کلاهبرداران دنیای مجازی از تکنیک‌های مختلفی برای به تله‌انداختن قربانیان خود استفاده می‌کنند که اگر شما قبلا با این تکنیک‌ها آشنایی داشته باشید می‌توانید دست آنها را بخوانید و در دام آنها نیفتید. این رسانه جدید همراه خود مخاطرات جدید نیز آورده است.
برای هر نوع کلاهبرداری که در دنیای واقعی وجود دارد، می‌توان در دنیای مجازی هم نمونه‌ای پیدا کرد اما همانطور که در دنیای واقعی، مأموران پلیس برای مقابله با این افراد، آموزش دیده و مشغول محافظت از جامعه هستند، در دنیای مجازی هم فعالیت می‌کنند. به همین علت، نباید خیلی از تبهکاران دنیای مجازی ترسید؛تنها کافی است توصیه‌ها و نکات ایمنی را به‌کار برد تا از گزند تبهکاران دنیای مجازی در امان ماند.
شایع‌ترین کلاهبرداری‌های اینترنتی
بیشتر کلاهبردارهای اینترنتی که در فضای مجازی کشورمان فعالیت می‌کنند، به سراغ کاربرهای تازه‌وارد اینترنت می‌روند و با استفاده از ترفندهای مختلف، تلاش می‌کنند که اطلاعات شخصی کاربران، مانند هویت، شماره حساب و رمز عابربانکشان را به سرقت برده و حساب بانکی آنها را خالی کنند. این تبهکاران نه چندان حرفه‌ای با سوءاستفاده از بی‌تجربه‌بودن کاربران تازه‌کار، برای آنها دام‌هایی پهن می‌کنند. این کلاهبرداران بدافزارهای سرقت رمز عبور را با روش‌های مختلف روی سیستم کامپیوتری شما نصب کرده و در نخستین باری که از طریق اینترنت یک عملیات بانکی انجام دهید یا از کارت بانکی‌تان برای خریدهای اینترنتی استفاده کنید، به اطلاعات حساب بانکی شما دسترسی پیدا می‌کنند و به محض این دسترسی، در امکان برقراری تماس بین شما و بانک اختلال ایجاد کرده تا وقت کافی برای دستبرد‌زدن به پول‌های شما را داشته باشند.
روش هکرها برای سرقت
هکرها برای سرقت رمز عبور قربانیان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند؛ حالت اول این است که هکر شخصاً زمانی که مشغول استفاده از سیستم شماست این بدافزارها را روی سیستم شما نصب کند و یا اینکه خودتان نادانسته، هارد اکسترنال و یا کول دیسکی که آلوده به این بدافزارها هستند را به کامپیوترتان متصل کنید و این بدافزارها به شکل خودکار روی سیستم شما نصب شوند.
حالت دوم ارسال یک فایل پیوست (attachment) از طریق ای‌میل است. این فایل‌ها ممکن است که در ظاهر شامل هر اطلاعاتی باشند اما در باطن حاوی بدافزارهای سرقت رمزعبور هستند و به محض بازکردن این فایل‌ها، این بدافزارها به‌طور خودکار روی سیستم شما نصب می‌شوند و از این طریق تمام رمزهای عبور حساب بانکی و ای‌میل‌تان و هر فردی که حتی یک‌بار از کامپیوتر شما برای دسترسی به حساب بانکی و یا ای‌میلش استفاده کند، در اختیار هکرها قرار می‌گیرد.حالت سوم استفاده از تکنولوژی وای فای در فضاهای عمومی همچون کافی‌شاپ، رستوران، محوطه دانشگاه یا فرودگاه برای استفاده از اینترنت است. در زمان استفاده از وای فای، هکری که یک روتر و یک نرم‌افزار ایجاد نقاط دستیابی تقلبی وایفای در اختیار داشته باشد نیز می‌تواند به سادگی مشخصات حساب بانکی شما را سرقت کند.حالت چهارم این است که شما اطلاعات حسابتان را در کامپیوترهایی وارد کنید که کلاهبردارها در گذشته بدافزارهای سرقت رمزعبور را روی آنها نصب کرده و در کمین نشسته‌اند تا قربانی‌ها اطلاعات حسابشان را وارد کنند. به‌عنوان مثال درکافی‌نت‌هایی که براساس مفاد اطلاعیه‌های پلیس فتا فعالیت نمی‌کنند، احتمال این موارد وجود دارد.
روش‌های مقابله با هکرها
محافظت از اطلاعات خود در برابر تمامی این خطرات امری آسان است و شما می‌توانید با رعایت چند نکته ساده، ایمنی بیشتری داشته باشید. ابتدا باید این فرهنگ را در خود و اطرافیان نهادینه کنید که کامپیوتر یک وسیله شخصی است و باید از قرار دادن سیستم در اختیار افراد غریبه پرهیز کرد. حتی برای تعمیرات نیز به هر کسی اعتماد نکنید و هر کول دیسکی را نیز به کامپیوتر خود متصل نکنید.دیگر اینکه هرگز نباید فایل پیوست ای‌میلی را که فرستنده آن را نمی‌شناسید باز کنید چون شاید حاوی بدافزارهای سرقت رمزعبور باشد. برای اطمینان بیشتر حتی فایل‌های پیوستی را که از طرف دوستان، خانواده یا همکارانتان دریافت می‌کنید نیز باز نکنید! چراکه ممکن است هکرها، ای‌میل نزدیکان شما را هک کرده باشند و یا به نام آنها، ای‌میلی ساخته و قصد داشته باشند با ای‌میل آنان برای شما بدافزارهای سرقت رمزعبور را ارسال کنند. بنابراین تنها درصورتی که واقعاً از هویت فرستنده مطمئنید و قبلاً با او ای‌میل رد و بدل کرده‌اید و یا او پیشاپیش به شما خبر داده که برای شما فایل پیوستی می‌فرستد، فایل را باز کنید و برای پیشگیری از خطرات یک شبکه وایفای نامطمئن، لپ تاپ شما نیز باید مانند دسکتاپ شما، نرم‌افزارهای امنیتی داشته باشند. فایروال شما نیز هنگامی که در فضای عمومی از وای فای استفاده می‌کنید باید فعال باشد. این برنامه‌ها علاوه بر شناختن شبکه‌های نامطمئن، نقایص موجود در دیگر برنامه‌های نصب شده روی سیستم عامل شما را نیز شناسایی می‌کنند و با دادن اخطار مانع از کلیک‌کردن شما روی لینک‌های مشکوک می‌شوند. گاهی اوقات ممکن است فایل‌ها و پوشه‌ها در لپ‌تاپ و یا تبلت شما در حالت به اشتراک‌‌گذاری باشند و شما از آن بی‌خبر باشید. در ویندوزهای ویستا ۷ و ۸ کار برای کاربران راحت‌تر شده است. زمانی‌که می‌خواهید از یک شبکه وایفای استفاده کنید، حتما اطمینان حاصل کنید که آن را روی حالت عمومی (public ) قرار داده‌اید. این کار امنیت اطلاعات اشتراکی شما را در بهترین حالت قرار می‌دهد.
اتصال خودکار به شبکه خانگی یا کاری شاید دارای خطرات بسیار کمی باشد، ولی هنگامی که در محیط عمومی هستید، هکرها می‌توانند با دادن نام فضای عمومی مانند کافی‌شاپ و غیره به روتر خود، شما را فریب دهند که به یک شبکه امن متصل شده‌اید. به همین دلیل تنظیمات دستگاه خود را غیراز شبکه خانگی و کاری، روی حالت اتصال دستی قرار دهید و زمانی که در فضای عمومی به شبکه وای فای متصل می شوید از کارمندان آن محل (مثلاً کافی‌شاپ)، در مورد موجود بودن نام دستگاه خود در شبکه آنها سؤال کنید و در انتها تا جایی که امکان دارد سعی کنید، خریدهای اینترنتی و انجام امور بانکی به‌صورت آنلاین را در خانه انجام دهید، اما اگر به هر دلیلی نیاز به انجام این امور در بیرون از فضای خانه داشتید، سعی کنید که از اینترنت سیم‌کارت خود برای این کار استفاده کنید. در انجام امور بانکی به‌صورت آنلاین حتما از برنامه‌ای که توسط بانک هنگام گشایش حساب به شما داده میشود، استفاده کنید و اگر تاکنون این برنامه را دریافت و نصب نکرده‌اید با مراجعه به نزدیک‌ترین شعبه و یا سایت رسمی بانکتان این برنامه را دریافت کنید. حتی‌المقدور از کافی‌نت‌ها و کامپیوترهای دیگران برای خریدهای اینترنتی و انجام امور بانکی استفاده نکنید و اگر از روی ناچاری استفاده کردید، بلافاصله با مراجعه به دستگاه‌های عابر بانک رمز دوم کارت‌تان را تغییر دهید.
همه شیادان هکر نیستند
کلاهبرداری‌هایی که تا اینجا مطرح شد دارای ماهیت تکنولوژیک بود اما علاوه بر اینها شاهد کلاهبرداری‌های اینترنتی دیگری نیز هستیم که اصلاً ماهیت تکنولوژیک ندارند بلکه صرفاً به این دلیل رخ می‌دهند که در بستر اینترنت، روابط انسان‌ها حضوری و رو در رو نیست. به بیان ساده‌تر در برخی از انواع کلاهبرداری‌های اینترنتی، قربانی به‌دلیل ضعف اطلاعات تکنولوژیک سرش کلاه می‌رود اما برخی دیگر از انواع این کلاهبرداری‌ها، هیچ ربطی به سواد تکنولوژیک قربانی ندارند بلکه عده‌ای شیاد، صرفاً بستر اینترنت را برای این انتخاب می‌کنند تا بتوانند از اعتماد قربانی‌های خود سوءاستفاده کرده و رد پایی از خود به جای نگذارند. این شیادان هکر نیستند بلکه صرفاً کلاهبردارانی هستند که در اینترنت به دنبال قربانی‌های خود می‌گردند. مثال‌های زیادی از این نوع کلاهبرداری‌ها وجود دارد؛ مانند شاهزاده نیجریه‌ای که می‌خواهد به‌صورت پنهانی مبلغ زیادی پول از کشور خارج کند و به‌صورت تصادفی به شما ای‌میل زده و می‌خواهد پول‌ها را به حساب شما بریزد اما از شما درخواست واریز مبلغی برای انجام مقدمات کار دارد تا بتواند کارهای اولیه را انجام دهد و یا دریافت ای‌میل‌هایی که به شما می‌گوید در یک قرعه‌کشی بزرگ و یا لاتاری گرین کارت آمریکا برنده شده‌اید و بنا به دلایل مختلف باید مبلغی ابتدا پرداخت کنید یا حراجی‌های جعلی که از شما پول محصولات را دریافت می‌کنند اما محصولی به شما نمی‌دهند یا انواع و اقسام وعده و وعیدهایی که کلاهبرداران به بهانه پیداکردن شغل برای بیکاران و یا تحت عنوان قصد ازدواج بیان می‌کنند و در انتها فقط و فقط به متضرر شدن قربانی‌ها می‌انجامد.
کلاهبرداری اینترنتی چیست؟
کلمه اینترنت از ترکیب واژه‌های Inter connected به‌معنای اتصالات داخلی و Network به‌معنای شبکه تشکیل شده است و می‌توان برای آن معنای تحت‌اللفظی شبکه‌های به هم متصل را درنظر گرفت. اینترنت در ساده‌ترین تعریف عبارت است از: 1) کامپیوترهایی که در سراسر دنیا به‌هم متصل هستند. 2) شبکه‌ای که این کامپیوتر‌ها را به هم متصل می‌سازد. 3) شیوه‌های انتقال اطلاعات روی این شبکه.بنابراین اینترنت یک مقوله مستقل نیست که دیگران کامپیوترهایشان را به آن متصل کنند بلکه اینترنت خود حاصل به هم پیوستن این کامپیوترهاست؛ در واقع وقتی به کامپیوترهای یک سرویس‌دهنده اینترنت (ISP) متصل می‌شوید، کامپیوتر شما هم جزئی از اینترنت میشود. با ارائه چنین تعریفی متوجه می‌شویم، هنگامی که بین دیوارهای امن منزل خود در حال انجام عملیاتی در اینترنت هستیم، در حقیقت قدم به دنیای بی‌حد و مرزی گذاشته‌ایم. شاید در نگاه اول دنیای مجازی کاملاً بی‌خطر به‌نظر برسد، اما مهم‌ترین مسئله در این دنیای بی‌حد و مرز این است که اگر بی‌احتیاط گام بر‌داریم، به سادگی حریم خصوصی ما مورد تجاوز بیگانگانی واقع میشود که در این دنیای جدید هکر نامیده می‌شوند و احتمال اینکه هر کاربر اینترنت، قربانی جرائم اینترنتی شود یک به چهار است! چراکه براساس گزارش شرکت‌های امنیتی، هکرها هر 39 ثانیه یک‌بار، کامپیوترهای متصل به اینترنت را مورد حمله قرار می‌دهند. جرائم اینترنتی شامل انواع گوناگونی است. بیش از 80درصد این جرائم را در ایران، جرائم مالی یا همان کلاهبرداری‌های اینترنتی تشکیل می‌دهد.
