فرهاد رهبر که عنوان رکورد دارترین رئیس دانشگاه تهران پس از انقلاب اسلامی ایران را دارد، بهمن ماه 1386 در حالی سکان ریاست دانشگاه تهران را در دست گرفت که در آستانه هشتمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران یکی از سیاسیترین روزهایش را میگذراند و تالارهای دانشگاه شاهد حضور چهرههای سیاسی از طیفهای مختلف بود و بر خلاف آنچه که دهان به دهان بین سیاسیون و حتی دانشگاهیان مطرح میشد، جانشین آیتالله عمید زنجانی نیامده بود تا درهای دانشگاه را ببندد.
در حالی که پنج سال از آن روزها که در داخل و خارج دانشگاه نگرانی بسته شدن فضای دانشگاه تهران به واسطه ریاست فرهاد رهبر مطرح بود گذشته است، نامهای از محمود احمدینژاد رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی در آخرین روزهای سال 91 منتشر شد که در آن از وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خواسته شده بود تا رئیس دو دانشگاه را کنار بگذارد که یکی از آنها فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران بود. احمدینژاد در این نامه رویکرد مدیریتی حاکم بر دانشگاه تهران را «سیاستزده» و «غیرعلمی» و «احیاناً امنیتی» خوانده بود.
محمود احمدینژاد اولین کسی نبود که عنوان «امنیتی» را بر مدیریت فعلی دانشگاه تهران نسبت میدهد بلکه در آغازین روزهای قرارگیری فرهاد رهبر بر کرسی ریاست دانشگاه تهران، نه تنها چهرههای حزبی بلکه از زبان دانشجویان دانشگاه تهران شنیده میشد که سابقه حضور فرهاد رهبر در معاونت اقتصادی وزارت اطلاعات از مطلوبیت او به عنوان گزینه ریاست دانشگاه تهران میکاهد. اما فرهاد رهبر که تبدیل حکم سرپرستیاش به ریاست، در فاصله کمتر از دو هفته از صدور، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید در ادامه راه یعنی در روزهای منتهی به انتخابات 24 اسفند 1386 (انتخابات مجلس هشتم)، تلاش برخی که سعی میکردند یک نیروی با سابقه امنیتی یا نظامی را اهل «بگیر و ببند» نشان دهند را در کلام و عمل بی پاسخ نگذاشت.
چراکه مرور برنامههای سیاسی آن روزهای دانشگاه تهران نشان میدهد که از محمدعلی رامین چهره سیاسی نزدیک دولت و چهرههای اصولگرایی نظیر محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین، حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی موتلفه، علیرضا زاکانی دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی، مهدی کوچکزاده و روحالله حسینیان که بعدها عنوان پایداری را به خود گرفتند تا غلامحسین کرباسچی، حسین مرعشی و اسحاق جهانگیری از کارگزاران سازندگی، بهزاد نبوی و محسن آرمین از سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، رسول منتجبنیا از اعتماد ملی و مرتضی حاجی از بنیانگذاران بنیاد باران در قالب برنامههای مناظره یا سخنرانی به دانشگاه تهران آمدند.
به این ترتیب فرهاد رهبر در همان اولین روزهای ریاست، این کد را برای مخاطبانش ارسال کرد که برای بستن فضا نیامده و حتی در اولین نشست مطبوعاتیاش در جمع خبرنگاران دانشگاهی و سیاسی با صراحت اعلام کرد که «مأمور ویژه نیستم.» خیلی از روزهای پرتکاپو در دانشگاه تهران نمیگذشت که دانشجویان در برخی دانشگاهها حتی برای برگزاری مراسم فرهنگی هم درگیر متقاعد کردن مدیران دانشگاهها بودند. دانشجویان و استادان دانشگاه علامه طباطبایی شاید لغو برنامه سخنرانیهای گروه مطالعات فرهنگی دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه را که قرار بود با سخنرانی چهرههایی نظیر ناصر فکوهی، یوسف اباذری، نعمتاله فاضلی، هادی خانیکی، پرویز اجلالی و ... برگزار شود را به یاد دارند.
جدول طول دوره ریاست 31 رئیس دانشگاه تهران در بیش از 70 سال
فرهاد رهبر رکورد دار ثبات مدیریتی در بین روسای دانشگاه تهران پس از انقلاب اسلامی
ردیف |
نام رئیس |
تاریخ انتصاب |
طول دوره ریاست |
1 |
دکتر على اصغر حکمت |
14 اسفند 1313 |
سه سال و پنج ماه |
2 |
دکتر اسماعیل مرات |
12 مرداد 1317 |
سه سال و 1.5 ماه |
3 |
دکتر عیسى صدیق |
30 شهریور 1320 |
دو ماه و 13 روز |
4 |
دکتر سید محمد تدین |
13 آذر 1320 |
سه ماه و پنج روز |
5 |
دکتر مصطفى عدل |
18 اسفند 1320 |
پنج ماه |
6 |
دکتر على اکبر سیاسى |
18 مرداد 1321 |
سه سال |
7 |
دکتر اسماعیل مرات |
12 مرداد 1324 |
9 سال و پنج ماه |
8 |
دکتر منوچهر اقبال |
18 دی 1333 |
دو سال و 2.5 ماه |
9 |
دکتر فرهاد معتمد |
03 اردیبهشت 1336 |
6 سال |
10 |
دکتر جهانشاه صالح |
18 اردیبهشت 1342 |
پنج سال و سه ماه |
11 |
پروفسور فضل ا... رضا |
29 مرداد 1347 |
11 ماه |
12 |
دکتر علینقى عالیخانى |
28 تیر 1348 |
دو سال |
13 |
دکتر هوشنگ نهاوندى |
تیر 1350 |
پنج سال |
14 |
دکتر احمد هوشنگ شریفی |
تیر 1355 |
یک سال |
15 |
دکتر قاسم معتمدی |
تیر ماه 1356 |
یک سال و دو ماه |
16 |
دکتر عبدالله شیبانى |
شهریور 1357 |
شش ماه |
17 |
دکتر محمد ملکى |
اسفند 1357 |
یک سال |
18 |
دکتر حسن عارفى |
1358 |
1.5 سال |
19 |
دکتر على مهدیزاده شهرى |
مرداد 1360 |
دو ماه |
20 |
دکتر ابوالقاسم گرجى |
مهر 1360 |
یک سال |
21 |
دکتر عباس شیبانى |
1361 |
یک سال |
22 |
دکتر بهمن یزدى صمدى |
17 آبان 1362 |
یک سال و 9 ماه |
23 |
دکتر محمد فرهادى |
12 تیر 1364 |
6 ماه |
24 |
دکتر حسین فروتن |
دى 1364 |
دو سال و 9 ماه |
25 |
دکتر محمد رحیمیان |
21 مهر 1367 |
پنج سال |
26 |
دکتر غلامعلى افروز |
مهر 1372 |
یک سال و دو ماه |
27 |
دکتر محمدرضا عارف |
21 آذر 1373 |
دو سال و 9 ماه |
28 |
دکتر سید منصور خلیلى عراقى |
12 شهریور 1376 |
پنج سال |
29 |
دکتر رضا فرجى دانا |
شهریور 1381 |
سه سال و سه ماه |
30 |
آیتالله دکتر عباسعلی عمید زنجانی |
4 آذر 1384 |
دو سال و دو ماه |
31 |
دکتر فرهاد رهبر |
17 بهمن 1386 |
پنج سال و دو ماه تا کنون |
فرهاد رهبر که با آن همه حرف و حدیث بر صندلی ریاست دانشگاه تهران نشست امروز با پنج سال و دو ماه ریاست، از نظر طول دوره ریاست در بین روسای دانشگاه تهران پس از انقلاب دارای رکورد است اما دیگر رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی تاب ادامه مدیریت این رکورد دار را نداشته و به وزیر علوم کابینهاش به طور کتبی از این بیمیلی خبر داده است. البته پیش از مکتوب شدن نظر رئیس جمهور، زاویه بین محمود احمدینژاد و فرهاد رهبر پس از خداحافظی او از ریاست مدیریت و برنامهریزی، در رسانهها و در نظرهای اصحاب سیاست و اقتصاد مطرح میشد اما وقتی تصویب حکم ریاست فرهاد رهبر در شورای عالی انقلاب فرهنگی تسریع شد، ناظران این طور برداشت کردند که زاوبه احمدینژاد و فرهاد رهبر آن قدرها هم نیست.
اما اکنون که با نامه محمود احمدینژاد، گمانههای وجود ارادهای برای رفتن فرهاد رهبر از ریاست دانشگاه تهران، رنگ واقعیت به خود گرفته است، این زاویه بزرگتر به نظر میرسد ولی ماندن یا رفتن رئیس فعلی دانشگاه تهران به چند عامل بستگی دارد که یکی از آنها اراده کامران دانشجو وزیر علوم، تحقیقات و فناوری است که این نامه رئیس جمهور را اجرایی کند یا اینکه به استمرار ثبات مدیریتی در دانشگاه تهران بیاندیشد. کما اینکه ماجرای مشابهی برای وزیر سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی تهران رخ داد.
بر اساس اعلام وبگاه رسمی دانشگاه تهران 17 فروردین ماه موقع دید و بازدید نوروزی در دانشگاه تهران است. آیا کارکنان و اساتید دانشگاه تهران در این دید و بازدید با گزینه مورد تأیید محمود احمدینژاد به عنوان رئیس دانشگاه روبرو میشوند یا اینکه دیدار نوروزی را با فرهاد رهبر میگذرانند. شاهد هم با دیدن رئیس فعلی خود از او و آیندهاش سئوال خواهند کرد.
بر طبق این گزارش، فرهاد رهبر به تازگی با حضور در برنامهای تلویزیونی نسبت به برکناری از ریاست دانشگاه تهران واکنش نشان داده است. پرسشهای مجری برنامه و عین پاسخهای رئیس دانشگاه تهران در ادامه آمده است:
* مجری: ظاهراً رئیس جمهور دستور دادهاند که روسای دو دانشگاه تهران و تربیت مدرس تغییر پیدا کنند.
- فرهاد رهبر: این اخبار را خیلی بهش توجه نکنید بهتر است. برای اینکه تجربه داریم راجع به اینها.
* آخر به یک سری از این اخبار توجه نکردیم و دیدیم که اتفاق افتاد ...
- بیافتد خوب؛ چه میشود مگر؟ طوری نیست که. برای آنهایی باید مهم باشد که برایشان مهم است؛ در حالی که این چیزها گذرا است و میرود و میآید...؛ وقتی سازمان مدیریت بودم آنجا هم یک تجربه این چنینی داشتم.
* خوب سازمان مدیریت به طور کل منحل شد ...
- دانشگاه تهران را هم میخواهید منحل کنید؟
* والله نمیدانم، خوب دانشگاه تهران خیلی سابقه دارد...
- شاید بشود کار دیگری کرد.
* آخر حیف است دانشگاه تهران منحل شود.
- نه، دانشگاه تهران منحل نمیشود. سازمان مدیریت هم منحل نشد، اسمش چیز دیگری شد و کار دیگری میکند.