در حال حاضر 36 ایستگاه لرزه‌نگاری و 50 ایستگاه شتاب‌نگاری در داخل و اطراف تهران وجود دارند که کوچک‌ترین حرکت زمین را در این استان ثبت می‌کنند. معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی یادآور شد که ثبت زلزله‌های کوچک در اطراف تهران نشان از فعال بودن گسل‌ها دارد که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
هم‌اکنون در جنوب تهران گسل‌های فعال مانند گسل ایوانک، کهریزک و ری وجود دارد که زون‌های (مناطق) فعالی هستند. وی خاطرنشان کرد: از آنجا که 20درصد جمعیت کشور در تهران و اطراف آن زندگی می‌کنند و شهر تهران روزانه جمعیتی حدود 10میلیون نفر دارد، از این‌رو وقوع زلزله‌های کوچک در این شهر نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
در زمینه دستگاه‌های لرزه‌نگار و شتاب‌نگار و احتمال وقوع زلزله در تهران با دکتر محمدرضا قیطانچی، رئیس بخش زلزله‌شناسی مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و محمد تارتار، رئیس پژوهشکده زلزله‌شناسی و دانشیار و عضو هیأت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، گفت‌وگو کرده‌ایم که در پی می‌آید.
دکتر قیطانچی درباره ایستگاه‌های لرزه‌نگاری و شتاب‌نگاری مستقر در اطراف تهران گفت: نصب این ایستگاه‌ها ازجمله کارهایی است که شهرداری تهران انجام داده است. این ایستگاه‌ها شبکه‌ای متراکم را تشکیل می‌دهند که قادر به ثبت لرزه‌های خفیف نیز هستند. اما هنوز نمی‌توان با ثبت حرکات خفیف زمین وقوع زلزله را پیش‌بینی کرد.
این متخصص زلزله‌شناس درباره اینکه گفته می‌شود زلزله‌های کوچک باعث به تعویق افتادن یا جلوگیری از وقوع زلزله‌های بزرگ‌تر می‌شود، گفت: اگر بخواهیم زلزله‌ها را با هم از نظر قدرت و در مقیاس ریشتر محاسبه کنیم، باید گفت که 32زلزله چهار ریشتری معادل یک زلزله پنج ریشتری است. هر زلزله‌ای در واقع از نظر قدرت در مقیاس ریشتر از زلزله قبلی خود 32درجه قوی‌تر است، بنابراین اگر بخواهیم یک زلزله پنج‌ریشتری را با یک زلزله شش‌ریشتری مقایسه کنیم باید بگوییم که 32زلزله پنج ریشتری برابر با یک زلزله شش ریشتری است و اگر 32را ضرب در 32کنیم به این نتیجه می‌رسیم که قدرت هزار زلزله چهار‌ریشتری با یک زلزله شش ریشتری برابری می‌کند.
به این ترتیب اگر هزار را ضرب در 32کنیم متوجه خواهیم شد که هر زلزله هفت‌ریشتری معادل 32هزار زلزله چهار‌ریشتری است، در نتیجه متوجه خواهیم شد برای تخلیه انرژی و جلوگیری از وقوع یک زلزله هفت‌ریشتری به هزاران زلزله چهار‌ریشتری یا کمتر نیاز داریم. درواقع این تعداد زلزله خفیف که در تهران رخ می‌دهد بعید به‌نظر می‌رسد از وقوع زلزله‌ای بزرگ جلوگیری کند.
او درباره اقداماتی که می‌توان جهت کاهش خسارات درصورت وقوع زلزله بزرگ انجام داد، گفت: کار اساسی در این زمینه تنها مقاوم‌سازی است. ساختمان‌هایی که در مناطق زلزله‌خیز واقع شده‌اند باید به‌گونه‌ای ساخته شوند که درصورت وقوع یک زلزله بزرگ کمترین کشته و مجروح در آنها برجای بماند؛
به این معنا که ساختمان آنقدر مقاوم باشد که به‌طور کامل تخریب نشود. اگر بتوانیم این هدف را محقق کنیم می‌توانیم بگوییم که مسئله را ریشه‌ای حل کرده‌ایم، اما اگر این هدف تحقق پیدا نکند، کارهایی نظیر مانورهای مقابله با زلزله در حد مسکن عمل خواهند کرد.دکتر تارتار نیز درباره دستگاه‌های لرزه‌نگاری و شتاب‌نگاری که در تهران نصب شده‌اند، گفت: این دستگاه‌ها هم قادرند زلزله‌های بزرگ و هم زلزله‌های کوچک را ثبت کنند.
ثبت زلزله‌های بزرگ راحت‌تر است و زمانی که تعداد دستگاه‌ها کمتر باشد نمی‌توان زلزله‌های کوچک را ثبت کرد.وی درباره پیش‌بینی وقوع زلزله نیز گفت: اصلا نمی‌توان وقوع زلزله را پیش‌بینی کرد.البته این به آن معنا نیست که در کشورهای توسعه‌یافته چنین پیشرفتی حاصل شده باشد. در واقع هنوز در هیچ جای دنیا به تکنولوژی ساخت دستگاه‌هایی که بتوان با آنها زلزله را پیش‌بینی کرد دست نیافته‌اند.او درباره احتمال وقوع زلزله در تهران نیز گفت: باید مطالعات زیادی انجام گرفته و شدت و ضعف احتمال وقوع زلزله در مناطق مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
