این سفر بلافاصله بعد از سفر چند روزه کاندولیزا رایس، وزیر خارجه به منطقه خاورمیانه صورت می‌گیرد و اگرچه سفر رایس در سطحی بلند‌پایه و برای گفتگو درباره موضوعاتی مختلف انجام شد، اما سفر چنی بیشتر از سفر وزیر خارجه مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
چنی در این سفر که با ابوظبی آغاز شد تنها بر موضوع عراق تکیه دارد و می‌خواهد رهبران عرب این منطقه را به تلاش برای ایجاد ثبات در کشور جنگزده عراق ترغیب کند. چنی، روز پنجشنبه به عربستان می‌رود و این شاید مهمترین و خبرسازترین مرحله از این سفر باشد.
امیر عبدالله، پادشاه عربستان در 9 ماه گذشته به یکی از مهمترین و آماده‌ترین متحد عربی آمریکا تبدیل شده است. او پاییز گذشته با چند اظهار نظر علیه ایران سعی در آماده کردن جهان عرب برای تحقق منافع و اهداف واشنگتن درباره تهران داشت.
سفر چنی به عربستان علاوه بر پیگیری موضوع کلی سفرش به خاورمیانه که عراق و کاهش درگیری‌ها در آن است، با هدف تقویت روابط دوجانبه صورت می‌گیرد. دو طرف اکنون می‌خواهند و به نوعی نیاز دارند که بر اتحاد و هم پیمانی میان خود تاکید کنند و این در حالی است که اختلاف نظراتی میان دو طرف بر سر سیاست‌های مربوط به عراق و موضوع فلسطین وجود دارد.
سعودی‌ها همچنین می‌خواهند بعد از پایان کار شاهزاده بندر بن‌سلطان که سال‌ها سفیر عربستان در آمریکا بود، اکنون کانال ارتباطاتی جدیدی برای رابطه با آمریکا ایجاد کنند.
چند اظهار نظر اخیر امیر عبدالله چنان بود که گویی میان او و واشنگتن فاصله ایجاد شده است. در ماه فوریه او از سیاست رسمی آمریکا برای منزوی کردن حماس در راس حکومت در فلسطین فاصله گرفت و با فراهم کردن زمینه انعقاد توافقنامه مکه و تشکیل دولت وحدت ملی فلسطین، میان حماس و فتح آشتی برقرار کرد.
ماه بعد در سخنرانی رسمی در نشست سران اتحادیه عرب در ریاض، اشغال نظامی عراق را غیر مشروع خواند و با این حرف، مقامات آمریکایی را حیرت زده کرد. او همچنین قرار شام خود در کاخ سفید را در ماه آوریل لغو کرد.
انتقاد امیر عبدالله از حضور نامشروع آمریکا در عراق نشان دهنده ناخشنودی شدید او از استراتژی آمریکا درباره عراق است. منابع سعودی می‌گویند که امیر عبدالله اعتقاد خود را به توانایی نوری مالکی، نخست وزیر عراق برای آرام کردن تنش‌های قومی این کشور و متحد کردن آن از دست داده است.
رهبر خاندان سعود همچنین بر این باور است که طرح افزایش شمار نیروهای آمریکایی در عراق با شکست رو به رو می‌شود و این کار تنها خطر فرو رفتن عراق در جنگ داخلی را بیشتر می‌کند.
سعودی‌ها خواستار تغییر دولت شیعی مالکی هستند و در خفا از ایاد علاوی، نخست وزیر پیشین دولت که یک شیعه سکولار و از بعثی‌های سابق است حمایت می‌کنند.
او در میان سنی‌های عراق هم حامیانی دارد. مشاوران علاوی می‌گویند که استراتژی او استفاده از تنش‌های درون ائتلاف شیعیان و تشکیل ائتلاف جدیدی است که از سنی‌ها، کردها و سکولارهای شیعه تشکیل شده‌اند. طرفداران و نزدیکان علاوی فکر می‌کنند که او از آرای کافی برای به قدرت رسیدن برخوردار است و این را بیشتر مدیون حمایت سیاسی و البته مالی سعودی‌ها هستند.
دولت بوش اگرچه از مالکی هم راضی نیست اما به نظر می‌رسد که علاقه‌ای به بازگشت علاوی ندارد. مقامات آمریکایی از آن بیم دارند که تغییر دولت در بغداد تنها اختلافات سیاسی در این کشور را بیشتر کرده و باعث شدت گرفتن درخواست‌ها برای خروج نیروها از عراق می‌شود.
در منطقه خاورمیانه تصور بر این است که دولت بوش هر سیاستی داشته باشد مهم نیست چون به هر حال نیروهای آمریکایی در آستانه خروج از عراق هستند. اما برخی گزارش‌ها حاکی از این است که بوش به طور خصوصی به سعودی‌ها گفته است که نیروهای آمریکایی تا پایان دوره مسئولیت او در کاخ سفید از عراق عقب‌نشینی نخواهند کرد.
یکی دیگر از محورهای گفتگوی مقامات آمریکایی و سعودی موضوع ایران است. بعد از جنگ تابستان گذشته لبنان، سعودی‌ها کمک مالی به گروه‌های سنی، مسیحی و دروزی این کشور را شروع کرده‌اند تا با این کار با نفوذ حزب‌الله در لبنان مقابله کنند.
سعودی‌ها حزب‌الله را به خاطر نزدیکی به ایران عاملی برای تقویت جایگاه تهران در منطقه می‌دانند. سعودی‌ها و آمریکایی‌ها همچنین به نیروهای امنیت داخلی لبنان کمک کرده و به این طریق از دولت فواد سینیوره حمایت می‌کنند.
آمریکا و عربستان همچنین در مقابله با گروه‌های شیعه در یمن به دولت این کشور کمک می‌کنند.
در نشست‌های بدون حضور خبرنگار و پشت درهای بسته چنی در عربستان، موضوعات مهمی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این سفر را نباید در مانیتور اصلی تحولات خاورمیانه از دست داد.
واشنگتن پست/9 می
