ریزگردها با هر منشائی که باشند بیماریزا هستند اگر از عراق بیایند سرطانزا هستند و اگر از سایر نقاط، مشکلات تنفسی، فشار خون و... ایجاد میکنند.متخصصان سرطان با احتیاط درمورد سرطانزابودن این بیماری اظهارنظر میکنند. رئیس انجمن سرطان ایران در واکنش به انتشار اخباری مبنی بر ایجاد موج جدید سرطان در استانهای درگیر ریزگردها اعلام کرد: با توجه به ترکیب ریزگردها، امکان ایجاد سرطان از این طریق وجود دارد، اما هنوز نمیتوان بهطور قطعی درباره سرطانزابودن ریزگردها اظهارنظر کرد.
دکتر عبدالله فضلعلیزاده به ایسنا گفت: بیشترین عوارض ناشی از ریزگردها، صدمه به دستگاه تنفسی خواهد بود. وی با اشاره به اینکه وجود ریزگردها میتواند خود را به شکل بیماریهای ریوی و ناراحتی قلبی نشان دهد، گفت: به کودکان مبتلا به آسم، بیماریهای ریوی، بیماران قلبی، افراد سالمند و زنان باردار توصیه میکنیم سعی کنند تا حد امکان در فضای آزاد کمتر رفتوآمد کنند تا دچار عوارض ناشی از وجود ریزگردها در جو نشوند.
این در حالی است که محمدرضا تابش، رئیس کمیسیون محیطزیست مجلس در گفتوگو با همشهری گفت: این ریزگردها اگر با منشأ مناطق آلوده عراق باشد ممکن است عوارض سوئی برای سلامت شهروندن داشته باشد، ولی آن قسمت از ریزگردها که از اردن و عربستان به کشور میآید عاری از مواد شیمیایی سرطانزاست، ولی برای سلامت میتواند مخرب باشد. رفع و مهار ریزگردها با هر منشائی که باشد کار سهل و زود بازدهی نیست. بهطور مثال نهالهایی که در استان یزد برای مهار ریزگردها و طوفانهایی که افراد محلی به آنها طوفان سیاه میگویند، کاشته شد، 30-20 سال بعد به درختان گز و تاغ تبدیل شده است. این درختان هماکنون تا حدود زیادی از بروز گرد و خاک پس از طوفانهای شدید جلوگیری میکند.
اگر بخواهیم برای ریزگردها کاری اساسی و ریشهای انجام دهیم باید در یک تعامل بینالمللی پروتکلهای موجود برای تثبیت شنهای روان را اجرایی کنیم. کشورهای همسایه این معاهدات را اجرایی نکردهاند و اگر بتوانیم این کشورها را مجبور به اجرای تعهداتشان بکنیم و از روشهای تشویقی، حمایتی و مشاورهای برای گسترش همکاریهای مشترک استفاده کنیم، در یک فرایند 20ساله شاید موفق به مهار ریزگردها شویم.
وی در پاسخ به سؤالی در مورد راهکار کوتاهمدت برای حل مسئله ریزگردها گفت: تمهیداتی از این دست بر عهده مسئولان وزارت بهداشت است ولی این راهکار همان است که گفته شد. نیاز است که درختانی متناسب با منشأ بروز این ریزگردها در منطقه کاشته شود و این پروسه زمانبر است. اگر دولت بودجه کلانی برای این مسئله درنظر بگیرد و سلامت مردم جزو اولویتهایش باشد میتواند در یک فرایند ضربالاجلی این فرایند 20ساله را به 10سال کاهش دهد.
دکتر تابش با اشاره به مشکلات پیش رو برای رفع معضل ریزگردها گفت: با وضعیتی که کشور در زمینه کسری بودجه دارد بعید میدانم دولت فعلی ضربالاجلی در اینباره اجرا کند. متأسفانه ما در کشور، زمانی به علائم بیماری در هر حوزهای از مسائل اقتصادی گرفته تا مسائل اجتماعی و بهداشتی و سیاسی توجه میکنیم که آن مشکل بهصورت حاد درآمده باشد. درحالیکه بسیاری از نشانههای معضل قابل پیشبینی است. با وجود مشکلات ارزی، بودجهای و اعتباراتی بعید میدانم دولت بتواند برای رفع این مشکلات کاری انجام دهد. در واقع وقتی کشور برای تأمین رزق و روزی و کالاهای اساسی مردم دچار چالش باشد، بعید میدانم رفع مسئله ریزگردها جزو اولویتها باشد.