به گزارش شبکه پرس تی وی، لاوروف در ورشو به خبرنگاران گفت، «روسیه قصد فروش ندارد- روسیه از مدتها پیش قرارداد امضا کرده و این سلاحها را فروخته است و اکنون در حال به پایان رساندن ارسال تجهیزات است - تجهیزاتی که بر اساس قراردادهای از پیش امضا شده شامل سیستمهای ضدهوایی میشود.»
وی افزود «این مسئله بر اساس هیچ یک از قوانین بین المللی ممنوع نیست و اینها تسلیحات دفاعی هستند. هدف از آن این است که سوریه به عنوان یک واردکننده در چنین وضعیتی فرصت این را داشته باشد که از خود در برابر حملات هوایی، که همانطور که میدانیم امری خیلی دور از ذهن نیست، دفاع کند.» روسیه همچنین حملات هوایی به دمشق را «تهدیدی برای ثبات منطقهای» توصیف کرد.
ویاچسلاو ماتوزوف، کارشناس روس در یک مصاحبه با شبکه عربی زبان العالم گفت، مسکو از قوانین بین الملل که حقوق کشورها در دفاع از حاکمیتشان را تضمین میکند، حمایت میکند. روسیه به خوبی میداند که در درگیریهای جاری در سوریه حاکمیت این کشور هدف است. اگر غرب بتواند دولتهایی را که دوست ندارد از طریق تروریسم و تحریم سرنگون کند، حقوق بین الملل تبدیل به نظام دیکتاتوری تحت سلطه غرب میشود که هیچ قانون و اصل حقوقی بر آن حکمفرما نیست؛ لازم به ذکر نیست که چین و روسیه نیز قربانیان نهایی این راهبرد خواهند شد.
اسرائیل نیز که طی چند روز گذشته به سوریه تجاوز کرده است، از مسکو خواست فروش قریب الوقوع سیستمهای ضد موشک اس-۳۰۰ به روسیه را لغو کند. سیستم پدافند هوایی اسقادر است هواپیماها و موشکها را تا فاصله ۲۰۰ کیلومتری هدف قرار دهد.
پاسخی به تهدیدهای امریکا
این فقط اسرائیل نبود که تلاش کرد تحویل موشکهای ضد هوایی روسیه به سوریه را متوقف کند. در ماه می، جان کریوزیر خارجه امریکا، فردی که کشور وی از حملات هوایی تجاوزکارانه و کاملا غیرقانونی اسرائیل به سوریه حمایت کرد، این تسلیحات دفاعی را «برهم زننده» امنیت اسرائیل توصیف کرد. به عبارت دیگر، واشنگتن حق کشورهای عرب یا مسلمان را در دفاع از خود در مقابل حملات اسرائیل به رسمیت نمیشناسد. دیوید کمرون، نخست وزیر انگلیس هم که اخیرا در شهر سوچی با پوتین دیدار کرد، به مسکو در مورد تحویل پدافند ضد هوایی اس-۳۰۰ به سوریه هشدار داد.
با همه اینها، روسیه مداخله در امور داخلی خود را رد کرده است. بر پایه گزارش روزنامه القدس العربی که در لندن منتشر میشود، موشکهای اس-۳۰۰ باید پیش از این به سوریه تحویل داده میشدند. این روزنامه عربی گزارش داد که روسیه ۲۰۰ موشک اس-۳۰۰ را به کشور سوریه ارسال کرده و نیروهای سوری در مورد چگونگی استفاده از این تسلیحات آموزش دیدهاند.
این موشکهای ضد هوایی بدون تردید حتی اندیشیدن به مداخله نظامی یا برقراری منطقه پرواز ممنوع در سوریه را برای امریکا و اسرائیل دشوار خواهد کرد. طرح قانونی اخیر باب منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنای امریکا که به دولت این کشور اجازه میدهد سلاح در اختیار شورشیان قرار داده و آنها را تحت آموزش نظامی قرار دهد، نشان داد که این مسئله (مداخله نظامی در سوریه) از پیش در محافل سیاسی امریکا مورد نظر قرار گرفته است. مربیان نظامی ارتش امریکا همچنین چندین ماه است که در حال کار با شبه نظامیان سوریه در اردوگاههای آموزشی در اردن و ترکیه هستند.
اعتبار روسیه
مسکو اعتقاد دارد هدف از تهدیدهای امریکا مبنی بر ارسال سلاح به شورشیان سوریه و همچنین اتهامات بیاساس واشنگتن مبنی بر استفاده نیروهای نظامی سوریه از سلاحهای شیمیایی، «اعمال فشار روی روسیه در مورد سوریه» و بدست آوردن اهرم نفوذ در مذاکرات است. با این حال، این یک تاکتیک سیاسی ضعیف است و احتمالا دارای نتایج معکوس خواهد بود چرا که روسیه از اینکه به عنوان کشور تسلیم شده در برابر امریکا به نظر بیاید، بیزار است. به همین جهت، مسکو دست به اقداماتی میزند تا برای واشنگتن روشن کند که مانورهای سیاسیاش نتیجه نخواهد داد.
در حقیقت، در اینجا اعتبار و نقش بین المللی روسیه زیر سوال میرود. اقدامات و تهدیدات امریکا روسیه را وادار میکند که حقیقتا از سوریه دفاع کند؛ در غیر اینصورت ائتلاف نظامی تحت هدایت روسیه به نام سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) از بین خواهد رفت. حتی با وجود اینکه سوریه عضو این سازمان نیست، اعضای آن نظاره گر روسیه و تصمیمات این کشور در مورد چگونگی رسیدگی به وضعیت در سوریه هستند.
اگر روسیه نتواند به سوریه در دفاع از حاکمیت این کشور دفاع کند یا تسلیم فشارهای غرب شود، متحدان روسیه مانند ارمنستان و تاجیکستان احتمالا سازمان پیمان امنیت جمعی را ترک خواهند کرد و قزاقستان نیز تصمیم میگیرد که موضع خود را از یک کشور بیطرف به یک کشور متحد با ناتو تغییر دهد؛ دقیقا همان کاری که کشور ازبکستان انجام داد.
این بدین معناست که قدرت و نفوذ روسیه در قلمرو اتحاد جماهیر شوروی سابق و طی سالهای آتی در جهان به پایان خواهد رسید. این موضوع همچنین منجر به این خواهد شد که ناتو در مرزهای روسیه یا حتی داخل مرزهای آن دست به تحرکاتی بزند. این مهمترین علت تصمیم روسیه در حمایت از سوریه و حفظ حضور نظامی و مهم خود در دریای مدیترانه است تا از حمله غرب به سوریه جلوگیری کند.
در نتیجهی قاطعیت و ثبات روسیه در قبال مسئله سوریه، امریکا ناچار شده است که موضع خود را در مورد یک مسئله اساسی یعنی خواستهاش مبنی بر کناره گیری اسد به عنوان پیش شرط هرگونه مذاکره، تغییر بدهد. در جریان سفر اخیر کری به مسکو، روسیه و امریکا تصمیم گرفتند که یک کنفرانس بین المللی را با حضور نمایندگان دولت اسد و مخالفان دمشق برگزار کنند. هدف از این مذاکرات پیدا کردن یک راه حل سیاسی برای درگیریهای جاری در سوریه است.
همچنین تردیدهایی در مورد رویکرد اصلی امریکا و غرب در قبال چنین مذاکراتی وجود دارد؛ مذاکراتی که مخالفان دولت سوریه نیز با آن مخالفت کردند. برخی از تحلیلگران بیم آن را دارند که امریکا از این کنفرانس به عنوان ابزاری جهت دستیابی به همان اهدافی که شبه نظامیان در میدان جنگ نتوانستند به آن دست پیدا کنند، استفاده کند. لاوروف ۱۶ می گفت، تعدادی از کشورهای غربی تلاش کردند تا مشارکت کنندگان در این کنفرانس صلح را محدود کرده و در صورت امکان نتیجه مذاکرات را از پیش تعیین کنند.
لاوروف در مصاحبهای که در وبسایت وزارت خارجه روسیه منتشر شد، اظهار داشت «در بین بعضی از همکاران غربی ما این تمایل وجود دارد که تعداد مشارکت کنندگان خارجی را محدود کرده و با گروهی کوچک از کشورها روندی را آغاز کنند که اساسا گروههای مذاکره کننده و حتی نتیجه مذاکره را از پیش تعیین میکند.»
ماتوزوف، کارشناس روس نیز به نوبه خود بر این باور است که ادعاهای امریکا مبی بر حمایت از یک راه حل سیاسی صرفا «دروغ» است. وی یادآوری کرد که «پیشنهاد تسلیح شورشیان سوری در دستور کار سنای امریکا قرار داد؛ جایی که جنگ طلبان، نئومحافظه کارها و لابی صهیونیسم روی رئیس جمهور امریکا جهت پذیرش مواضع افراطی آنها فشار وارد میکنند.»
ماتوزوف اعتقاد دارد جدیت امریکا در مورد این مسئله نهایتا به جدیت و قاطعیت روسیه بستگی دارد. به گفته وی «امریکا در حال پیشروی است. اگر آنها نشانهای از ضعف در طرف مقابل ببینند، فشار خود را افزایش خواهند داد. اما زمانی که آنها ببینند موضع روسیه ثابت و قاطع است، آن را تغییر نمیدهد و عقب نمیکشد، آنها ناچار به تغییر موضع فعلی خود خواهند شد.»
در هر صورت، زمان نشان خواهد داد که دولت امریکا موضع فعلی خود را تغییر میدهد یا اینکه بر راه حل نظامی اصرار خواهد ورزید؛ آن هم در حالی که ارتش سوریه در حال رسیدن به دستاوردهای عمدهای در میدان نبرد است. وی در پایان گفت «روسیه اگر به این نتیجه برسد که واشنگتن به دنبال پیگیری رویکرد نظامی در قبال مسئله سوریه است، آماده است تا روابط خود را با سوریه تنظیم کرده و تمام ابزارهای ضروری را برای دفاع از خود در اختیار این کشور قرار دهد.»
مترجم: احسان فتاحی