مدیرکل دفتر پشتیبانی وزارت علوم در پاسخ به پرسش همشهری درباره آخرین وضعیت بازنگری سرفصلهای درسی دانشگاهها اعلام کرد: ما عملا از ابتدای سال 90براساس تکلیف قانون برنامه پنجم توسعه به موضوع بازنگری سرفصلها ورود پیدا کردیم، پیش از آن نیز یکی از وظایف اصلی دفتر گسترش و برنامهریزی آموزش عالی، موضوع برنامهها و رشتههای تحصیلی بود.
سعید قدیمی افزود: در بررسیهای خودمان به این جمعبندی رسیدیم که اگر بخواهیم شاخصهای بهروزکردن، ارزشمدار کردن، بومی کردن و ارتقای کیفیت و کارآمدی را مدنظر قرار دهیم باید بیش از یکهزار برنامه یا رشته مورد بازنگری قرار بگیرد. وی با بیان اینکه این هزار برنامه در مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است، گفت:
اگر هر برنامه را برای مقطع کارشناسی بین 50تا 70سرفصل درنظر بگیریم برآورد ما این بود که در 5سال برنامه پنجم توسعه باید بیش از 20هزار سرفصل مورد بازنگری قرار بگیرد. قدیمی افزود: این یعنی اینکه سالانه بهطور متوسط حدود 4هزار سرفصل طی برنامه پنجم توسعه بازنگری شود که در طول 2سال و اندی گذشته بیش از 7هزار سرفصل بازنگری شده و بهطور مشخص بیش از 50برنامه که شاید حدود 800سرفصل است در 4ماه ابتدایی امسال مورد بازنگری قرار گرفته و تدوین شده است.
دبیر شورای برنامهریزی آموزش عالی وزارت علوم با اشاره به اینکه در حدود5.2سال باقیمانده از برنامه پنجم توسعه باید حدود 12هزار سرفصل مورد بازنگری قرار بگیرد، گفت: کار سنگینی است که انتظار داریم با جلب حمایت بیش از گذشته مجلس و دولت انجام شود، زیرا این یک تکلیف ملی است و یقینا حمایتهای مالی و پشتیبانی و قانونی یکی از دغدغهها و مسائلی بود که توقع داریم بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.
قدیمی در پاسخ به اینکه چه رشتههایی در اولویت بازنگری قرار دارند، اظهار کرد: اولویت حوزه بازنگریها حتما رشتههای علوم انسانی است که بهطور ویژه شورای تحول علوم انسانی شکل گرفت. مدیرکل دفتر پشتیبانی وزارت علوم افزود: در 2سال گذشته از حدود 7هزار سرفصل بازنگریشده حدود 3هزار سرفصل آن مربوط به حوزه علوم انسانی است که یا مورد بازنگری قرار گرفته یا برای آنها برنامه جدید طراحی شده است. قدیمی تصریح کرد: هماکنون 200برنامه جدید درسی به دانشگاهها ابلاغ شده و بخشی از آنها نیز جایگزین برنامههای قبلی شده است که دانشگاهها میتوانند این دروس را اجرایی کنند و این سرفصلها هماکنون در حال تدریس در دانشگاههاست.
لزوم بازنگری سرفصلها
براساس سند چشمانداز توسعه و نقشه جامع علمی کشور، وزارت علوم مکلف است که با کیفیسازی آموزش در جریان برنامه پنجم توسعه، محتوای دروس دانشگاهی را مورد بازنگری قرار دهد. در ماده 15فصل دوم قانون برنامه پنجم توسعه، بازنگری در 20هزار سرفصل آموزشی تا سال 1394پیشبینی شده است. کم توجهی به کیفیت و گسترش کمی و بیرویه ظرفیت آموزش عالی در دولتهای نهم و دهم یکی از مهمترین بحثهایی است کارشناسان حوزه آموزش عالی در چند سال اخیر بهعنوان چشم اسفندیار نظام آموزش عالی کشور از آن نام میبرند.
برخی دروس قدیمی هستند و دستکم طی 2دهه اخیر بهروز نشدهاند، برخی دروس کاربردی نیستند و منجر به دانشافزایی در دانشگاهها نمیشوند، برخی دروس نیز باید کاملا تغییر کنند، شاید هم بنا به همین علل است که دانشآموختگان به سختی جذب بازار کار میشوند. به گفته وزیر کار، نسبت دانشآموختگان بیکار نسبت به افراد دیپلم و زیردیپلم 10به یک است، با درنظر گرفتن این مسائل لزوم مهارتی شدن رشتهها و تجدیدنظر در سرفصل دروس آموزش عالی بیش از پیش نمایان میشود. معاون آموزشی وزیر علوم نیز تیرماه 91در یکی از شبکههای سیما دراین باره گفت:
به همه دانشگاهها ابلاغ کردهایم که سرفصلهای درسی بیش از 5سال بازنگری شود و دروس ماهیت نظری- مهارتی پیدا کنند. حسین نادریمنش که از دشواری این امر مطلع است، بازنگری در سرفصلهای دروس دانشگاهی را منوط به همکاری سایر دستگاهها دانست و اعلام کرد: در آغاز دولت دهم اساس کار ما، مأموریتگرا کردن آموزش بود و از همه دستگاهها خواستیم که نیازهای 5سال آینده خود را اعلام کنند، امــــا هیچ دستگاهی پاسخی نداد و در نهایت با تشکیل کمیتهای راهبردی خودمان نیازهای کشور را در سطح ملی شناسایی میکنیم.
جبران کوتاهی
قدیمی، بهار 91در گفتوگو با یکی از نشریات اعلام کرد که «درنظر داریم که هر سال حداقل 4هزار برنامه درسی دانشگاهی را بازبینی کنیم که از این لحاظ میتوانم بگویم سال قبل نتوانستیم به کل اهداف مورد نظر در این حوزه دستپیدا کنیم، اما امسال درنظر داریم که هم کوتاهی سال قبل را جبران کنیم و هم 4هزار برنامه دیگر را بازنگری کنیم و در مجموع انتظار داریم که در سال 1391بیش از 6هزار برنامه درسی دانشگاههای کشور مورد بازنگری واقع شود.»مدیرکل دفتر پشتیبانی وزارت علوم، اردیبهشت امسال گفته بود تا پایان برنامه پنجم توسعه 14هزار سرفصل (برنامههای درسی آموزش عالی) بازنگری میشود.
قدیمی در همایش ملی تحول و بازنگری برنامههای درسی در دانشگاه تربیت مدرس، با بیان اینکه بازنگری برنامههای درسی در آموزش عالی یکی از اولویتهای کمیتههای تخصصی آموزش عالی طی چند سال اخیر است، افزود: در 2سال گذشته حدود 6هزار سرفصل جدید مورد بازنگری شورای برنامهریزی قرار گرفته است.