وی که از شناخته شده‌ترین تحلیلگران امور خاور دور به ویژه ژاپن در آمریکا محسوب می‌شود بیش از 18 سال از دوران خدمت خود را در ژاپن سپری کرده و درباره تحولات راهبردهای سیاسی این کشور شناخت کامل دارد.
این تحلیلگر آمریکایی که در حال حاضر مشاور ارشد برنامه آسیا در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل آمریکا (CSIS) است در گفت‌وگوی اختصاصی با سرویس بین‌الملل همشهری به سؤالات ما درباره اهداف سفر شینزو آبه - نخست وزیر ژاپن- به خاورمیانه پاسخ داده است.
- به‌عنوان نخستین سؤال شینزو آبه پس از ملاقات با بوش در کاخ سفید به خاورمیانه آمده است. سفری که در کمتر از یک سال برای دومین بار صورت می‌گیرد. هدف و یا اهداف وی از این سفر چیست؟
البته آنکه آبه تصمیم می‌گیرد پس از ملاقات با بوش به خاورمیانه سفر کند خود موضوع قابل بحثی است اما در بیان اهداف وی از سفر به منطقه می‌توان چند عامل را نام برد.نخست آنکه ژاپن از وارد کنندگان بزرگ نفت خاورمیانه محسوب می‌شود و در واقع این کشور صنعتی بیشتر نیاز خود به نفت خام را از این منطقه تأمین می‌کند.
بنابراین برای آبه بسیار مهم است تا از امنیت انرژی و استمرار واردات نفت از منطقه‌ای بسیار پرتنش به نام خاورمیانه اطمینان داشته باشد.از سوی دیگر معتقدم ژاپن در صدد است تا جای ممکن نقش خود را در منطقه افزایش دهد. چه به‌عنوان یک میانجی در پیشبرد روند صلح خاورمیانه و چه به‌عنوان یک شریک تجاری برای کشورهای حوزه خلیج‌فارس.
البته نباید از رقابت ژاپن با چین و هند نیز غافل شد. خاورمیانه منطقه‌ای است که چین و هند به‌عنوان دو اقتصاد در حال رشد و بزرگ جهان نیاز مبرمی به آن دارند و توکیو به هیچ وجه نمی‌خواهد در این منطقه جایگاهی متزلزل داشته باشد.و در نهایت اینکه نشان دهد ژاپن منافعی فراتر از نفت در خاورمیانه دارد. منافعی سیاسی – فرهنگی که مستلزم مشارکت فعال توکیو در منطقه است.
- جایگاهی که البته طی چند سال گذشته اندکی متزلزل شده است.
بله. حمایت ژاپن از آمریکا در جریان اشغال عراق اندکی جایگاه این کشور در نزد کشورهای عربی و عمدتاً صادر کننده نفت در خاورمیانه را متزلزل نمود و فکر می‌کنم یکی دیگر از دلایل این سفر دلجویی از کشورهای عربی باشد.
- فکر می‌کنم ژاپن سال گذشته 600 نیروی زمینی خود را از عراق خارج کرد. اینطور نیست؟
بله. اما هنوز 200 افسر از نیروی هوایی این کشور در پایگاهی آمریکایی در کویت مستقر هستند.
- هیأتی 180 نفره از تاجران و فعالان اقتصادی ژاپن ، آبه را در این سفر همراهی می‌کنند. نظر شما در این باره چیست؟
آنگونه که اعلام شده قرار است آبه در این سفر یک توافقنامه آزاد تجاری با تعدادی از کشورهای صادر کننده نفت حوزه خلیج‌فارس به امضا برساند. همانگونه که گفتم ژاپن در پی افزایش نقش خود در خاورمیانه است و در این بین سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز خاورمیانه می‌تواند بهترین گزینه باشد.
- ژاپن بیش از 90 درصد نفت مورد نیاز خود را از کشورهای عربی تامین می‌کند. درست است؟
بله. نباید فراموش کرد که ژان تقریباً خالی از منابع نفت و گاز است و گردش چرخ‌های عظیم صنعت این کشور نیاز مبرمی به نفت خلیج فارس دارد. فکر می‌کنم ژاپن در این سفر در پی دستیابی به توافقی چند وجهی است که نه تنها نگرانی‌های این کشور در خصوص تامین نفت را مرتفع سازد بلکه در عرصه تجاری و سیاسی نیز جایگاهی قابل اتکا در خاورمیانه برای توکیو به همراه بیاورد.
حتی برخی منابع از تلاش ژاپن برای امضا قراردادی بلند مدت برای صادرات نفت خبر دادند. قراردادی حدودا 10 ساله.
