فارس به نقل از پایگاه خبری پلیس نوشت: سردار سعید منتظرالمهدی طی یادداشتی به موشکافی علل و عوامل کاهش بزه در ماه مبارک رمضان پرداخته است.
در این یادداشت آمده است:
ماه مبارک رمضان از راه می‌رسد و انتظار خیل عظیم مومنان و جماعت میلیاردی دینداران مسلمان برای ورود به این «شهر» پر فیض و برکت و ماه رستگاری و نجات، به پایان می‌رسد.
اینک مومنان خداجو آماده‌اند تا دل و جان خویش را با زلالیت و برکت ماه نزول رحمت و نعمت پالایش دهند و گام‌هایی بلند برای سیر به سوی حضرت حق فراسو نهند.
برکات و آثار نیکوی این ماه، خواه در سطح فردی و خواه در سطح گروهی و اجتماعی، آنچنان پرشمارند که بر شمردن و فهرست نمودن آنها خود نیازمند یک «مثنوی» است و لاجرم در نوشتاری کوتاه و موجز چون این پرداختن به معدودی از آنها نیز میسور نمی‌شود.
به همین سبب، در این نوشتار تنها از یکی از آن آثار، یعنی کاهش نرخ وقوع کجروی و انحراف، سخن به میان می‌آید.
شواهد آماری فراوانی در دست است که نشان می‌دهد در ماه مبارک رمضان به صورت «معنادار» و «درخور توجهی» از میزان وقوع جرم و کجروی و دست یازدیدن به بسیاری از کنش‌های مغایر با ارزش‌های اجتماعی و قواعد اخلاقی و ضوابط قانونی، کاسته می‌شود.
این کاهش در برخی حیطه‌های کجروانه و مولفه‌های انحرافی، آنچنان «چشمگیر» است که وقوع کجروی در آن حیطه‌ها و مولفه‌ها گاهی به کمتر از نصف تقلیل می‌یابد، به عنوان مثال در این ماه جرائم خشن، دستبرد به منازل، انحرافات اخلاقی و حتی قانون گریزی های پر شمول تا بدان حد تقلیل می‌یابد که بر احساس امنیت عمومی به صورت معناداری تأثیر می‌گذارد و آرامش و رضایت همگان را مضاعف می‌سازد.
این کاهش معنی دار انحراف و کجروی در ماه مبارک رمضان، به کشور ما محدود نمی‌شود بلکه بر اساس آمارهای منتشره و شواهد پژوهشی بین فرهنگی، بسیاری از کشورهای اسلامی دیگر نیز از این برکت ماه مبارک رمضان بی بهره نمی‌مانند، به عنوان مثال، اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد که در ماه مبارک رمضان سال های 2012-2010 در کشورهای مالزی، ترکیه، مصر، عربستان سعودی، لیبی و کویت، میزان وقوع جرم و کجروی بین 20 تا 80 درصد کاهش یافته است.
علل کاهش جرم و کجروی در ماه رمضان
چه عواملی موجب کاهش قابل توجه کجروی و انحراف در ماه رمضان می‌شوند؟ در سطوری که در پی می‌آیند تلاش می‌شود تا با بهره‌گیری از تحلیل‌های بین رشته‌ای در چند بند به این سوال پاسخ داده شود.
1- ماه رمضان همچون محرکی می‌ماند که سوپر ایگو (وجدان اخلاقی) افراد مستعد کجروی را «تحریک» می کند و مانع از دست یازیدن آنان به کنش های غیر اخلاقی و انحرافی می‌شود. این ادعا برگرفته از این واقعیت است که اغلب افرادی که در جرگه افراد کجرو قرار می‌گیرند، همانند مردم عادی، دارای «وجدان اخلاقی» هستند و در صورت فراهم شدن شرایط، غبار نشسته بر آن زدوده می‌شود و اصل آن نمایان می شود.
ماه مبارک رمضان این غبار را، حداقل در برخی افراد کجرو، می زداید و آنان را به جرگه افراد نرمال (عادی) بر می‌گرداند. ( یادآور می‌شود که فقط حدود 10 درصد از افراد کجرو و مجرم در زمره افراد فاقد وجدان اخلاقی (پسیکوپات) قرار می‌گیرند. در بقیه آنان وجدان اخلاقی، هر چند ناقص، شکل گرفته است و در صورت مداخلات درمانگرانه و تربیتی و مذهبی، می‌توان به تقویت آن پرداخت).
2- کجروی و انحراف (حداقل برخی از مصادیق آن) نوعی بیماری است که با معنویت می‌توان شدت آن را تقلیل داد و از بروز و ظهور آن جلوگیری کرد.
در ماه مبارک این فرصت برای گروهی از کجروان فراهم می‌شود تا حداقل وجوهی از درد بیماری خود را تقلیل دهند و لااقل برای چند صباحی از تب حاصل از بیماری کجروی خود ( یعنی رفتارهای انحرافی) بپرهیزند.
در واقع معنویت، پلیس درونی را بیدار می‌کند و با ایجاد و تشدید «احساس گناه» و «شرمساری» تمایل و انگیزش برای خطا و آسیب را کاهش می‌دهد (شاید به همین سبب است که بعضی کجروان و مجرمان با دست کشیدن از کجروی در ماه رمضان به خود می گویند «نمی‌خواهیم بیش از این در پیشگاه خداوند شرمسار باشیم».
3- به زعم حامیان «نظریه یادگیری اجتماعی» به ویژه ساترلند، رفتارهای انحرافی از طریق ایجاد پیوند و ارتباط با افراد منحرف و کجرو فرا گرفته می‌شوند. وقتی امکان چنین ارتباطی کاهش یابد، احتمال کجروی نیز تقلیل می‌یابد.
به نظر می‌رسد ماه رمضان فرصتی برای بعضی کجروان فراهم می‌شود تا نه تنها با سایر افراد کجرو پیوند نیابند، بلکه به جمع و خیل گسترده مومنان بپیوندند و مبادرت به «همانندسازی» با آنان بنمایند. علاوه بر آن، نصایح و رهنمودهای خطبای مذهبی در محافل و مجالس ویژه ماه رمضان، ممکن است تلنگری بر ذهن برخی افراد مستعد انحراف بزند و آنان را، حداقل تا مدتی، از کجروی باز دارد.
4- یکی دیگر از عوامل تبیین کننده کجروی و انحراف «تضعیف پیوندهای عاطفی و اجتماعی» است. ماه مبارک رمضان، و نیز ایامی همچون جشن ها و شادی ها، این فرصت را فراهم می‌سازند تا بار دیگر افراد کنار همدیگر قرار گیرند و «عاطفه مثبت» را معطوف یکدیگر سازند.
این پیوند و دلبستگی و عاطفه مثبت، «کینه» و «خصومت» و «نفرت» را از دل عده ای از کجروان می‌زداید و آنان را از گرایش به کنش های غیر اجتماعی و ناهنجار باز می دارد.
شاید به همین سبب است که در ماه مبارک رمضان، وقوع جرائم خشن و خشونت‌های جمعی و خانوادگی تقلیل یابد.
5- «برچسب زنی» یکی دیگر از عوامل تشدیدکننده کجروی و انحراف است. در ماه رمضان جماعت مومنان آنچنان روحیه لطیف و احساس رقیق پیدا می کنند که نه تنها با برچسب‌زنی خصم و کینه خود را معطوف دیگران نمی‌سازند، بلکه حتی خطاکاران و مجرمان را می‌بخشند و از سر تقصیر آنان در می‌گذرند بدان امید که:
اولاً: خداوند از سرخطاها و تقصیرات آنان نیز بگذرد و ثانیاً: از آن طریق افراد کجرو را به صراط اخلاق و پاکدامنی بر گردانند.
البته، اینها تنها برخی از علل کاهش کجروی و بزهکاری در ماه مبارک بود.
مطمئناً عوامل دیگری نظیر «افزایش کنترل اجتماعی»، «افزایش ترس از قانون» ، «کاهش حضور مردم در بیرون از منزل» و «افزایش همکاری مردم با پلیس» نیز سهمی از کاهش گرایش به کجروی را بر عهده دارند.
و سرانجام به عنوان کلام آخر امیدواریم در ماه مبارک امسال نیز، نه تنها از میزان وقوع بزه و کجروی کاسته شود، بلکه اخلاق و معنویت و عفاف و پاکدامنی و نشاط و انسجام ملی و مذهبی نیز بیش از پیش تقویت شود و تعالی یابد.
همچنین، امیدواریم امسال نیز همچون گذشته حرمت این ماه مبارک را حفظ کنیم و از ارتکاب هر نوع رفتار و عملی که مغایر شأن این ماه مبارک است و موجب ایجاد خدشه در اخلاق عمومی و آداب اجتماعی می‌شود، امتناع ورزیم.
