آلودگی هوا در ماههای اخیر، به معضلی برای میلیونها نفر از جمعیت کشور تبدیل شده که همواره با محدودیتها و بیماریهای ناشی از آلایندههای جوی روبهرو میشوند.دولت بهعنوان متولی عمومی و سازمان محیطزیست در جایگاه متولی اصلی آلودگی هوا، در سالهای اخیر کمترین قدمی برای رفع وضع موجود برنداشته، درحالیکه هزینههای کلان و غیرقابل جبرانی برای کشور داشته است.
وحید نوروزی، مشاور محیطزیست معاون شهردار تهران در میزگرد دبیران ضمائم روزنامه همشهری، درباره عملکرد دولت برای مقابله با آلودگی هوا تصریح کرد که پس از تحقیقات سالهای 74و 76 که توسط سوئدیها و ژاپنیها در تهران انجام شد، هنوز طرح دقیقی برای اندازهگیری آلایندهها و منابع آلاینده هوا صورت نگرفته است. به گفته نوروزی که از سال 79 تاکنون در مدیریت ترافیک تهران، حضور داشته، متأسفانه آمار در کشور ما گم است.
در زمان مدیریت خانم ابتکار، عزمی در محیطزیست کشور وجود داشت که وی با اتکا به آن توانست بودجهای مشخص برای دستورالعملی مشخص بگیرد و ذیل راهاندازی رسمی مراکز معاینه فنی در تهران، سرب را از فهرست آلایندهها کم کند. این نخستین و آخرین حرکت مشخص در برابر آلودگی هوای تهران بود که به پشتوانه دولت صورت گرفت و پس از آن همواره قانون روی قانون آمد و دولت به آن توجه نکرد. در طرح مذکور که از سال 79با عنوان طرح کاهش آلودگی هوای تهران اجرایی شد، هفت بند وجود داشت که قرار بود هر سال گزارشی از آن به دولت ارائه شود و طی 10سال بتواند آلودگی هوای تهران را بهعنوان یک بحران ملی کم کند.
در پنج سال اول به واسطه اقدامات و تلاشهای متعدد، 30درصد از آن پیش رفت اما در پنج سال دوم دولت عوض شد.
مشاور معاون شهردار تهران تصریح کرد: دولت احمدینژاد پس از روی کارآمدن یکباره تصمیم گرفت هرگونه اقدام درباره آلودگی هوای تهران را به استانداری واگذار کند و آن را از حد سازمان محیطزیست تنزل داد. استانداری نیز که تاکنون هیچ سابقه و عزمی برای جلوگیری آلایندهها نداشت، کارگروه آلودگی هوا را که هر سال طرح جامع را بررسی میکرد، در حد کمیته اضطرار اشتباه گرفت. این کمیته در شرایط بحران تشکیل شد و فقط برای تعطیلی هوای پایتخت تصمیم میگیرد، حال آنکه بیاعتنایی دولت، کار را تا حد یک کمیته موقت، تنزل داد. بدینترتیب در پنج ساله دوم اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوا، هیچ قدمی از قدم برداشته نشد.
در سال 89 جلسهای برای بررسی طرح دهساله تشکیل و اعلام شد تهران در هر سال 321روز آلوده را تجربه کرده است، درحالیکه این آمار با شاخصهای مسافران موقت در تهران اندازهگیری شده و هیچکس از روزهای آلوده برای ساکنان شهر نگفت، درحالیکه برای ساکنان همه 365روز سال، آلودگی وجود دارد.
دولت در اسفند 90برنامهای با عنوان «برنامه جامع کاهش آلودگی هشت کلانشهر کشور» تصویب کرد که به نوعی توصیهنامه بود و نیروی انتظامی میتوانست با استناد به آن از تردد خودروهای بالای 20سال جلوگیری کند. پیش و پس از آن نیز دهها مصوبه در مجلس برای کاهش آلودگی هوای تهران، ذیل برنامههای دوم، سوم و چهارم توسعه تصویب شد که دولت را مکلف میکرد آلودگی هوای تهران و کلانشهرها را کاهش دهد اما هیچکس از دولت پاسخ نخواست و سونامی سرطان، ذیل همین اقدامات شکل گرفت. آخرین آمار اعلامی وزارت بهداشت که اعلام کرده 4500نفر بر اثر آلودگی هوا فوت کردهاند، قفط ناظر به مرگومیر بر اثر ذرات معلق کمتر از 5/2میکرون است و مرگ بر اثر سایر آلایندهها نظیر ازن، مونواکسید کربن و... درنظر گرفته نمیشود.