‌مابین با بانک‌ها عمل کرده و گاهی با تأ‌خیر اقدام می‌کند. بانک‌ها خیلی تمایل ندارند و کارها به تعویق می‌افتد. با بانک‌ها این مشکل را داریم ولی سایر دستگاه‌ها همکاری می‌کنند و با شهرداری‌ها هم عمدتا مشکلی نداریم مگر در برخی شهرستان‌ها. چند روز پیش آیین‌نامه مسکن ایثارگران تصویب شد. بانک‌های عامل و سهمیه آنها تعیین شده، بانک مرکزی هم آیین‌نامه را به بانک‌ها ابلاغ کرده و پرداخت وام شروع شده است.
- با توجه به شرایط ویژه جانبازان 70درصد، آیا مسکن این گروه از جانبازان حل شده است؟
به طور قطعی 98درصد از جانبازان بالای 70درصد از تسهیلات مسکن استفاده کرده‌اند و اگر این تسهیلات به تعدادی پرداخت نشده یا خودشان پیگیر نبوده‌اند یا مناعت‌طبع داشته‌اند و یا نیاز نداشته‌اند. در کل کشور انگشت‌شمارند کسانی که ما کاری برایشان نکرده باشیم.
- درباره جانبازان 50درصد و بالاتر چطور؟
در این گروه تقریبا مشکل 80درصد آنها حل شده و حدود 20درصد باقی مانده‌اند.
- چه تمهیداتی برای جانبازان زیر 25درصد پیش‌بینی کرده‌اید؟
ما پیشنهاد کردیم ولی به دلیل شرایط فعلی، دولت تشخیص نداد که این افراد هم واجد شرایط شوند. این گروه مانده و ان‌شاءالله به زودی این اتفاق می‌افتد، اما اینها می‌توانند از مسکن مهر استفاده کنند. وزارت راه و شهرسازی تسهیلاتی در نظر گرفته، مثل اینکه انتخاب واحد با جانباز باشد.
تسهیلات مسکن به فرزندان شهدا تعمیم داده شد و اخیرا هم به فرزندان جانبازان 70درصد تعمیم داده شده است. این انتظار می‌رفت که شخص ایثارگر اولویت داشته باشد و تعمیم تسهیلات مسکن به جانبازان زیر 25درصد زودتر انجام بگیرد.این پیشنهاد مجلس بوده که به این گروه‌ها تسری پیدا کرده است.
- با توجه به تعهدی که در برنامه پنجم توسعه درباره مسکن ایثارگران آمده است می‌توان برنامه پنجم را پایان تعهدات واگذاری تسهیلات مسکن به ایثارگران دانست؟
به نظرم با توجه به اینکه سالانه یکصدهزار وام خرید یا ساخت مسکن در اختیار ایثارگران قرار‌می‌دهیم در مورد باقیمانده ایثارگران که 200هزار نفر هستند براییک بار این تعهد عملی شود. البته ممکن است کسانی که با یک بار واگذاری تسهیلات، مشکل مسکن آنها حل نشده، باقی بمانند.
- چه بخشی از وام‌ها جذب می‌شود؟
تا سال گذشته 50درصد وام‌ها برای خرید و 50درصد برای ساخت بود ولی در سال91 این تفکیک نیست. بانک‌ها هم بر اساس این مصوبه اقدام خواهند کرد. در سال گذشته از وام‌های ساخت 10 تا 15درصد جذب می‌شد ولی وام خرید صددرصد جذب می‌شد.
- برای کسانی که صاحب مسکن نشده‌اند چه برنامه‌ای دارید؟
در بررسی‌هایی که کرده‌ایم برخی واقعا مشکل دارند و باید به آنها کمک شود ولی برنامه ما این است که ابتدا به همه یک بار تسهیلات پرداخت شود، سپس در دور بعد با کارشناسی و بررسی درباره این افراد اقدام شود.
- به نظر شما سرانجام لایحه جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران چه می‌شود؟
تا آنجا که من اطلاع دارم بنیاد تمام تلاشش را می‌کند که تا پایان امسال لایحه جامع را به تصویب برساند.
