ایران نیز در این زمینه با جذب صاحبان حرفه و فن و مهندسان کشور پیشرفت داشته است اما بهنظر میرسد در برخی از بازههای زمانی دچار خمودگی و رکود شده و ساختار آن تحول لازم را بهخود ندیده است.
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی طول خطوط اصلی راهآهن کشور 4567کیلومتر بود و این میزان تا آخرین سال جنگ تحمیلی نیز آنچنان تغییری پیدا نکرد. پس از جنگ، افزایش خطوط ریلی کشور بهجد در دستور کار قرار گرفت و کمکم طول آن افزایش پیدا کرد. طبق آمارهایی که وزارت راه و شهرسازی و شرکت راهآهن کشور ارائه میدهند تا سال 1384یعنی تا پیش از دولتهای نهم و دهم طول خطوط اصلی راهآهن کشور به 8391کیلومتر رسید و تا آخر سال 1388نیز این رقم به 9482افزایش پیدا کرد.
پس از این سال، اگرچه طبق وعدهها و سخنان مسئولان دولت و وزارت راه و شهرسازی افزایش طول راهآهن و ظرفیت ناوگان حملونقل ریلی بهعنوان یکهدف اصلی مدنظر قرار گرفته اما خطوط اصلی و فرعی خاصی به بهرهبرداری نرسیده و هماکنون بسیاری چشم انتظار فرا رسیدن موعد افتتاح خطوطی هستند که در قالب طرح مهر ماندگار قرار گرفتهاند. در حال حاضر طول خطوط اصلی راهآهن کشور به حدود 9864کیلومتر رسیده است.
در این میان وزیر راه و شهرسازی چندی پیش در رابطه با توسعه خطوط ریلی کشور از ارقامی سخن به میان آورد که واکنش بسیاری از صاحبنظران امر را دربرداشت و بهنوعی باعث تعجب خیلیها شد. علی نیکزاد اعلام کرد که تا پایان سال 91هزار کیلومتر خطآهن افتتاح میشود. وی در تاریخ 18دیماه امسال و در مراسم بهرهبرداری از هشتپروژه ریلی راهآهن از تلاشی دیگر سخن گفت که رقم بسیار بالایی در زمینه توسعه خطوط ریلی کشور نسبت به گذشته بهحساب میآید. وی گفت: پیش از دولت نهم 11هزار کیلومتر شبکه حملونقل ریلی در دست اجرا بود که این میزان خوشبختانه امروز به 13هزار کیلومتر رسیده است. وی در ادامه اظهار داشت: در برنامه پنجم توسعه سالانه هزار کیلومتر راهآهن برای بخش حملونقل ریلی کشور درنظر گرفته شده است. آنچه بهعنوان هدف اصلی در این برنامه نیز عنوان میشود رساندن شبکه ریلی به تمامی استانها از یکسو و اتصال کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، روسیه، چین، پاکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان به خطوط ریلی کشور از سوی دیگر است.
رقم 13هزار کیلومتری یا بهعبارت دقیقتر 13850کیلومتری راهآهن در حال ساخت که نیکزاد اعلام کرده است تا حدودی میزان مطلوب کشور از نظر خطوط ریلی است؛ بهعبارتی خطوط راهآهن کشور در حالت ایدهآل باید به 25هزار کیلومتر برسد. مدیرعامل راهآهن جمهوری اسلامی ایران چندی پیش درباره طرحهای مهرماندگار شرکت راهآهن گفت: امسال با توجه به ظرفیتی که ایجاد شده است، 420کیلومتر خط ریلی در قالب طرحهای مهر ماندگار به بهرهبرداری میرسد. طبق نقشه ارائهشده از سوی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور راهآهن دو خطه تبریز- میانه، قزوین- لوشان، قم- اصفهان و راهآهن یکخطه مراغه- ارومیه، میانه- اردبیل، قزوین- رشت- بندرانزلی و رشت- آستارا، تهران- همدان، همدان- سنندج، همدان- ملایر، ملایر- کرمانشاه، یزد- اقلید، مرودشت- اهرم، اهرم- کنگان، اهرم- بندر بوشهر، زاهدان- ایرانشهر- چابهار و گرگان- اینچهبرون بهعنوان مهمترین خطوط ریلی در حال احداث بهشمار میروند. تیرماه 92و روزهای پایانی عمر دولت دهم، زمان سررسید وعدههای طرحهای مهرماندگار بهحساب میآید که طرحهای ریلی مهمی در این طرحها گنجانده شده است.