دکتر محمد امینی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: در وضعیت فعلی با امکانات کمی که سازمان جنگل‌ها و سازمان محیط زیست برای حفاظت از جنگل‌ها دارند، رشد استفاده قاچاقچیان و زمین‌خواران باعث جنگل‌زدایی و شدت تخریب جنگل‌ها شده است و اگر این روند ادامه پیدا کند، دیگر آثاری از جنگل‌های شمال نخواهد ماند.
واگذاری مدیریت جنگل‌ها به مردم ممکن نیست
این استاد دانشگاه با بیان اینکه واگذاری مدیریت جنگل‌ها به مردم ممکن نیست، اظهار کرد: مدیریت جنگل یک بحث حاکمیتی است و زمانی که جنگلی را که از نظر مالکیت وضعیت مشخصی نداشته و به دست مردمی می‌سپاریم که از نظر فنی و مهندسی قدرت برنامه‌ریزی ندارند و علاوه بر آن، از قدرت پرورش جنگل در سطح اجرایی محرومند، نمی‌توان به چنین کاری دست زد و متاسفانه اکنون در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که به دلیل مشکلات مالی، جنگل‌های در کنار جاده‌هایش به سرعت تبدیل به واحدهای اقتصادی شده است.
رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران افزود: علاوه بر اینکه این جاده‌ها برش اکوسیستمی ایجاد می‌کند، به دلیل عدم حفاظت کافی، ابزار دسترسی سودجویان به سرمایه‌های ملی بوده و این مسئله مانند این است که در بانکی را بدون هیچ نگهبانی باز گذاشته باشیم.
امینی تاکید کرد: نمی‌توانیم موضوعی با این اهمیت را که سرمایه نسل‌های آینده است، نادیده بگیریم تا افراد فرصت‌طلب، ملک روستاییان را با قیمت کم خریده و به ویلا تبدیل کنند.
تنها 10 درصد جنگل‌های شمال پایدارند
رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران با بیان اینکه جنگل باید دارای مشخصاتی از جمله قابلیت ترمیم و تجدید حیات بوده و چند لایه ارتفاعی داشته باشد تا به آن جنگل پایدار بگوییم افزود: در حال حاضر تنها 10 درصد جنگل‌های شمال که 200 هزار هکتار از جنگل‌های شمال را تشکیل می‌دهد، پایدار محسوب شده و باقی آن بر اثر صدمه، قدرت ترمیم را از دست داده است.
به گفته وی، بریده بریده شدن جنگل‌های شمال در بسیاری از نقاط، فرسایش خاک، بی‌نظمی و گرم شدن اقلیم کشورمان را در پی دارد و همین مسئله باعث شده که طی 50 سال گذشته بین یک تا 1.5 درجه افزایش دما داشته باشیم. علاوه بر آن خط برف بالا رفته و مقدار برفی که باید سفره‌های زیرزمینی را تغذیه کند، بسیار کم شده است.
رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، بروز ماه‌های خشکی و بی‌نظمی خشکسالی‌های کشور را از دیگر نتایج نابودی جنگل‌ها دانست و گفت: این مسئله باعث شده زمانی که درختان و موجودات احتیاج به آب دارند، آب مورد نیاز آنها در اختیارشان قرار نگیرد. علاوه بر آن در کنار این تخریب‌ها، مواد شیمیایی به عنوان سم و کود طبیعت شمال را تهدید می‌کند.
امینی با بیان اینکه 4300 آبادی در جنگل‌های شمال وجود دارد، افزود: زباله‌های این روستاها به دامن طبیعت رفته و مواد شوینده بسیاری وارد آب‌ها می‌شود که قدرت ترمیم طبیعت بر اثر این تخریب‌ها نیز در دست جنگل‌هاست.
به گفته وی، اگر تصمیم نابجایی در مورد جنگل‌ها گرفته شود، تولید زباله و ورود صدمات کشاورزی به طبیعت، آینده را برای نسل‌های بعدی بسیار سخت‌تر خواهد کرد.
بذردهی جنگل‌ها سه تا هفت سال طول می‌کشد، اما دام‌ها دائما می‌چرند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه درخت‌های جنگلی هر سال بذر نداده و به طور متوسط بذردهی آنها سه تا هفت سال طول می‌کشد، افزود: با این وجود دام‌ها دائما در جنگل‌ها می‌چرند و سالانه 600 هزار هکتار نهال را نابود می‌کنند.
رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران ادامه داد: این در حالی است که طی 50 سال گذشته فقط توانسته‌ایم 300 هزار هکتار نهال‌کاری کنیم.
وی ادامه داد: علاوه بر آن اگر همه خسارات ناشی از تخریب جنگل توسط دام‌ها را کنار بگذاریم و سود آن را محاسبه کنیم، می‌بینیم که دام‌های سنتی روزانه تنها دو لیتر شیر داده و شیر دام صنعتی روزانه 25 تا 30 لیتر است که نشان می‌دهد این شیوه دامداری به هیچ وجه باصرفه نیست.
امینی با تاکید بر اثرات مخرب باقی ماندن دام‌ها در جنگل‌ها، اظهار کرد: علاوه بر تخریبی که خود این حیوانات به جنگل وارد می‌کنند، چوپان‌ها نیز برای رویش علوفه، تاج درخت‌ها را قطع کرده تا از لابلای درخت‌ها، نور به کف جنگل برسد که با این کارشان، تاج درختان را که عنصر زاینده بذر برای جنگل هستند، از بین می برند.
رییس موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران افزود: از طرفی خود تاج درختان سالانه 3.5 تن شاخ، برگ، پوست و میوه در هر هکتار می‌ریزند که تبدیل به خاک مرغوب می‌شوند که با این کار از این موهبت نیز محروم می شویم.
وی با اشاره به انجام کارهای زراعی در جنگل‌ها توسط چوپان‌ها، اظهار کرد: این چوپان‌ها بخش‌هایی از درخت‌های جنگلی را قطع می‌کنند تا سطح زیر کشت را بالا ببرند. به همین جهت با افزایش تعداد خانوارها، علاوه بر افزایش تعداد دام، مساحت زیر کشت نیز افزایش یافته است.
رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع استان مازندران اضافه کرد: علاوه بر دامداران، افرادی که برای انجام کارهای عمرانی، جنگل‌ها را قطع می‌کنند، عامل دیگری برای تخریب این منابع طبیعی هستند.
وی با بیان اینکه حضور دام در جنگل باعث آتش‌سوزی می‌شود، افزود: علاوه بر آن طرح‌های بهره‌برداری از جنگل‌ها نیز باعث تخریب جنگل‌ها می‌شود.
امینی تاکید کرد: ذخیره آب، تولید اکسیژن، تولید خاک، گل‌دهی، جلوگیری از سیل و طوفان، حمله آفات به مزرعه‌ها از فواید غیرچوبی جنگل‌ها است که نادیده گرفته می‌شود.
جنگل‌نشین‌ها سالانه بیش از 3.5 میلیون مترمکعب از جنگل برداشت می‌کنند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه جنگل‌نشینان سالانه بیش از 3.5 میلیون مترمکعب از جنگل برداشت می‌کنند، افزود: در گذشته این جنگل‌نشینان به صورت ییلاق و قشلاقی دام‌هایشان را پرورش می‌دادند، اما در حال حاضر تعداد زیادی از دام‌های آنها، به دام ساکن تبدیل شده است که تردد روزانه این دام‌ها، نهال‌های جنگل را نابود می‌کند.
به گفته رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، میزان دام در جنگل‌های شمال کشور پنج برابر ظرفیت آن است.
طرح خروج دام از جنگل نباید از دستور کار دولت خارج شود
امینی با بیان اینکه طرح خروج دام از جنگل به سال‌های 1335 بازمی‌گردد، افزود: از آنجا که جنگل‌های کشور ما ذاتا متکی به پرورش جنگل به طور طبیعی بوده و تجدید حیات آنها خودروست، نمی‌توان با نهال‌کاری آنها را زنده نگه داشت، بلکه باید عامل از بین رفتن آنها را کنترل کرد.
وی با بیان اینکه طرح‌های جنگلداری برای کنترل میزان تخریب جنگل‌ها و برداشت اصولی از آنها به اجرا درمی‌آید، افزود: از آنجا که طرح‌های جنگلداری تحت کنترل دولت و با مجوز آن است، قابل مدیریت بوده و می‌توان آن را در جهت مناسب استفاده کرد.
به گفته امینی، در سال‌های اولیه که طرح‌های جنگلداری به اجرا درمی‌آمد، 2.5 میلیون مترمکعب در سال از جنگل‌ها برداشت می‌شد، اما این میزان در حال حاضر به یک سوم کاهش یافته و کمتر از یک میلیون مترمکعب برداشت می‌شود اما هنوز روستاییان، دامداران و جنگل‌نشینان برداشت خود را از جنگل‌ها افزایش داده و هر روز جنگل‌های بیشتری را نابود می‌کنند.
