آنطور که معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده رتبهبندی مدارس در اولویت دستور کار وزارت آموزش و پرورش است. مسئولان وزارت آموزش و پرورش بر این باور هستند که رتبهبندی مدارس رقابت بین مدارس را بهدنبال دارد و به گفته معاون آموزش متوسطه وزیر همزمان با سازماندهی ساختار آموزشی، باید رتبهبندی مدارس نیز انجام شود تا مدارس سروسامان پیدا کنند. ابراهیم سحرخیز درباره رتبهبندی مدارس اخیرا به مهر گفت: در این رتبه بندی، شاخصهای کمی، کیفی و پیشرفت تحصیلی و تربیتی دانشآموز مورد توجه قرار میگیرد.
شبه تنبیه کادر مدارس
موضوع رتبهبندی مدارس مجددا مطرح شده ولی ترس از حذف مدارس دولتی عادی و بهدنبال آن تنبیه مدیران و کارکنان آنها موجب شده تا اجرای این طرح با اما و اگرهایی روبهرو شود.مهدی نویدادهم دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش2هفته پیش درباره رتبهبندی مدارس دولتی به ایسنا گفت: رتبهبندی مدارس نباید باعث قربانیشدن عدالت آموزشی شود و قشر ضعیف و مناطق
کم برخوردار از امکانات آموزشی در حاشیه قرارگرفته و مناطق دارای امکانات خوب از آن بهرهمند باشند.
نظام رتبهبندی باید طوری تدبیر شود که منجر به ایجاد شکاف طبقاتی نشود و اینگونه نباشد که قشر ضعیف و مناطق کم برخوردار از امکانات آموزشی در حاشیه قرار گرفته و مناطق و مراکز دارای امکانات خوب از آن بهرهمند باشند. با توجه به برخی شاخصهای پیشبینی شده برای رتبهبندی مدارس مانند شاخصهای آموزشی، تربیتی و ساختمان مدرسه بیم آن میرود که اغلب مدارس دولتی عادی رتبهای در این زمینه کسب نکنند.
اکثر امکانات آموزش و پرورش به مدارس دولتی خاص و شهریهبگیر (استعدادهای درخشان، نمونه دولتی، هیأت امنایی و شاهد) اختصاص مییابد و دولت نیز از گسترش آنها با وجود مخالفت صریح چند سال پیش حاجیبابایی، وزیر آموزش و پرورش بهشدت حمایت میکند و حتی از پرداخت سرانه به مدارس دولتی عادی دریغ میشود.
آموزش و پرورش چون بابت تحصیل دانشآموزان در مدارس خاص، افزون بر آزمون ورودی، به راحتی شهریه نیز دریافت میکند طی 3سال اخیر بهشدت سعی کرده تا مدارس عادی دولتی را که در مقایسه با سایر مدارس عادی از وضعیت مناسبتری برخوردارند بلافاصله به مدارس خاص تبدیل کند و آمار اینگونه مدارس نشان از صدق این سخن دارد.میتوان گفت در آموزش و پرورش مدارس عادی دولتی تقریبا فراموش شدهاند و با شعار اعتبار بخشی به بدترین وضع طی یک دهه اخیر رسیدهاند و مسئولان آموزش و پرورش هر وقت از مدارس دولتی سخن میگویند منظورشان مدارس خاص است و مدارس دولتی عادی را درنظر نمیگیرند.
شاید با توجه به همین موضوع است که اردیبهشتماه معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش به پانا گفت: رتبهبندی و ایجاد رقابت بین مدارس، بهمعنای حذف برخی از مدارس نیست، مدارسی که در رتبههای پایینتر قرار دارند، باید سعی کنند در زمان و مهلتی که برایشان تعیین خواهد شد، به شاخصهای مدنظر برسند.سحرخیز تصریح کرد: مدیر و عوامل اجرایی مدارس دارای رتبه پایین درصورتی که به شاخصهای تعریف شده، دست یابند، مورد تشویق قرار میگیرند، در غیراین صورت شبه تنبیهاتی برای آنها درنظر گرفته میشود.
جبران کمبودها با تنبیه
اینکه معاون آموزش متوسطه مدیران و کارکنان مدارسی را که در رتبهبندی مدارس رتبه پایینی کسب کنند ، تهدید به تنبیه میکند تا آنها به شاخصهای مدنظر آموزش و پرورش برسند بسیار جای تعجب دارد، زیرا مگر مدیر یا کارکنان مدارس میتوانند نسبت به افزایش فضای فیزیکی مدارس اقدام کنند؟ و گناه آن مدیر یا معلم چیست که در آن مدرسه تدریس میکند؟ همه هم و غم مدیران مدارس دولتی عادی سرپا نگهداشتن واحدهای آموزشی است، اگر نگوییم همه انرژی و زمان خود را صرف تأمین هزینههای مدارس میکنند، به جرأت میتوان گفت که 80درصد انرژی و توان خود را صرف این کار میکنند، درحالیکه همه امکانات به سوی مدارس خاص دولتی سوق داده شده است. با تنبیه مدیر و کارکنان مدارس دولتی عادی طبیعی است که معلمان مجرب و حتی جدیدالاستخدام نیز حاضر نخواهند شد در اینگونه مدارس تدریس کنند و وضعیت بهمراتب بدتر خواهد شد.
شاخصهای ارزیابی
به گفته معاون آموزش متوسطه شاخصهای آموزشی، تربیتی، فیزیک ساختمان و امکانات و تجهیزات مدرسه، موفقیتهای دانشآموزان در المپیادها، جشنوارهها، کنکور، مسائل تربیتی و همچنین توفیقاتی که دانشآموزان به لحاظ رفتاری و اخلاقی کسب کردند، در رتبهبندی مدارس مؤثر خواهد بود.
تجهیزات غیراستاندارد
معاون آموزش متوسطه وزیر درباره جزئیات رتبه بندی مدارس دولتی به مهر گفت: بسیاری از مدارس اعلام میکنند که صاحب کتابخانه، آزمایشگاه، زمین ورزش و... هستند، اما بسیاری از این تجهیزات از استاندارد لازم برخوردار نیست. رتبه بندی مدارس منجر به ایجاد رقابت در میان مدیران مدرسه برای استانداردسازی تجهیزات و خدمات آموزشی به دانشآموز میشود.
البته وی توضیح نداده که چند درصد مدارس دولتی اعلام کردهاند که صاحب کتابخانه، آزمایشگاه و زمین ورزش هستند، منظور از مدارس دولتی آیا مدارس خاص و شهریهبگیر است یا مدارس دولتی عادی؟آزمایشگاه و کتابخانه تقریبا همه مدارس دولتی عادی غیرفعال است و به کلاس درس تبدیل شدهاند، آیا بررسی شده چند درصد مدارس دولتی خاص زمین ورزش یا آزمایشگاه فعال دارند؟
همانطور که معاون وزیر اذعان کرده اگر همچنین ادعایی در برخی مدارس خاص درست باشد، تجهیرات آنها استاندارد نیست و در واقع حالت دکوری دارند و بهروز نیستند. به هر روی در اینکه همه مدارس کشور اعم از دولتی(عادی و خاص) و غیردولتی باید از جنبههای گوناگون مانند خدماتدهی آموزشی به دانشآموزان مورد ارزیابی و سنجش قرار بگیرند هیچ شک و تردیدی وجودندارد، اگر این کار بهطور علمی و اصولی و بدون غرضورزی انجام شود میتواند بسیاری از حقایق در نظام آموزش و پرورش را بهطور شفاف منعکس و نقاط ضعف و قوت را نمایان کند و مسئولان درصورت مطلع نبودن از نتایج عملکرد خویش آگاه شوند.