درباره نتیجه انتخابات ونزوئلا و آینده این کشور باتوجه به اتفاقهای روزهای اخیر با امیر تفرشی کارشناس مسائل آمریکای لاتین گفتوگو کردهایم.
- در انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا در این دوره نسبت به انتخابات قبلی فاصله آرای نامزد حزب حاکم با نامزد مخالفان بسیار کم شد. دلیل اصلی این مسئله را چه میدانید؟
یکی از دلایل اصلی و محوریترین موضوع این است که در میان مردم ونزوئلا فرد دیگری جایگاه هوگو چاوز را ندارد و شخص چاوز محبوبیتش با فرد دیگری قابل مقایسه نیست. دلیل دیگر این است که تبلیغات در دورههای اخیر از سوی مخالفان بسیار شدید شده و رسانههای بینالمللی به کمک اپوزیسیون آمدهاند. در انتخابات گذشته مثلاً با انتشار شایعههای مختلف درخصوص سلامتی چاوز این رسانهها تلاش کردند تا باعث ناامیدی مردم شوند.
این تبلیغات پس از فوت چاوز بسیار شدیدتر شد. درواقع اپوزیسیون ونزوئلا که پس از تقریباً یک دهه متحد شده و با یک نامزد به رقابت با چاوز رفته بود مرگ وی را فرصت تاریخی محسوب کرد تا بعد از ۱۴ سال کار را در ونزوئلا تمام کند. انریکه کاپریلس،رقیب نیکلاس مادورو در این انتخابات، کسی است که در انتخابات مختلف در مقابل جناح حاکم تنها در مقابل شخص چاوز شکستخورده است. دو بار چاوز معاونین خود را (یکبار چهار سال پیش و یکبار در دسامبر سال ۲۰۱۲) برای رقابت در استانداری میراندا به مصاف کاپریلس فرستاد اما حامیان او شکست خوردند.
این مسئله هم اپوزیسیون را امیدوارتر کرده بود تا با اتحاد بیشتری در صحنه انتخابات اخیر حاضر شود. مسئله دیگر این است که در دوره اخیر و بهخصوص بعد از آخرین پیروزی چاوز در انتخابات یک جنگ اقتصادی در ونزوئلا بالا گرفت که تا حدودی شبیه ایران است. طی ماههای گذشته ارزش واحد پول ملی ونزوئلا (بولیوار) در مقابل دلار یک چهارم شده است. این یک جنگ اقتصادی است که سرمایهگذاران کلان در ونزوئلا که از مخالفان چاوز هستند و از سوی آمریکا حمایت میشوند به آن دامن زدهاند. مجموع این عوامل باعث شد تا اختلاف آرای میان مادورو و نامزد مخالفان به کمتر از یک درصد برسد.
- باتوجه به سیستم انتخاباتی دقیق ونزوئلا نتیجه اعتراضها چه خواهد شد؟
در این دوره مخالفان احساس میکنند که اگر این مرحله از دست برود ممکن است احتمال بازگشت به قدرت را از دست بدهند و تلاش میکنند در این کشور اغتشاش بهوجود آورند. هدف هم زمینهسازی برای ورود سازمانهای بینالمللی منطقهای است. برنامه آنها این است که مقداری بیثباتی در داخل ونزوئلا بهوجود آورند تا دولت نتواند اوضاع را کنترل کند و به خشونتها دامنزده شود. برنامه مخالفان این است که سطح خشونت در ونزوئلا افزایش پیدا کند. آنها میخواهند از سوی دولت و طرفداران حزب حاکم عکسالعملهایی صورت بگیرد تا سطح تنش با افزایش تعداد کشتهها و زخمیها افزایش پیدا کند. در این شرایط مخالفان میخواهند سازمانهای بینالمللی و حقوق بشری وارد ماجرا شوند. جریان اپوزیسیون قصد دارد با کمک این سازمان های بینالمللی و منطقهای زمینه دخالت خارجی در این کشور را فراهم کند.
- با توجه به سابقه ونزوئلا موضعگیری ارتش و احتمال کودتا در این کشور چگونه است؟
قبل از اعلام نتیجه انتخابات فرمانده ارتش اعلام کرد که موضع نظامیان حمایت از صلح در ونزوئلاست و از نتیجه انتخابات دفاع خواهد کرد. چاوز چون خودش نظامی بود ارتش را طوری سازماندهی کرده است که احتمال کودتا کم باشد. چاوز خودش در سال ۲۰۰۲ کودتا را از سوی نظامیان تجربه کرده بود. البته مخالفان هم در ارتش نفوذ دارند و بهصورت مرسوم نظامیان در آمریکای لاتین گرایششان به آمریکا بوده است اما بعید به نظر میرسد در شرایط فعلی ارتش از جریان اپوزیسیون حمایت کند.