هنگامی که کارفرمایان بیمه افراد شاغل در کارگاههایشان را بهطور کامل پرداخت نمیکنند، این تخلفها بیمهشدگان را دچار ضرر و زیان میکند. بسیاری از بیمهشدگان هنگام جمعآوری سوابق بیمهپردازیشان با مشکلاتی روبهرو میشوند، آنها متوجه میشوند که کارفرما حق بیمه را در طول زمان پرداخت نکرده یا مثلا برای هر سال فقط سه ماه حق بیمه پرداخت کرده و یا بهعنوان مثال درحالیکه بیمه شده بر این باور است که 20سال حق بیمهاش از سوی کارفرما پرداخت شده با این واقعیت روبهرو میشود که مجموع سوابق بیمهپردازیاش 10تا 12سال است.
شکایت از کارفرما
راهی که در این موارد سازمان تأمین اجتماعی جلوی پای بیمهشدگان میگذارد این است که از کارفرمایشان بهدلیل ارتکاب تخلف شکایت کنند؛ شکایتهایی که ماهها دوندگی برای بیمه شده را در پی دارد و نتیجه آن چندان که باید و شاید قابل پیشبینی نیست، یعنی در بسیاری از موارد بیمهشدگان بهدلیل در دسترس نبودن کارفرما، منحلشدن کارگاه و... موفق به ثبت سابقه بیمه نمیشوند.
محمد ک یکی از بیمه شدگانی که موضوع شکایتش «عدمپرداخت حق بیمه از سوی کارفرماست»، گفت: من 20سال نزد یک کارفرما کار کرده و در تمام این سالها هم دفترچه درمانی سازمان تأمین اجتماعی داشتهام. فکر میکردم که کارفرما هرماه حق بیمهام را واریز کرده است. وقتی برای جمعآوری سابقه بیمه برای بازنشستگی اقدام کردم متوجه شدم که به جای 20سال در مجموع کمتر از چهار سال برایم حق بیمه پرداخت کردهاست که برای بهدست آوردن حقم شکایت کردم.
او اسناد و مدارکی ارائه کرده که نشان میدهد سازمان تأمین اجتماعی، کارفرما را متخلف دانسته و جریمه کرده است. مبلغ جریمه نیز توسط کارشناسان سازمان تأمین اجتماعی محاسبه شده اما کارفرما از پرداخت جریمه طفره میرود. کار بهدست قوه قضاییه میافتد و یکی از شعبههای مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران پرونده را بررسی کرده و از کارفرمای خطاکار درخواست میشود تا مبلغ مورد نظر را واریز کند. مقاومت کارفرما در برابر حکم قانونی سبب میشود تا دادگاه به توقیف اموال و برداشت جریمه مورد نظر سازمان تأمین اجتماعی حکم بدهد، اما با وجود اینکه دادگاه این حکم را صادر کرده این حکم بعد از گذشت چهار، پنج ماه هنوز اجرا نشده و مبلغ جریمهای که سازمان تأمین اجتماعی برای این کارفرما تعیین کرده بود هنوز بهحساب معین واریز نشده است.
تکلیف بیمه شده چیست؟
در این شرایط سابقه بیمه پردازی این فرد نزد سازمان تأمین اجتماعی محاسبه نمیشود، یعنی با وجود اینکه کارفرما متخلف شناخته شده اما تاوان این تخلف را بیمهشده باید بپردازد. این در حالی است که کارگاهی که محل بروز این تخلف است همچنان به کارش ادامه میدهد، یعنی هم کارفرما در دسترس و هم کارگاه دایر است و در این میان فقط در سرنوشت بیمه شده اختلال ایجاد شده است.
او توضیح داد که به من گفتهاند تا وقتی که کارفرما مبلغ جریمهاش را بهحساب سازمان تأمین اجتماعی واریز نکند هیچ سابقهای برایت درنظر گرفته نخواهد شد و فقط درصورتی سابقه بیمهپردازیات منظور خواهد شد که کارفرما نسبت به پرداخت کامل مبلغ جریمه اقدام کند.
حالا این کارگر ماهر بعد از 20سال کار در یک کارگاه تراشکاری، بیش از یک سال است که بهدنبال بهدست آوردن حق و حقوق قانونی خودش در راهروهای اداری سرگردان است و میپرسد وقتی یک کارفرما در انجام وظایفش تخلف میکند و دودش به چشم بیمه شده میرود، چهکسی از حق و حقوق کارگران دفاع خواهد کرد؟ آیا سازمان تأمین اجتماعی مسئولیتی در برابر بیمه شدگانش احساس میکند یا خود را مدافع حقوق کارفرمایان میداند؟