به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «سیر تحول و تکامل ژورنالیسم» خرداد ماه امسال همزمان با پنجمین روز هفته روابط عمومی در فرهنگسرای اندیشه رونمایی شد، اثری که مفاهیم بنیادین و کاربردی حوزه رسانه را به مخاطبان ارایه می‌دهد.
عبدالرشیدی با اشاره به مباحث این اثر، عنوان کرد: در حوزه ژورنالیسم، مباحث و مسایلی وجود دارد که در جامعه ما یا طرح نشده یا به گونه‌ای غیر علمی مطرح شده است، گاهی نیز نسبت به آن سوءتفاهم‌هایی بین افراد وجود دارد.
وی ادامه داد: اگر چه در کشور یا سطوح بین‌المللی درباره ژورنالیسم می‌توان کتاب با موضوعات مختلف پیدا کرد اما چند نکته در این کتاب‌ها مغفول مانده است و عمدتا دانشجویان و مطالعه‌‌کنندگان عام با آن آشنا نیستند.
عبدالرشیدی درباره علت انتخاب عنوان «ژورنالیسم» برای این کتاب توضیح داد: عده‌ای تصور می‌کنند ژورنالیست‌ها فقط خبرنگارند، در حالی که علاوه بر خبرنگاران، سردبیران و دبیران رادیو تلویزیون، مجریان، گویندگان، صدابرداران، تدوینگران و نورپردازانی که در عرصه رادیو و تلویزیون کار می‌کنند نیز در پهنه تعریف ژورنالیسم قرار می‌گیرند.
وی با بیان این‌که حدود 100 عنوان موضوع در این کتاب گردآوری شده که هر یک از آن‌ها می‌تواند یک کتاب مجزا و مستقل باشد، یادآور شد: قطعا افراد نمی‌توانند موضوع‌های گسترده و فراوان کتاب را به صورت مجزا و تک تک مطالعه کنند و این کتاب می‌تواند تعاریف فشرده اما گویایی از این عناوین را در حجمی کوتاه به مخاطبان ارایه دهد.
عبدالرشیدی ارایه تعاریف مفاهیم پرکاربرد و مصطلح در حوزه رسانه را مهم‌ترین ویژگی این کتاب دانست و گفت: مباحثی مانند جنگ روانی، چهره‌سازی، ژورنالیسم تجاری، پروپاگاندا، ژورنالیسم ورزشی، ژورنالیسم جنگ، صلح و افشاگری، جنگ روانی و شایعات در این کتاب توضیح داده شده است.
به گفته وی، در جامعه رسانه‌ای کشور تعریف مشخص و ثابتی برای فعالان حوزه ژورنالیسم علمی، سیاسی یا حتی خبرنگار پژوهشی وجود ندارد، به همین دلیل تفاوت‌های موجود در بخش‌های مختلف را جمع‌آوری کردم تا این موضوع در ذهن دست‌اندرکاران رسانه تبیین شود.
عبدالرشیدی از شیوه‌های جمع‌آوری و انتشار خبر، همچنین ابزار جمع‌آوری و انتشار به عنوان دیگر مبحث کتاب نام برد و یادآور شد: جمع‌آوری و تهیه خبر برای خبرنگاران رادیو و تلویزیون و خبرنگار روزنامه یا خبرگزاری به دلیل نوع ارتباط با مخاطبان متفاوت است.
نویسنده کتاب «سیر تحول و تکامل ژورنالیسم» از موضوع نظارت به عنوان یکی دیگر از مباحث این اثر نام برد و گفت: در عالم رسانه موضوع‌هایی با عنوان آزادی بیان، جریان آزاد اطلاعات و آزادی قلم وجود دارد، برخی روزنامه‌نگاران فکر می‌کنند که این آزادی‌ها در همه جای جهان مطلق است و فقط در ایران به این موضوع نظارت می‌شود، در حالی که این‌گونه نیست و آزادی بیان در دیگر کشورها نیز تابع اصول و قوانین است.
وی اظهار کرد: در برخی کشورها مانند سوئد، فرانسه، انگلستان و آمریکا تا حدودی این آزادی‌ها وجود دارد اما در همان کشورها نیز سازمان‌های نظارتی و پیگیری برای رسیدگی به شکایات و بررسی اخبار وجود دارند، موضوع سانسور در همه کشورها وجود دارد اما این سانسورها منطبق با هنجارهای اجتماعی جوامع تنظیم می‌شوند. به عنوان مثال پخش و انتشار هر فیلم یا عکسی مجاز نیست و اگر با هنجارهای جامعه تطابق نداشته باشد، سانسور خواهد شد.
به گفته وی، گاهی نمایش بریدن سر گوسفند در یک فیلم در بسیاری از کشورهای اروپایی سانسور می‌شود در حالی که در فیلم‌های ایرانی این موضوع به راحتی به تصویر کشیده می‌شود، در این اثر تلاش کرده‌ام مولفه‌ها و مصداق‌های سانسور را معرفی و رابطه آزادی بیان با آزادی‌های دیگر را به همراه نوع نظارت‌هایی که در دنیا وجود دارند تعریف کنم.
عبدالرشیدی با اشاره به بررسی مبحث اخلاق در این کتاب، عنوان کرد: بحث اخلاق در رسانه‌ها یکی از موضوع‌های بسیار مهم است، همچنان که بحث اخلاق در حرفه پزشکی پررنگ است، در بسیاری از حرفه‌ها و شغل‌ها نیز بیان شده و در ژورنالیسم نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، مباحث اخلاقی پروتکل‌های نانوشته‌ای هستند که در دنیای رسانه در بین خبرنگاران رعایت می‌شوند.
وی توضیح داد: گاهی در عالم ژورنالیستی در بین برخی خبرنگاران رفتار ناجوانمردانه‌ای انجام می‌شود که مثلا هر کس زودتر خبر را منتشر کند، برنده است ولی باید بدانند که انتشار سریع اخبار به هر قیمتی کار اخلاقی نیست.
عبدالرشیدی همچنین درباره مدت زمان جمع‌آوری اطلاعات این کتاب توضیح داد: اطلاعات کتاب به صورت پراکنده در مدت دو سال جمع‌آوری شد اما به دلیل تنوع و گستردگی مطالب پس از گردآوری مباحث ناخودآگاه به یک مبحث جدید بر می‌خوردم که حس می‌کردم اگر به آن‌ها اشاره نکنم، حق مطلب ادا نشده است.
وی درباره ارایه تجربیات خود در حوزه فعالیت‌های رسانه‌ای در کتاب نیز گفت: تلاش کرده‌ام تجربیات مستقیم خود را حتی در حد یک جمله یا مثال مطرح درباره موضوع‌های مختلف مانند واترگیت، عالم رسانه، شکنجه‌های زندان ابوغریب و افشا در رسانه‌های آمریکایی و نوع رابطه ژورنالیست‌ها با مراکز قدرت بیان کنم.
علی‌اکبر عبدالرشیدی روزنامه‌نگار، مترجم، نویسنده و خبرنگار ایرانی، سال ۱۳۲۸ در کرمان به دنیا آمد. وی در کنار تحصیلات دانشگاهی کار رسمی خود را در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران که بعدها به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت ادامه داد. عبدالرشیدی در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی از سوی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران خبرنگار حوزه اروپا، سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، اوپک و تحولات مربوط به اتحاد اروپایی بود.
ترجمه کتاب‌های «خاطرات شخصی فیدل کاسترو»، «پندارها و گفتارها، نلسون ماندلا»، «روسیه در عصر مواجهه محدود، پوتین و ظهور روسی»، «ظهور و سقوط فاشیسم، ایتالیا در دوران موسولینی» بخشی از فعالیت‌های عبدالرشیدی به شمار می‌آید که در کارنامه‌اش ثبت شده است.
چاپ نخست کتاب «سیر تحول و تکامل ژورنالیسم» در 216 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 12 هزار تومان به همت انتشارات سیمای شرق روانه بازار کتاب شده است.
