بیماری خوش‌شانس است که علاوه بر در دسترس داشتن همه این مواهب، دارای جیب پرپولی هم باشد و علاوه بر آن برخی مشکلات دیگر او را از دارو و درمان دور نگه نداشته باشد. این روزها مردم شهرستان‌های دور از مرکز استان، درصورت بیماری، معمولا مرکز درمانی مناسبی در اطراف خود نمی‌بینند و اگر هم چنین بیمارستان یا درمانگاهی موجود باشد آنقدر به نسبت تعداد بیماران، محدودیت دارد که ساعت‌ها وقت بیمار صرف می‌شود تا فرصتی برای معاینه و درمان وی فراهم شود. درصورت کافی‌بودن فضاهای درمانی نیز معمولا این مراکز تجهیزات لازم را ندارند. از سوی دیگر اگر تخت بیمارستانی مکفی و مجهز وجود داشته باشد، کمتر پزشک متخصصی حاضر می‌شود وقت گرانبهای خود را در شهری دور افتاده صرف خدمت به همنوعانش کند! و حتی درصورت حضور پزشک متخصص، آنقدر هزینه‌های دارو و درمان سنگین است که بیمار با شنیدن مبالغ هنگفت مورد مطالبه این مراکز، درد خود را فراموش می‌کند.
در نهایت در صورتی که بیمارستان باشد، مجهز هم باشد، پزشک متخصص هم باشد، بیمه مناسب یا جیب پرپول هم باشد می‌رسیم به آخرین مشکل و آن کمبود و در بسیاری موارد نبود داروهای مورد نیاز بیماران به‌خصوص بیماران خاص است. شهر دامغان یکی از شهرهای بزرگ استان سمنان و در عین حال محروم از بسیاری از امکانات پزشکی به‌خصوص پزشک متخصص است. آشنایی با مشکلات درمانی مردم دامغان بهانه‌ای شد تا سراغ دکتر عبدالرحمان رستمیان، فوق‌تخصص روماتولوژی و نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی برویم و با وی که نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز هست، راهکارهای حل معضل دارو را مرور کنیم.
- به‌عنوان نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی بفرمایید که حوزه انتخابیه شما چه پتانسیل‌هایی برای توسعه دارد؟
دامغان رتبه اول گردشگری در استان را دارد؛ همچنین رتبه بالایی در کشور از نظر تعداد معدن داراست. در کشاورزی، پسته دامغان از لحاظ کیفیت به‌عنوان برترین پسته دنیا شناخته می‌شود.
- موکلان شما عموما با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند؟
در دامغان هم مانند سایر مناطق کشور معضل اصلی، مشکلات اقتصادی و به‌ویژه بیکاری جوانان است.
- مردم دامغان در زمینه بهداشت و درمان عمدتا با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند؟
یکی از مشکلات مردم شهرستان دامغان در حوزه بهداشت و درمان کمبود پزشک متخصص و سرانه پزشکی بوده که مردم برای درمان خود در مواقع مورد نیاز به شهرهای همجوار سفر می‌کنند. در این شهرستان نیروی انسانی در بخش درمان بسیار کم داریم و این در حالی است که در برخی مراکز استان‌ها و نقاط پر جمعیت با تراکم پزشک بیش از حد نیاز آن منطقه روبه‌رو هستند.
- از نظر مراکز درمانی و بیمارستان اوضاع شهرستان چگونه است؟
در سال گذشته بیمارستان ولایت دامغان افتتاح شد که در سفر مقام معظم رهبری به شهرستان بودجه آن مصوب شده بود. البته نواقصی دارد که بعضی از آنها برطرف شده و تعدادی در حال برطرف شدن است. در بخش درمان هر چند تعداد متخصصان بیشتری در سال گذشته جذب شدند بازهم نیازمند ارتقا در این شاخص هستیم. همچنین سال گذشته با کمبود شدید دندانپزشک روبه‌رو بودیم که فعلا شرایط بهتری نسبت به قبل داریم.
کمبود شدید نیروهای پرستاری نیز یک‌مشکل در سطح کل کشور است که باید درباره آن به جد تصمیم کشوری گرفته شود. به‌طور کلی شهرستان‌ها نسبت به مراکز استان‌ها وکلانشهرها باید از نظر فضای فیزیکی و تجهیزات و نیروی انسانی مورد نیاز تقویت شوند تا دسترسی به خدمات، بهتر و عادلانه باشد و نیاز به ارجاع مشکلات کم شود. باید با سیاستگذاری مناسب ازجمله توزیع مناسب امکانات، تمرکز گزینی کم شود.
- بیماران دامغانی از نظر کمبود دارو با چه مشکلی روبه‌رو هستند؟
مشکل کمبود دارو متأسفانه مشکل همگانی است و مختص شهر یا استان خاصی نیست؛ دلیل اصلی آن هم تحریم جنایتکارانه دارو علیه کشورمان است.
- به‌نظر شما تحریم دارو چه تأثیراتی بر سلامت جامعه دارد؟
با اینکه دارو از نظر بین‌المللی نباید جزو تحریم‌ها باشد اما تحریم را به دارو هم کشاندند. به هر حال این موضوع رابطه‌ای مستقیم با سلامت افراد جامعه دارد. ما محصول نهایی تعدادی از داروها را از کشورهای اروپایی وارد می‌کنیم که تعدادشان بسیار کم است. بنابراین در آینده باید هم با تولید داخلی با کیفیت وابستگی به داروهای خارجی را کم کنیم و هم تنوع منابع وارداتی را افزایش دهیم که وابسته به کشورهای محدودی نباشیم تا اثر تحریم‌ها را کم کنیم.
- اگر تحریم‌های دارو همچنان ادامه یابد دولت آینده چگونه می‌تواند تحریم‌های دارو را دور بزند؟
با جامعیت باید به مشکلات ازجمله تحریم دارو رسیدگی کرد. در زمینه‌های صادرات و واردات دارو، تولید داروی داخلی با کیفیت و متنوع ، توزیع و عرضه مناسب دارو، کاهش مصرف دارو (چراکه 2برابر استاندارد مصرف دارو داریم) و تحت پوشش قراردادن دارو توسط بیمه باید برنامه داشته باشیم. علاوه بر این، باید برنامه‌های حمایت از تولید داخل باکیفیت داشته باشیم. کاهش چند درصدی واردات و افزایش چند درصدی صادرات در سال را پیگیری کنیم که بتوانیم به‌تدریج فشار تحریم‌ها را کم کنیم.صنعت دارو در دنیا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و ما هم می‌توانیم با داشتن نیروهای انسانی توانمند و داشتن تنوع اقلیمی با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری خوب در این میدان حضور جدی داشته باشیم چراکه صنعت دارو ارزش افزوده بالا و بازار همیشگی دارد.
- این روزها صحبت از یارانه دارو است، آیا مجلس شورای اسلامی در این زمینه مصوبه‌ای داشته است؟
نه، فقط مقدار یارانه در بودجه تصویب شده است. دولت باید درخصوص واریز یارانه دارو، طرح کارشناسی ارائه کند. باید میزان اعتبارات و نحوه پرداختی آن به حساب خانوارها یا پوشش بیمه‌ای آن یا تولید‌کننده داروها مشخص شود و این در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح شود که با هماهنگی این فعالیت انجام شود و نمی‌توان بدون انجام کار کارشناسی دست به اقدامی شتابزده زد.
- به‌نظر شما بهترین نحوه پرداخت یارانه دارو چگونه است؟
باید بررسی شود که آیا بهتر است فرانشیز دارو کم شود؛ یعنی مبلغ آن به حساب بیمه‌ها واریز شود یا یارانه دارو به حساب خانوارها ریخته شود یا در اختیار تولید‌کننده قرار گیرد؛ اگرچه کم کردن فرانشیز، تأثیر زیادی در کاهش سهم مردم از پرداخت هزینه‌های دارویی دارد. در حال حاضر یا برخی از داروها و خدمات درمانی بیمه نیستند یا اگر هم بیمه باشند سهم پرداختی مردم از هزینه‌های درمانی زیاد است درحالی‌که اگر بیمه‌ها را تقویت کنیم می‌توانیم بسیاری از معضلات بهداشت و درمان را رفع کنیم. به هر ترتیب به‌نظر اینجانب بهترین اقدام، پرداخت یارانه دارو به بیمه‌هاست اما باید تصمیم جمعی با مشورت کارشناسی گرفت. البته کارت هوشمند نیز در این مسیر کمک‌کننده است.
- گفته می‌شود که حتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بودجه‌ای هم برای یارانه دارو درنظر گرفته است، از مقدار این بودجه خبری دارید؟
مسئولان وزارت بهداشت نزدیک به ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای یارانه دارو بودجه درنظر گرفته‌اند درحالی‌که مبلغ واقعی باید چیزی حدود ۳ هزار میلیارد تومان باشد که همین امر نشان می‌دهد در بحث یارانه دارو نیز با کمبود مواجه خواهیم شد.
- پس از افزایش قیمت دلار و تشدید تحریم‌ها، داروهای داخلی نیز افزایش قیمت پیدا کردند، این افزایش قیمت به چه میزان بوده و آیا درصد افزایش آن با درصد افزایش نرخ تورم همخوانی داشته است؟
امروزه افزایش قیمت داروهای داخلی چیزی حدود ۳۰ الی ۷۰ درصد است که این مهم به‌دلیل نبود نظارت، بیش از سطح تورمی است که در کشور وجود دارد. این در صورتی است که ما افزایش بیش از ۳۰ درصد قیمت دارو را قبول نداریم مگر دلیل، مشخص باشد و اگر این افزایش انجام گیرد مسئولان بهداشت و درمان موظفند‌نسبت به آن توضیح دهند. و مهم اینکه شاهد هستیم با این افزایش بیمه، هنوز قیمت قبلی را محاسبه می‌کنند درصورتی که وقتی قیمت‌گذاری توسط وزارت بهداشت انجام شد باید سازمان‌های بیمه، دارو را با قیمت جدید زیر پوشش بیمه ببرند که این اتفاق با تأخیر انجام می‌شود و یکی از دلایل پرداخت هزینه بیشتر توسط مردم است.
- آیا تهاتر نفت با غذا و دارو زمینه ورود داروهای کم کیفیت را فراهم می‌کند یا خیر؟
این تهاتر از گذشته هم بوده است و بین کشورهاست و یک رابطه است اما تهاتر باید هوشمندانه از طرف کشورمان باشد ضمن اینکه در این شرایط تحریم، از تهاتر استفاده کنیم می‌دانیم تحریم‌ها هم بر فروش نفت و هم کسب درآمدهای نفتی تأثیرگذار بود که وقتی تبدیل به دلار می‌شد آن را به ما نمی‌دادند. معامله بدون دلار هم یک روش برای گذر از فشار تحریم است اما باید روزبه‌روز وابستگی خود و نیاز به خارج را کم کنیم. در حال حاضر مسئولان روی این تهاتر نفت با غذا و دارو کار می‌کنند و لازم است با هوشمندی درست عمل کنیم که تهاتر مواداولیه یا تکنولوژی باشد که برای کشور مولد باشد نه تهاتر محصول نهایی یا مواد بی‌کیفیت که صدمه زننده به تولید داخل باشد.
- مقصر اصلی در بروز پدیده زیرمیزی در بیمارستان‌ها کیست؟
بدون شک درحال حاضر کشور هنوز با موضوع زیرمیزی درگیر است اما امروزه درصد کمی از پزشکان گروه جراحی دست به چنین کاری می‌زنند. تعرفه‌های غیرواقعی در بعضی موارد، عدم‌پرداخت بموقع حق گروه پزشکی توسط بیمه‌ها و عدم‌نظارت و برخورد مناسب مراجع قانونی را از علل آن می‌دانیم که باید همه موارد پیگیری شود. متأسفانه برای رفع این معضل اجتماعی اقدامی اساسی انجام نگرفته است. مقصراصلی در بروز پدیده زیرمیزی را وزارت بهداشت و درمان و وزارت رفاه می‌دانم. امروزه تعرفه‌هایی مثل چشم‌پزشکی و قلب مناسب است اما برای بعضی رشته‌ها مانند جراحی، این موضوع به خوبی تدوین نشده است و این گاهی منجر به بروز پدیده زیرمیزی می‌شود.
توزیع نامناسب پزشکان در برخی شهرستان‌ها نیز از دیگر عوامل پدیده زیرمیزی به حساب می‌آید. در شهرهای کوچک امکانات و امتیازات را به‌گونه‌ای نکردیم که قدرت جذب و ماندگاری در آنجا داشته باشیم. درحالی‌که در مراکز استان‌ها و کلانشهرها با افزایش نیرو مواجهیم.پس در شهرستان‌های کوچک باید کمبود تجهیزات و فضای فیزیکی را برطرف کنیم که دسترسی به خدمات را عادلانه کنیم.
