بدن یک فرد بالغ دارای 4 تا 6 لیتر خون است. پلاسما که مایعی است زرد و چسبناک جزء اصلی خون است که ۹۵ درصد آن را آب و ۵ درصد باقیمانده را هورمون، پروتئین و مواد غذایى تشکیل مىدهند.
سلولهای خونی در پلاسما شناورند. این سلولها عبارتند از:
گلبول قرمز (RBC) : نوعى سلول است که 40 درصد خون را تشکیل میدهد و وظیفه آن رساندن اکسیژن به بافتهای بدن و دور کردن دیاکسید کربن از محیط بافتهای بدن است. هر گلبول قرمز در حدود ۱۲۰ روز در بدن ما زنده است و ۲۰ ثانیه طول مىکشد تا هر گلبول تمام بدن را دور بزند.
گلبول سفید(WBC) : مسؤول مبارزه با عفونتها و مواد بیگانه در خون است.
پلاکت ها(PLT) : کوچکترین سلول خونى هستند و در امر انعقاد خون نقش اساسى دارند.
این سلولهای خونی، به همراه پلاسما ترکیب مشترکی است که در خون همه افراد وجود دارد. تنها عامل متفاوت در خون افراد مختلف که موجب تفاوت در گروههای خونی میشود، مربوط است به مولکولهای پروتئینی مشخصی به نام آنتیژن و آنتیبادی.
«آنتىژنها» در صورت حضور، بر سطح گلبول قرمز و «آنتىبادىها» داخل پلاسما هستند.
گروههای خونی مختلف
گروه خونى هر فرد به طور مستقیم به پدر و مادر و آنچه از آنان به او ارث مى رسد، ارتباط دارد. امروزه از میان بیش از 20 نوع نظام تعیین گروه خون موجود، نظام ABO و RH مهمترین آنها است. براساس سیستم ABO، اگر شخصی گروه خونى (A) داشته باشد به این معناست که بر سطح گلبولهاى قرمزش آنتىژن A و در پلاسماى خونش آنتى بادى B دارد.
وضعیت افراد با گروه خونى B کاملا برعکس گروه قبل است. آنها در سطح گلبولهایشان آنتىژن B و در پلاسما آنتىبادى A دارند.
فرد با گروه خونى AB بر روى گلبول قرمزش هر دو نوع آنتىژن A و B را دارد و واضح است که این افراد در پلاسمای خونشان هیچگونه آنتىبادى ندارند.
نهایتا افراد با گروه خونى O به دلیل نداشتن هیچکدام از آنتىژنهاى A و B بر سطح گلبول، هر دو نوع آنتى بادى A و B را در پلاسما دارند.
منفی یا مثبت بودن گروه خونی هر فرد هم به فاکتور دیگری به نام Rh بستگی دارد. یک فرد Rh مثبت فردى است که بر روى سطح گلبولهاى قرمز خود آنتىژن این فاکتور را دارد و در نتیجه در پلاسماى او آنتى بادى Rh دیده نمیشود.
افراد(Rh-) که حدود 15 درصد مردم را تشکیل میدهند، بر روى گلبول قرمز خود چنین فاکتورى را ندارند.