او متخصص پرنده‌شناسی است. مجموعه باغ پرندگان با همراهی و همکاری او شکل گرفته است. در آستانه بهره‌برداری از این مجموعه، با او به گفت‌وگو نشستیم که متن زیر حاصل گفت‌وگوی همشهری با این استاد محیط‌زیست و متخصص پرنده‌شناسی است.خودش درباره افتتاح این پروژه می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین آرزوهایم به ثمر نشست.
باغ پرندگان تهران بی‌تردید مجموعه‌ای است که می‌توان گفت در جهان نظیر ندارد. من از نزدیک تمام باغ‌های پرندگان مطرح جهان را در طول سال‌ها فعالیت علمی مشاهده کرده‌ام. سال‌ها در اقصی نقاط دنیا هر جا که باغ پرندگانی بود، من افتخار داشتم که بروم و آن را ببینم. اگر هم‌اکنون می‌گویم که باغ پرندگان تهران در جهان بی‌نظیر است، حاصل سال‌ها مشاهده علمی بنده است. در این باغ بیش از شش‌هزار و 500پرنده در حال حاضر در بخش دشت‌چر رها‌سازی شده اند و چنان فضایی به‌وجود آورده که می‌تواند برای هر شهروندی فضایی جذاب و بسیار بی‌نظیر باشد. باورتان نمی‌شود که چقدر از شکل‌گیری این اتفاق در تهران خوشحالم.
از همان روزهای آغازین طرح این موضوع، من درگیر این پروژه و از نزدیک شاهد بسیاری از اتفاقاتی بودم که در آن رخ داده است. چند سال پیش برای نخستین بار هنگامی که با اعضای محترم شورای شهر و مسئولان شهری به منطقه تپه‌های شرقی لویزان برای بررسی احداث باغ پرندگان رفته بودیم، در آنجا افرادی حضور داشتند که متأسفانه درگیر ناهنجاری‌هایی همچون اعتیاد بودند که با دیدن ما پا به فرار گذاشتند. الان بعد از گذشت تقریبا دو سال از آن روز، این بخش جای خودش را به محیطی مفرح داده است که در آن شهروندان می‌توانند از نزدیک با پرندگان آشنا شوند و فضای آموزشی مناسبی برای همه شهروندان و کودکان شکل گرفته است. همان دو سال پیش برای ساخت باغ پرندگان فضایی در جنگل‌های چیتگر نیز مطرح شده بود اما این امر با مخالفت بنده روبه رو شد. دلیل مخالفت بنده هم این بود که باد غالب تهران، از غرب به شرق است.
اگر مجموعه باغ پرندگان در غرب تهران و در جنگل‌های چیتگر احداث می‌شد، درصورت وقوع یک حادثه ناگوار مانند آنفلوآنزای مرغی، این نگرانی هم می‌توانست وجود داشته باشد که خطر شیوع بیماری بخشی از شهر تهران را تهدید کند اما با جانمایی باغ پرندگان در تپه‌های شرقی لویزان، از هرگونه حوادث ناگوار جلوگیری شد و دلیل بنده نیز مورد توجه اعضای محترم شورای شهر و مسئولان شهرداری قرارگرفت. از این‌رو کار احداث این مجموعه نیز خیلی زود با حمایت جدی شهرداری تهران در مجموعه تپه‌های شرقی لویزان آغاز شد. در جریان احداث این مجموعه بنده به نکته‌ای بسیار جالب برخوردم که لازم است ذکر کنم. سال‌ها فعالیت در حوزه محیط‌زیست و به‌صورت تخصصی در حوزه پرنده‌شناسی، به بنده این اجازه را نمی‌دهد که بدون ملاحظات زیست‌محیطی وارد هر پروژه‌ای شوم. احداث باغ پرندگان برای من همراه با یک تجربه خاص و بسیار ارزشمند بود.
بسیاری از مهندسان و دست‌اندرکاران این پروژه از گروه فنی بودند. جالب اینجا بود که این گروه برای ساخت این مجموعه پیش از هر کاری از نظرات بنده و سایر همکارانم به‌عنوان متخصصان این امر بهره می‌بردند و همه اقدامات فنی و عمرانی که در این مجموعه شکل گرفت، کاملا علمی و با دیدگاه زیست‌محیطی منطبق بود. اغراق نیست که بگویم برای نخستین‌بار در طول عمرم شاهد این نکته بودم که اتفاقی علمی و با بهره‌بردن از دیدگاه تخصصی شکل گرفت. باغ پرندگان تهران، از این منظر برای من یک نقطه عطف بسیار مهم بود.
هنگامی که قرار شد در این باغ یک برج کبوتر ساخته شود، یک معمار از شهر یزد برای ساخت آن برگزیده شد. زمانی که ساخت این مجموعه را در دست گرفت، باورم نمی‌شد که بتواند اینگونه تمام اجزای این برج را به دقت طراحی کند و بسازد. زمانی که این برج را به برادرم که استاد دانشگاه زوریخ در حوزه عمرانی است نشان دادم، او از خلاقیت و دانش به‌کار رفته در این برج کبوتر اظهار شگفتی کرد و آن‌را با معیارهای روز جهانی هم‌طراز دانست. شاید بعد از گذشت 400سال ما توانستیم نخستین برج کبوتر را با حفظ تمام معیارهای فنی و مهندسی روز بسازیم و این مهم در باغ پرندگان اتفاق افتاد.
اما آنچه باغ پرندگان تهران را می‌تواند به‌صورت ویژه مطرح کند، وجود یک فضای آموزشی برای شهروندان و متخصصان است. برای نخستین بار است که در محیطی باز شهروندان با خانواده‌شان می‌توانند انواع و اقسام پرندگانی را ببینند که در کشور وجود ندارد؛ مثلا قوی گردن سیاه یا انواع مرغابی‌های غیرایرانی که ظرافت و زیبایی بی‌نظیری دارند. برای نخستین‌بار شهروندان می‌توانند وارد فضایی شوند که در آن نه با تیر و کمان و تفنگ بلکه با چشمان غیرمسلح پرندگان را شکار کنند. شهروندان می‌توانند در فضایی بسیار شگفت‌انگیز دوستی با پرندگان را به فرزندانشان بیاموزند. در کنار آن نیز این محل می‌تواند محیطی باشد برای فرزندان این مرز و بوم تا به مطالعات علمی در زمینه پرندگان بپردازند. بسیاری از دانشجویان در این محیط می‌توانند مطالعات خود در رشته دکتری را انجام دهند و به افزایش دانش بومی در زمینه پرنده‌شناسی کمک کنند.
این محیط که اکنون فراهم شده یک آرزوی دیرینه من بود که خوشبختانه آماده شده است و شهروندان می‌توانند از نزدیک با پرندگان آشنا شوند و از زندگی سخت شهری اندکی فاصله بگیرند و با آرامش در فضایی که در آن فراهم شده قدم برنند. افراد بسیاری در این مجموعه در آینده فعالیت خواهند کرد؛ افرادی که هم‌اکنون دوران آموزشی را می‌گذرانند تا بتوانند اطلاعات لازم را در اختیار شهروندان قراردهند. بسیار امیدوارم که این مجموعه یک نقطه عطف باشد برای بسیاری از شهروندان.
نکته دیگری که حائز اهمیت است این است که مجموعه باغ پرندگان با برکه‌های 10گانه‌اش میزبان پرندگانی است که با فضای جدید زندگی‌شان مأنوس شده‌اند. لازم است بدانید که بسیاری از پرندگان در شب نمی‌توانند ببینند. معمولا جابه‌جایی پرندگان، شب‌ها صورت می‌گیرد. ما نیز هنگامی که پرندگان را به مجموعه باغ پرندگان آوردیم و شب در محیط باغ آنها را رها کردیم، صبح دیدیم که این پرندگان به‌گونه‌ای با محیط جدیدشان انس گرفته‌اند و خیلی زود شروع به زندگی معمولی خود کرده‌اند. در کمال شگفتی بعد از دو یا سه روز متوجه شدیم که بسیاری از این پرندگان جفت‌گیری کرده‌اند. شما می‌دانید که پرندگان تنها در محیطی اقدام به جفت‌گیری می‌کنند که احساس آرامش کنند. برای من بسیار شگفت‌انگیز بود که بعد از دو یا سه روز متوجه جفت‌گیری پرندگان با هم شدم.
شاید یکی دیگر از مواردی که باید به آن اشاره کنم این است که باغ پرندگان فضای عاری از دخانیات خواهد بود. در این مجموعه استعمال دخانیات ممنوع خواهد شد تا فضایی سالم و کاملا زیست‌محیطی هم برای شهروندان و هم پرندگان شکل گیرد. این پیشنهاد که از سوی بنده ارائه شده، از سوی آقای کریمیان، شهردار منطقه چهار مورد استقبال قرارگرفت و این باغ، باغ عاری از دخانیات اعلام خواهد شد و شهروندان در آن حق استعمال سیگار و قلیان را نخواهند داشت.
نکته دیگری که باید یادآور شوم این است که من سال‌ها در حوزه محیط‌زیست فعالیت کرده‌ام و هیچ‌گاه محیط‌زیست را فدای هیچ‌چیزی نکرده و نمی‌کنم. برای شکل‌گیری مجموع باغ پرندگان هیچ اقدام غیرزیست‌محیطی صورت نگرفت. برای احداث جاده و دسترسی‌های باغ پرندگان، حتی یک اصله درخت نیز قطع نشد. در یک هفته بی‌نظیر ما اقدام به کاشت بیش از هفت هزار و 200اصله درخت در این محدوده کردیم تا فضایی زیبا فراهم آوریم. این مجموعه با تمام قوانین زیست‌محیطی احداث شده است و از افتخارات من این بوده که توانسته‌ام در این پروژه سهمی داشته باشم. باغ پرندگان تهران یک افتخار بزرگ برای بنده و هر کسی است که دغدغه محیط‌زیست دارد؛ به‌ویژه اینکه این مکان فضایی بسیار زیبا و لذت‌بخش برای همه شهروندان کشور فراهم آورده و این مایه خوشحالی بنده است.
لازم است که در پایان از حمایت‌های شهردار تهران، آقای بیادی، نایب‌رئیس محترم شورای شهر و دیگر اعضای شورای شهر و تلاش بی‌دریغ آقای کریمیان، شهردار منطقه چهار و همه همکارانشان تشکر کنم و دست همه را به گرمی بفشارم.
