حدود 2هفته اعتراض گسترده، بزرگترین بحران را برای رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه طی ۱۰ سال در قدرتبودن بهوجود آورده است و او روز گذشته در گفتوگو با نمایندگان معترضان پس از تهدیدهایی که در پارلمان انجام داد، برای بازگشت آرامش به این کشور تلاش کرد.
عبدالله گل، رئیسجمهور ترکیه که از سوی معترضان چهره معتدلتری شناخته میشود هم با اعلام اینکه اعتراضها زندگی روزانه مردم را مختل کرده و دولت نمیتواند دیگر با ناآرامیهای بیشتر کنار بیاید، تأکید کرد که باید به خواستهای معترضان گوش داد. گل در جمع خبرنگاران گفت: امیدوار هستیم بتوانیم با بلوغ دمکراتیک این مسئله را حل و فصل کنیم. اگر آنها (معترضان) مسئله و درخواستی دارند ما باید به آنها گوش دهیم و وارد مذاکره شویم. این وظیفه ماست که شنونده حرفهای آنها باشیم.
برخی رسانهها گزارش دادهاند که ساعت ۴ عصر به وقت محلی گروهی از نمایندگان به محل دفتر اردوغان در آنکارا رفتهاند تا گفتوگوهای دوطرف آغاز شود. این در حالی است که حمله نیروهای پلیس و تهدیدهای اردوغان حتی بر روند مذاکرات هم تأثیر گذاشته و گروهی از نمایندگان معترضان از شرکتنکردن خود در جلسه دیدار با نخستوزیر بهدنبال اتفاقهای اخیر خبر دادهاند. معترضان اعلام کردهاند که نمایندگان شرکتکننده در این مذاکرات را به رسمیت نمیشناسند.
گروهی از معترضان مشروعیت این مذاکرات را با اعلام عدمشرکت نمایندگان آنها زیر سؤال بردهاند. یک بازیگر و یک خواننده ترکیه که ارتباطشان با معترضان نامشخص است، تنها کسانی هستند که موافقت خود را با شرکت در این مذاکرات اعلام کردهاند. این افراد به همراه یک نویسنده ابراز امیدواری کردهاند که بتوانند میان معترضان و دولت میانجیگری کنند.
معترضان پیش از این، لغو طرح ساخت مرکز خرید در پارک گزی، آزادی تمامی بازداشتشدگان و برکنارشدن مقامهای مسئول سرکوب مردم ازجمله رؤسای پلیس استانبول و آنکارا را بهعنوان مهمترین درخواستهای خود اعلام کرده بودند.رجب طیب اردوغان روز سهشنبه در سخنرانی خود در پارلمان این کشور با اعلام پایان مدارا با معترضان، به آنها هشدار داده بود که درصورتیکه میدان تقسیم را ترک نکنند، مجازات خواهند شد.
گزارشها نشان میدهد که تهدید اردوغان باعث شده تا خشونتها تشدید شود و درگیریها در میدان تقسیم شدت بگیرد. سهشنبهشب و ساعتی پس از سخنرانی اردوغان، نبردها در میدان تقسیم شدت بیشتری پیدا کرد و صدها جوان خشمگین با پوشیدن کلاههای ایمنی و ماسک ضدگاز به مقابله با پلیس آمدند. تا ساعات اولیه بامداد روز گذشته میدان تقسیم از دود ماشینهای به آتش کشیده شده، گاز اشکآور و صدای انفجار پر شده بود. خبرنگاران حاضر در استانبول این درگیری را یکی از بدترین و خشنترین تقابل معترضان و نیروهای امنیتی خواندهاند.
عبور و مرور خودروها
گزارشها نشان میدهد که پس از ساعتها درگیری با صدها نیروی پلیس ترکیه صبح روز گذشته گردان تازهنفسی از نیروهای امنیتی در میدان تقسیم مستقر شدهاند و خودروهای شهرداری استانبول موانعی را که تظاهراتکنندگان در میدان ایجاد کرده بودند، جمعآوری کردهاند. تا بامداد روز گذشته نیروهای پلیس با شلیک گاز اشکآور، گلولههای پلاستیکی و استفاده از ماشینهای آبپاش در تلاش برای تخلیه میدان بودند. گزارشها نشان میدهد که در جریان این درگیریها دهها نفر بازداشت و نزدیک به 100 نفر هم زخمی شدهاند.
پس از چندین روز رفتوآمد خودروها در این میدان مشهور شروع شده، اما رسانهها آرامش در این منطقه را پس از حدود 2هفته ناآرامی شکننده توصیف کردهاند. معترضان با وجود این بار دیگر در پارک گزی در نزدیکی میدان تقسیم در کنار هم جمع شدهاند و تحصن در این پارک همچنان ادامه دارد. نیروهای پلیس با پناه گرفتن معترضان در این پارک که جرقه اعتراضها از آن زده شده اعلام کردند که قصد ورود به پارک را ندارند. شبکه تلویزیونی الجزیره اما گزارش داده که با وجود این وعده، نیروهای پلیس با گاز اشکآور به این پارک حمله کردهاند.
اعتراض آمریکا و آلمان
دولت آمریکا از حوادث اتفاق افتاده در ترکیه ابراز نگرانی کرده و خواستار مذاکره میان مقامهای دولت و معترضان شده است. بهدنبال حمله نیروهای پلیس به میدان تقسیم، سخنگوی کاخ سفید در نشستی خبری گفت: ما اعتقاد داریم که ثبات و امنیت درازمدت ترکیه تنها با آزادی بیان بهصورت بنیادین و امکان فعالیت رسانههای مستقل امکانپذیر است.
گیدو وستر وله، وزیر امور خارجه آلمان هم با اعلام اینکه دولت ترکیه با نحوه برخورد خود با معترضان در داخل و خارج از این کشور باعث برداشت نادرستی شده، تصاویر منتشرشده از حمله نیروهای پلیس به میدان تقسیم را «منزجرکننده» خواند. وزیر امور خارجه آلمان در پیام خود اعلام کرد: ما انتظار داریم رجب طیب اردوغان نخستوزیر ترکیه مطابق با ارزشهای اروپا اوضاع را آرام کند و بهدنبال تبادلی سازنده و گفتوگویی صلحآمیز باشد. دولت اردوغان طی 2هفته گذشته علاوه بر خشونت گسترده نیروهای امنیتی فشار زیادی را بر رسانههای این کشور برای جلوگیری از پوشش اخبار اعتراضها وارد کرده است. به گزارش رویترز، علاوه بر محدودیت روزنامهها، 4شبکه تلویزیونی از سوی مقامهای این کشور بهخاطر پخش تصاویر اعتراضها محکوم به پرداخت جریمه شدهاند.