در واقع مشکلات اقتصادی برجشنواره شعر هم سایه افکنده است. هرچند برگزارکنندگان این رویداد از دوره اول، بیش از هر چیزی در گفتهها و نوشتههایشان بر این مهم تکیه کردهاند که شعر بهعنوان هنر ملی ما ایرانیها در جشنوارههای فرهنگی هنری فجر، مورد توجه قرار نمیگرفته و باید قبل از هر جشنواره دیگری برگزار میشد اما با وجود این تأکیدات، پیش از این شنیدهها حکایت از آن داشت که این جشنواره بهدلیل بهوجود آمدن پارهای از مشکلات احتمالا برگزار نخواهد شد چنانکه سیدمحمد حسینی وزیر ارشاد و رئیس شورای شعر، هفته گذشته(11دی ماه) در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری شعر فجر، با اشاره به برخی مشکلات اقتصادی گفت واقعیتش این بود که داشتیم به این سمت میرفتیم که نتوانیم جشنواره شعر فجر را امسال برگزار کنیم، اما تصمیم گرفتیم با همه توان این دوره را هم به بهترین نحو برگزار کنیم. بهرغم این رضا حمیدی دبیر هفتمین دوره جشنواره شعر فجر در گفتوگو با همشهری گفت: منظور وزیر برگزاری محدود جشنواره بوده است؛ امسال ما قصدمان این بود که اگر مشکل اقتصادی حل نشد، آنرا محدودتر برگزار کنیم؛ یعنی مثلا فقط در تهران برگزار شود نه اینکه اساسا برگزار نشود و چنین چیزی مطرح نبوده است. حمیدی افزود: امسال در جشنواره شاهد ارتقای برنامهها از نظر کمی و کیفی خواهیم بود. چون این دوره در حقیقت خوان هفتم از جشنواره است و باید پایه و اساس مناسبی برای جشنواره در دورههای بعدی باشد، تا شاهد رشد جشنواره و حرکت رو به جلوی آن باشیم.
دبیر هفتمین دوره جشنواره شعر فجر با بیان اینکه مراسم افتتاحیه جشنواره بینالمللی شعر فجر، همچون سالهای اخیر در یکی از استانها برگزار خواهد شد و برنامه پایانی جشنواره نیز در هفته آخر بهمن در تالار وحدت تهران با حضور مسئولان فرهنگی کشور برگزار میشود، توضیح داد: ما درصدد هستیم که مراسم افتتاحیه در روزهای پایانی دهه اول بهمنماه همزمان با هفته وحدت در یکی از مناطق شیعه و سنینشین کشورمان برگزار شود. وی استانهای فارس، گلستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان را نامزدهای احتمالی میزبانی مراسم افتتاحیه هفتمین دوره اعلام کرد و گفت: در حال بررسی هستیم تا یکی از این استانها را بهعنوان میزبان مراسم افتتاحیه انتخاب بکنیم.
فرصتی برای جبران خلأها
با اینکه برگزارکنندگان جشنواره شعر فجر در هر دوره اعلام کردهاند، هدف از جشنواره ارتقای سطح کیفی آن است اما باید دید جشنوارهای که ششمین دوره خود را سپری کرده و قرار است دوره هفتم را آغاز کند؛ توانسته خلأهای موجود را پر کند و به جایگاه واقعی شعر در این سرزمین نزدیک شود؟ در همین خصوص فاضل نظری هنرمند شاعر به همشهری میگوید: درست است که جشنواره شعر فجر با فاصله چندین ساله از سایر جشنوارهها برگزار شده است ولی با اهتمام شاعران این فاصله را جبران خواهیم کرد. چون شعر بیش از هنرهای دیگر، در ایران قدمت دارد و با این قدمت و غنای فرهنگی میتوانیم، خلأها و کمبودهای موجود را پرکنیم تا جشنواره هفتم هم، بهتر از سالهای گذشته برگزار شود.
این شاعر با بیان اینکه برگزاری جشنواره شعر باعث شده تا این هنر ملی مورد توجه واقع شود و همین برای ما ارزشمند است تأکید کرد: برگزاری جشنواره شعر فجر یکی از اتفاقات مبارک در حوزه ادبیات بهویژه شعر است که به رشد و بالندگی و شناساندن شعر در افق جهانی کمک میکند و هم اینکه نوعی پل ارتباطی میان شعر امروز ایران و جهان است و من به آینده این حرکت خیلی امیدوارم و فکر میکنم با پشتسر گذاشتن شش دوره، عزمی برای ادامه راه وجود دارد و البته معتقدم هنوز جشنواره شعر خلأها و کاستیهای زیادی دارد اما نباید انتظار داشت که این جشنواره با پشت سر گذاشتن شش دوره، در هفتمین سال برگزاری بتواند این همه بار برزمین مانده را در حوزه شعر بردارد.
حضور شاعران فارسیزبان منطقه
نکته مهم دیگری که در دورههای گذشته جشنواره همواره با انتقاداتی روبهرو بوده، بخش بینالملل جشنواره است که معمولا در حد دعوت از چند شاعر غیرایرانی و شعرخوانی و سخنرانی آنها محدود میشود. اصولا جشنوارههای بینالمللی شعر که در سطح جهان برگزار میشود، ویژگیهایی دارد که ازجمله میتوان به حضور شاعران مشهور و تأثیرگذار جهانی از قارههای مختلف بهعنوان نمایندگان شعر به زبانهای گوناگون اشاره کرد. به هر میزان حضور شاعران جهانی در یک جشنواره شعر بیشتر باشد، سطح و اهمیت آن از نظر شهرت بینالمللی بیشتر است. از سوی دیگر در اینگونه جشنوارهها، امکان بهرهمندی طیف گستردهای از مردم و علاقهمندان جدی شعر از تازهترین سرودهها و تجربههای ادبی شاعران فراهم میشود. بهعبارت دیگر سعی میشود، رویدادهای مختلف، هماندیشیهای گوناگون، جلسات شعرخوانی انبوه و پرشور با حضور گروههای زیادی از مردم با محوریت شعر برگزار و جنب و جوشی در عرصههای مختلف به بهانه شعر ایجاد شود. اما آیا عنوان بینالمللی این جشنواره توانسته چنین هدفی را محقق کند؟ موضوعی که حمیدی دبیر جشنواره درباره آن میگوید: براساس برنامهریزیهای صورتگرفته، قرار است در نیمه نخست سال آینده همایش شاعران ایران و جهان را با دعوت از تمام شاعران از زبانهای مختلف دنیا در تهران و برخی استانها برگزار کنیم، که امیدواریم با مشارکت تمامی شاعران کشورمان بتوانیم، بخشی از این اهداف را با جلسات هماندیشی و شعرخوانی اجرایی کنیم.
وی با اشاره به جزئیات این دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر، ادامه میدهد: چون در بحث شاعران فارسیزبان ما بیشتر از کشورهای همجوار شاعر داریم. رویکرد امسال ما این است تا از شاعران کشورهای همسایه، مانند پاکستان، افغانستان، ترکیه، هند و برخی دیگر از کشورهای آسیایمیانه همچون قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان که علقههای فرهنگی هم با آنها داریم دعوت کنیم البته فعلا در حال بررسی آثار شاعران این کشورها هستیم.
دبیر هفتمین جشنواره شعر فجر، به برخی کشورها که از حضور در ایران استقبال کرده و تقاضای شرکت در این جشنواره را ارائه کردهاند نیز اشاره کرد و گفت: از برخی کشورهای اروپایی درخواستهایی ارسال شده تا در جشنواره شعر فجر شرکت کنند، اما طی برنامهریزیهایی قرار شده، این افراد با هزینه خود در ایران حاضر شوند ولی اسکان و پذیرایی و امکانات دیگر بهعهده جشنواره خواهد بود.
انتخاب شاعر برتر از نگاه مردم
حمیدی با بیان اینکه امسال به مناسبت هفتمین جشنواره شعر فجر از هفت شاعر پیشکسوت تجلیل میشود اظهار داشت: یک شاعر هم براساس فرم نظرسنجی که بهزودی میان اقشار مختلف اعم از مردم، استادان دانشگاه و رشتههای زبان و ادبیات فارسی توزیع میشود، معرفی و تقدیر خواهد شد، براساس این فرمها بستری فراهم میشود تا شاعر برتر از نگاه مردم معرفی و شناخته شود. بر این اساس تأثیرگذارترین شاعر دهه گذشته انتخاب، معرفی و در آیین اختتامیه شعر فجر تجلیل میشود. دبیر هفتمین جشنواره شعر فجر، با بیان اینکه فرصت ارسال آثار به دبیرخانه تا 30دیماه است، افزود: تا امروز که تازه به نیمه دیماه رسیدهایم، بیش از 400شاعر اثر فرستادهاند. وی همچنین ایجاد بخش ویژه پیامبر مکرم اسلام(ص) را ویژگی بارز این دوره عنوان کرد و گفت: شاعران میتوانند آثار خود را در تمام قالبهای شعری جشنواره با محوریت پیامبر(ص) به دبیرخانه ارسال کنند.