اکنون که کمبود امکانات و تجهیزات در هنرستان‌ها حاد شده، دست‌اندرکاران در آخرین روزهای مسئولیت‌شان ابراز نگرانی می‌کنند. به گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش حدود 50درصد دانش‌آموزان وارد هنرستان‌ها شده‌اند ولی هنرستان‌ها قابلیت پرورش آنها را ندارند و هنرجویان با کمبودهایی دست به گریبان هستند که موجب اخلال در امر آموزش، به‌ویژه در رشته‌هایی است که نیاز به کارگاه و امکانات و تجهیزاتی دارد که بدون توجه به آنها هنرستان‌ها پذیرش شده‌اند.
اولویت مجموعه آموزش و پرورش در توسعه هنرستان‌ها مانند آموزش عالی، توسعه کمی است و کیفیت موضوعی است که در اولویت بعدی قرار می‌گیرد. همانطور که اولویت اول در حوزه آموزش عالی افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها بدون توجه به کیفیت است. وزیر آموزش و پرورش اخیرا در شهرستان دشتی در این‌باره گفت: درطول 32سال گذشته تلاش آموزش و پرورش توسعه هنرستان‌ها بوده است و در 3سال گذشته توسعه هنرستان‌ها به 45درصد رسید.
سیاستگذاری ما این است که درآینده توسعه هنرستان‌ها به 70درصد برسد. همانطور که مشاهده می‌شود در سخنان وزیر آموزش و پرورش هیچ اشاره‌ای به بحث کیفیت نشده است و توسعه کمی موجب افتخار است. البته برای جبران کمبود هنرآموز، چند هزار نیرو جذب شد که آن هم مشخص نیست در رشته‌های مورد نیاز بوده یا نه.
تاکنون تمام تلاش مسئولان این بود که به هرترتیبی که شده آمار هنرجویان هنرستان‌ها را افزایش بدهند، به همین دلیل توسعه رشته‌های هنرستانی و کاردانش در دستور کار قرار گرفت و رشته‌های جدید وارد هنرستان‌ها شدند، درحالی‌که امکانات و تجهیزات هنرستان‌ها در مقایسه با تعداد ورودی‌ها بسیار ناچیز است و فقط افزایش آمار هنرستانی‌ها هدف بود. در واقع استانداردها در توسعه هنرستان‌ها جایگاهی ندارد. برای رسیدن به این هدف سال گذشته در برخی مناطق آموزش و پرورش شهر تهران به دانش‌آموزان سال اول دبیرستان قبولی شهریور اجبار کردند باید در هنرستان‌ها ثبت‌نام کنند و اجازه ورود به دبیرستان‌ها داده نشد که گزارش آن در همشهری منتشر شد. هرچند آموزش و پرورش اعلام کرد موضوع اینگونه نبوده است و فقط به مدیران مدارس توصیه شده که به دانش‌آموزان، رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش را معرفی کنند!
کمبود امکانات و تجهیزات
مسئولان آموزش و پرورش نبود امکانات و تجهیزات را در هنرستان‌ها انکار می‌کردند و سعی داشتند تا تعداد هنرجویان در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش را بالا ببرند اما اکنون یکباره از کمبود تجهیزات و امکانات سخن می‌گویند و به‌گونه‌ای از آن ابراز نگرانی می‌کنند که گویی هیچ نقشی در توسعه کمی هنرستان‌ها و تشویق دانش‌آموزان به انتخاب رشته‌های هنرستانی نداشته‌اند.
معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه از لحاظ تأمین نیروی انسانی و فضا برای هنرستان‌ها هیچ مشکلی نداریم به ایسنا گفت: بیشترین نگرانی برای سال تحصیلی جدید کمبود تجهیزات است. ابراهیم سرخیز که همچنان توسعه کمی را ارجح می‌داند اظهار کرد: هدفگذاری جذب دانش‌آموزان در هنرستان‌ها برای مهرماه پیش رو جذب 50درصد از دانش‌آموزان پایه دوم دبیرستان است. با برنامه‌های تدوین شده نه‌تنها این رقم دست یافتنی است، بلکه جذب در هنرستان‌ها از مرز 50درصد هم خواهد گذشت.
وی افزود: در مصوبات دولت حدود 34میلیارد تومان برای تجهیز هنرستان‌ها اعتبار پیش‌بینی شده است که اگر دولت و مجلس صددرصد این رقم را به آموزش و پرورش تخصیص دهند، می‌تواند گام‌های اولیه برای تحقق بخشی از برنامه‌های توسعه فنی حرفه‌ای و تجهیز هنرستان‌های کشور باشد.وی طی 3سال اخیر اظهارات مشابهی نیز داشته و بارها از اختصاص ده‌ها میلیارد تومان اعتبار به تجهیز هنرستان‌ها خبر داده است.
هشداری که جدی گرفته نشد
مسئولان ارشد وزارت آموزش و پرورش سال 89را سال تجهیز هنرستان‌ها لقب دادند، تیر‌ماه همان سال همشهری در مطلبی با عنوان «هنرستان‌ها؛ کمبود تجهیزات، افزایش هنرجویان»، درباره پیامدهای توسعه کمی هنرستان‌ها و بی‌توجهی به مسائل کیفی هشدار داد و نوشت که اغلب هنرستان‌ها فاقد امکانات و تجهیزات مناسب هستند، آنهایی هم که اندکی تجهیزات دارند فرسوده شده و پاسخگوی نیاز هنرجویان نیستند.
در آن یادداشت اعلام کردیم براساس آماری که وزیر آموزش و پرورش ارائه کرده 90درصد از فارغ‌التحصیلان هنرستان‌ها جذب بازار کار شده‌اند. این موفقیت نتیجه سرمایه‌گذاری و توجه مسئولان پیشین است و نباید ما را فریب دهد تا بدون آماده‌سازی بسترهای لازم یکباره بخواهیم 50درصد خروجی‌های دوره راهنمایی را به طرق ممکن وادار کنیم که در هنرستان ادامه تحصیل بدهند. امکانات و تجهیزات هنرستان‌ها فرسوده و از رده خارج است و حتی پاسخگوی نیاز جمعیت کنونی هنرجویان هنرستان‌ها هم نیست و بسنده کردن به آمارها، فریبی بیش نیست و اعلام اینکه امسال، ساخت و تجهیز هنرستان‌ها و ایجاد هنرستان‌ها در دستور کار قرار دارد، گره‌گشای کار نخواهد بود.
جذب هنرجو در هنرستان‌ها بدون توجه به نیازهای اولیه هنرجویان کاری نسنجیده است که موجب دلسردی هنرجویان خواهد شد. برای مثال، هنرستانی که در دهه70برای چند رشته خاص و معدودی هنرجو تأسیس شده، اکنون تجهیزات آن فرسوده است و باید به‌روز شود؛ زیرا پس از ساخت و تجهیز اولیه و تحویل آموزشگاه از سوی سازمان نوسازی مدارس کشور به آموزش و پرورش، سازمانی که متولی این کار باشد، وجود ندارد.
فراموش نکرده‌ایم که وعده‌های بسیاری برای تجهیز هنرستان‌ها داده و همایش‌هایی نیز برگزار شده که حاصل آن برای هنرستانی‌ها وضعیت نابسامان کنونی است. نمونه آن تفاهمنامه تجهیز هنرستان‌ها و آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای در سال87است که بین آموزش و پرورش و مدیران 2شرکت بزرگ خودروسازی کشور امضا شد. یا اینکه همه ساله اعلام می‌شود که چند میلیارد تومان برای تجهیز هنرستان‌ها هزینه می‌شود. البته وزیر آموزش و پرورش تنها به وعده تجهیز هنرستان‌ها بسنده نکرده و اعلام کرده که 10هزار نیروی هنرستانی را برای تخصصی‌تر شدن هنرستان‌ها استخدام می‌کند؛ هرچند معاون متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفته که امسال 6هزار و 300نیروی فنی و حرفه‌ای استخدام خواهند شد و به‌جای همه مدارس تخریبی در کشور، هنرستان ساخته می‌شود.
ابراهیم سحر‌خیز سال 89در پاسخ به پرسش همشهری مبنی بر اینکه هنرستان‌ها امکانات و تجهیزات کافی و حتی کارگاه مناسب ندارند اما شما می‌خواهید جمعیت هنرجویان را افزایش دهید؟گفت: برخی از رشته‌های هنرستانی، کاردانش هستند که هزینه کمتری نسبت به فنی و حرفه‌ای دارند و می‌توانیم با خرید خدمت از سایر دستگاه‌ها مانند جهادکشاورزی و سازمان فنی و حرفه‌ای که امکانات این رشته‌ها را دارند، هنرجویان را تربیت کنیم.
ستاد تأمین تجهیزات هنرستان‌ها در بوته فراموشی
فروردین‌ماه سال 89«ستاد تأمین تجهیزات هنرستان‌ها» به ریاست معاون آموزش متوسطه و دبیری رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور و عضویت معاونان وزارت آموزش و پرورش تشکیل شد اما خبری از اقدامات این ستاد برای تجهیز هنرستان‌ها منتشر نشد. هنگام اعلام خبر تشکیل این ستاد، معاون متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره به بحث توسعه فنی و حرفه‌ای، نکته‌ای ظریف را یاد‌آور شد؛
«رویکرد توسعه فنی و حرفه‌ای فقط با حرف امکان‌پذیر نیست بلکه مقرر است که این موضوع با جدیت بررسی شود.» به هر روی مسئولان وزارت آموزش و پرورش برای رسیدن به هدفشان به هر وسیله‌ای متوسل می‌شوند، نمونه افزایش آمار هنرجویان هنرستان‌هاست که ابتدا به هر طریق ممکن، حتی فرستادن قبولی‌های شهریور سال اول دبیرستان به هنرستان‌ها، دانش‌آموزان تشویق می‌شوند به هنرستان‌ها بروند و بعد که بحث کیفیت مطرح می‌شود ابراز نگرانی می‌کنند! آیا تدبیر و اندیشه در برنامه‌ریزی‌های مسئولان وزارت آموزش و پرورش جایگاهی دارد؟ یا اینکه هدف وسیله را توجیه می‌کند؟
