حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی مهدویراد، قرآنپژوه در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به چاپ قرآنهای فارسی بدون متن عربی گفت: از سالها پیش با این شیوه مخالف بودم و اکنون هم مخالف هستم.
وی افزود: در قرنهای گذشته هم یکی، دو مورد قرآن فارسی وجود داشته است که یک ترجمه از این نوع، معروف به ترجمه نیشابوری در کتابخانه مجلس است که دانشمند عالیقدر عبدالحسین حائری بر این باور بودند که این ترجمه نمیتواند منسوب به نیشابوری باشد و من هم در تفسیر نیشابوری این مطلب را در پاورقی ذکر کردهام.
حجتالاسلام مهدویراد با اشاره به آثار و تبعات این گونه ترجمهها، اظهار کرد: این گونه ترجمهها در درازمدت زمینههای تحریف معنوی را ایجاد میکند؛ چرا که وقتی متن عربی مقابل ترجمه است، هم خواننده و مراجعهکننده زمینه تطبیق را دارد و هم مترجم.
این کارشناس قرآنی ادامه داد: این گونه قرآنها این پیش فرض را در ذهن دارد که کارش به صورت مستقیم مورد سنجش، ارزیابی و مداقه قرار میگیرد و دستکم در افزودن و کاستی از متن دقت خواهد کرد.
وی ادامه داد: بزرگان ما هم این قداست، فرازمندی و ارجمندی را برای متن مقدس قرآن قائل بودند و سعی میکردند سبک کارهای دیگر در سنجش با این کتاب متفاوت باشد.
حجتالاسلام مهدویراد در ادامه تصریح کرد: از قدیم، فرجام آیات را که غالباً آهنگین، نفیس و زیبا است، سجع یا شعر نمیگفتند و فاصله میگذاشتند؛ چرا که شعر به فعالیت بشر اطلاق میشود، همان طور که بنتالشاطی در اعجاز البیان میگوید؛ محتوا همان است، اما علما خواستهاند با عنوان ویژه، شأن این کتاب را از کارهای بشری متفاوت کنند.
حجتالاسلام مهدویراد با اشاره به پیشینه ترجمه قرآن بیان کرد: از قرن چهارم، ترجمه آغاز شده است و اصل اینکه قرآن ترجمه شود یا نه، همواره مورد گفتوگو بوده است. از نظر شرعی علما فتاوای متفاوتی در این زمینه میدادند و آنهایی که از این کار منع میکردند، فتوایشان دو زیرساخت داشت؛ یکی اینکه معتقد بودند این محتوا به زبان دیگری قابل انتقال نیست و دوم اینکه دستکاریها به تدریج مشکلاتی را ایجاد میکند.
وی ادامه داد: اگر در ترجمههای قرنهای گذشته مطالعه شود، مشخص میشود که مترجمان اولیه حتی جای کلمات را هم تغییر نمیدادند و براین باور بودند که اگر ترجمه غیر از این باشد مشکل ایجاد خواهد کرد.
این قرآنپژوه در ادامه یادآور شد: ترجمههای فارسی بدون متن عربی قرآن را روا نمیدانم و این کار صحیح نیست؛ از این رو در گذشته مخالفت کردم و اکنون هم مخالفم.