نخستین دستگاه STM ساخت ایران عصر روز شنبه همزمان با سومین گردهمایی مدیران شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو رونمایی شد.
دکتر سعید سرکار، رئیس مرکز تحقیقات علوم و تکنولوژی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مجری این پروژه در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: پروژه ساخت میکروسکوپ‌های تونلی روبشی 3 سال پیش آغاز شد و پس از ساخت نمونه اولیه که نشان دهنده توانمندی در ساخت این دستگاه بود، ساخت 5 دستگاه میکروسکوپ را با حمایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو آغاز کردیم.به گفته وی با اجرای این طرح و ساخت پنج دستگاه میکروسکوپ تونلی روبشی، ایران به جمع کشورهای صاحب فناوری ساخت این دستگاه پیشرفته اضافه می‌شود و زمینه را برای ساخت تجهیزات و میکروسکوپ‌های پیشرفته دیگر نیز که از ملزومات اساسی تحقیقات نانو هستند فراهم می‌کند.
دکتر سرکار تصریح کرد: دستگاه STM توانایی ارائه تصاویر دو و سه بعدی در ابعاد نانومتر را دارد و قادر است از تمام نانوساختارها، آنتی بادی‌ها، پروتئین‌ها، مولکول‌های DNA و ... تصویربرداری کند.
به گفته وی برای آزمون کارایی این میکروسکوپ‌ها تصاویر تهیه شده با آن از نمونه‌های استاندارد با تصاویر گرفته شده از دستگاه‌های خارجی مطابقت داده شد که حاکی از برابری کیفیت تصاویر دستگاه‌های ایرانی با نمونه‌های مشابه خارجی بود.
رئیس مرکز تحقیقات علوم و تکنولوژی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطر نشان کرد: قدرت تصویربرداری این میکروسکوپ از یک نانومتر تا 8 میکرون است که از این لحاظ منحصر به فرد است و نوک تیپ آن به طور خودکار تا یک نانومتری نمونه قابل تنظیم است، در حالی که در برخی نمونه‌های خارجی نوک تیپ میکروسکوپ باید با دست تنظیم شود که می‌تواند به نمونه آسیب بزند.
دکتر سرکار با بیان اینکه دستگاه‌های ایرانی با قیمتی حدود یک سوم نمونه‌های خارجی قابل عرضه است، اظهار داشت: ستاد ویژه توسعه فناوری نانو پنج دستگاه را پیش خرید کرده که این دستگاه‌ها در حال حاضر آماده بهره‌برداری است و سفارش ساخت دو دستگاه از این میکروسکوپ‌ها را نیز از مالزی دریافت کرده‌ایم.
وی در ادامه با اشاره به مشارکت تیمی 15 نفره از متخصصان رشته‌های مختلف در این پروژه ،ساخت این تجهیزات پیشرفته در داخل کشور را حاکی از توانمندی بالای محققان ایرانی در عرصه ساخت تجهیزات با تکنولوژی بالا (High Tech) و بومی کردن این فناوری‌ها در کشور عنوان و خاطرنشان کرد: آینده نانوتکنولوژی وابسته به چنین دستگاه‌هایی است و با دستیابی به فناوری ساخت میکروسکوپ‌های تونلی روبشی که مادر چنین میکروسکوپ‌ها و تجهیزاتی است می‌توانیم انواع دستگاه‌های دیگر را بسازیم و در این راستا قصد داریم سال آینده ساخت میکروسکوپ‌های AFM (میکروسکوپ های نیروی اتمی) را آغاز کنیم.
