ایرنا نوشت: غلامحسین دهقانی که پس از تصویب پیمان تجارت سلاح در مجمع عمومی سازمان ملل سخن می‌گفت، تصریح کرد: این پیمان منافع و خواسته‌های کشورهای بزرگ صادر کننده سلاح را در نظر گرفته و منافع کشورهای واردکننده و حقوق ملی آنها برای دفاع از خود را در نظر نمی‌گیرد.
وی تاکید کرد: این پیش نویس در حالی حقوق کشورهای وارد کننده سلاح را در نظر نمی گیرد که به کشورهای صادر کنند جنگ افزار چک سفید امضا برای صادر کردن سلاح و تفسیر آن مطابق منافع خود می‌دهد.
معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل به ابهامات موجود در متن پیش نویس پیمان تجارت سلاح اشاره کرد و گفت: این ابهامات در برخی بندهای آن به گونه‌ای است که واردات تجهیزات برای مصارف غیرنظامی می‌تواند شامل ممنوعیت های آن شود.
وی به آسیب های وارد شده به ایران در نتیجه ورود بی رویه سلاح به منطقه خاورمیانه اشاره کرد و گفت: ما در جریان گفتگوهای پیش نویس پیمان تجارت سلاح حضور فعالانه داشته و امیدوار بودیم که پیمانی بر اساس اجماع به دست آید؛ اما متاسفانه با فشار برخی کشورها این پیمان بدون اجماع و به شکل عجولانه تصویب شد.
وی افزود: رای امروز مجمع عمومی نشانه روشنی از این عدم اجماع بود.
دهقانی به اعمال نفوذ آمریکا در تهیه این پیش نویس اشاره کرد و گفت: بخش های بسیاری در آن مطابق خواسته ها و مافع یک کشور جرح و تعدیل شده است و این در حالی است که به دنبال مخالفت و اعتراض بسیاری از دیگر کشورها کمترین تغییرات در متن پیمان تجارت سلاح گنجانده شده است.
معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل به وجود تناقض در خصوص ممنوعیت خرید و فروش سلاح در این پیمان اشاره کرد و گفت که پیش نویس پیمان تجارت سلاح دارای تناقضاتی در تفسیر وظایف اعضای سازمان ملل در خصوص ممنوعیت خرید و فروش سلاح می باشد. حق کشورهای وارد کننده سلاح به منظور محافظت از خود مورد تفسیر خودسرانه در این پیمان بویژه از سوی کشورهای صادر کننده قرار گرفته است و از این رو بسیار این متن سیاسی و قابل سواستفاده است.
دهقانی تاکید کرد: نمایندگی جمهوری اسلامی خواستار پایه گذاری پیمانی جدی برای کاستن از درد و رنج مردم جهان از سلاح های متعارف بود؛ اما متاسفانه پیش نویس پیمان تجارت سلاح دارای کاستی های بسیاری بود که به همین دلیل جمهوری اسلامی با آن مخالفت کرد.
وی گفت: با توجه به اینکه جلوگیری از تجاوزگری یکی از اهداف اساسی سازمان ملل می باشد؛ اما شگفت آور است که با وجود درخواست مشروع بسیاری از کشورها، در این پیش نویس انتقال سلاح های متعارف به کشورها و گروه های تجاوزگر و اشغال گر بویژه در منطقه خاورمیانه ممنوع نشده است.
وی افزود: به عنوان یک از کشورهای قربانی تجاوز خارجی پرسش بزرگ ما این است که آیا با ممنوع نکردن انتقال سلاح به تجاوزگران این پیمان به آنها پاداش می دهد؟ این یکی از اشکالات قانونی بزرگ در این پیمان به شمار می رود.
دهقانی در ادامه تصریح کرد: در حالی که یکی از اهداف این پیمان قانونمند کردن تجارت جهانی سلاح متعارف است، استثناهای قایل شده در آن به این هدف ضربه می زند.
وی به مستثنی شدن مسئله انتقال سلاح میان کشورهای همپیمان نظامی در این پیمان اشاره کرد و گفت: این مساله یکی دیگر از کاستی های پیمان تجارت سلاح می باشد.
سفیر ایران در سازمان ملل افزود : این امر صرفا برای تامین ملاحظات متحد رسوای آمریکا در خاورمیانه یعنی رژیم صهیونیستی صورت گرفته است.
دهقانی با تاکید بر اینکه این پیمان به حق غیر قابل انکار کشورها در راستای نیازهای امنیتی و تمامیت ارضی آن ها بی توجه می باشد، از ارایه معیارهای یکسان برای کشورهای مختلف در این زمینه ناکام مانده است.
وی افزود: در حالی که حق حمل سلاح فردی در این پیمان به رسمیت شناخته شده است، حق تعیین سرنوشت ملت ها تحت استعمار و اشغال مورد بی توجهی قرار گرفته است.
معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل همچنین به وجود اشکالات مفهومی درباره حقوق ملی و بین المللی کشورها اشاره کرد و گفت: برای نخستین بار در تاریخ پایه گذاری پیمان های بین المللی در سازمان ملل، یک پیش نویس در حالی تصویب می شود که بسیاری از بخش های آن مورد بحث و مذاکره قرار نگرفته است.
وی افزود: پارگراف‌هایی به متن پیش نویس پیمان تجارت سلاح افزوده شده که حتی بطور شفاهی در جلسات مورد بحث و بررسی قرار نگرفت و این برخلاف روند سازمان ملل است.
دهقانی با اشاره به تعهد ایران به قانونمند کردن بازار سلاح بویژه در خاورمیانه تاکید کرد چگونگی تصویب این پیمان نباید سابقه ای برای تصویب پیمان‌هایی در آینده در خصوص امنیت کشورها شود.
او در خاتمه اظهار داشت امیدواریم که با همکاری جدی جامعه بین المللی شاهد رویارویی با مصیبت انباشت سلاح، نظامی شدن بحران‌های منطقه و انتقال غیرقانونی سلاح به گروه‌های غیردولتی باشیم.
