حسین زندی از دوستداران میراث فرهنگی همدان با انتشار این خبر اعلام کرد که یکی از کبریتهای موجود در میان مجموعه کبریتهای یک مجموعهدار ایرانی مشخص کرد که نام خلیجفارس بیش از یک قرن پیش هم مورد استفاده بوده است.براساس این گزارش، سند جدید از نام خلیجفارس که متعلق به 120سال قبل است در میان کبریتهای احمد ایلیاتکاشانی - مردی که 30سال از عمر خود را مجموعه کبریت( آن هم از نوع کبریتهای سلطنتی) جمع آوری کرده است- پیدا شد.
یک کبریت در مجموعه ایلیات کاشانی یافت شده است که یک «کبریت سلطنتی بینالمللی» است. این اثر تاریخی کمنظیر در این مجموعه کبریتها که به پرچم زیبای ایران نیز مزین است، براساس تحقیقات کاشانی 120سال پیش در کشور چکسلواکی سابق تولید شده و تنها 4نمونه از آن در دنیا وجود دارد.روی کبریت، تصویر یک زن ایرانی با دامن سبز دیده میشود و اطراف وی نیز دریای مازندران و خلیجفارس به همراه 5استان قرار گرفته است. گفته میشود این نقشه کوچکترین نقشه کشفشده ایران است که دستساز بوده با آب، طلا و رنگ ساخته شده است.
قرار است تصویر این سند بهزودی در کتاب انجمن مجموعهداران ایران منتشر شود. کبریتهای مشابه کشورهای دیگر نیز که توسط کمپانی چکسلواکی تولید شده عکس پادشاهان و رهبران را دارد و تنها کبریت ایران است که بهجای تصویر پادشاه، نقشه ایران بر آن طراحی شده است.
ایلیاتکاشانی، 30سال از عمر خود را برای گردآوری مجموعهاش صرف کرده و در 2زمینه عکسهای تاریخی و کبریت فعالیت دارد.وی که بزرگترین مجموعهدار کبریت در ایران است، ارزش کبریتهایش حتی با بزرگترین مجموعهداران بزرگ دنیا رقابت میکند.ایلیاتکاشانی میگوید: کبریت و عکس کمتر مورد توجه مجموعهداران قرار گرفته اما از مهمترین اشیای قیمتی هستند. کمپانیهایی که کبریت تولید میکردند با عنوان رسانه تبلیغاتی به کبریت نگاه میکردند(حتی قبل از جراید، سینما و تلویزیون) و بههمین دلیل تصاویر خوبی دارند.
به گفته وی، تاریخچه کبریتسازی ایران از کبریتهایی با نشان پرچم ایران- روس که در روسیه تولید میشد، آغاز میشود. بعدها کبریت با امضای ناصرالدینشاه در ایران تولید شد. سپس کارخانه به تهران منتقل و پرچم روسیه حذف و پس از آن کبریت با نشان شیر و خورشید تولید شد.
وی این کبریت را یک اثر تاریخی و سندی برای خلیجفارس خواند و گفت: بیشتر این کبریتها در حراج ساتبی فروخته میشود و قیمت پایه آنها از 1000دلار شروع شده و گاهی به 100هزار دلار نیز میرسد.آنطور که ایلیاتکاشانی میگوید، پیشنهادهایی از کشورهای عربی برای فروش این کبریت به او داده شده که وی از فروش آن به اعراب خودداری کرده است.وی میگوید: از دوبی، برج جمال عبدالناصر و عربستان پیشنهادهایی برای خرید این کبریت ارائه شد اما این اثر متعلق به ایران و ایرانیهاست و باید در کشور نگهداری شود البته فضایی برای نمایش آن در اختیار ندارم و در گنجینه خصوصی نگهداریاش میکنم.
احمد ایلیاتکاشانی، مجموعهدار کبریتهای سلطنتی و عکسهای تاریخی میگوید: مشکل سازمان میراث فرهنگی این است که بودجه در دست کسانی است که آن را بههدر میدهند. انتظار این است که دولت از آرشیوهای ملی حمایت کند. البته ما هیچ پولی از دولت نمیخواهیم، کمک هم خواهیم کرد. ما به سازمان میراث فرهنگی کمک میکنیم. هرچه آنها آورده داشته باشند، ما در انجمن مجموعهداران 10برابر خدمات خواهیم داد؛ بهشرط اینکه حسننیت داشته باشند. ما انتظار داریم به سمت ایجاد موزههای خصوصی برویم بهدلیل اینکه عامل ترویج گردشگری میشود و از میراث تاریخی حفاظت و شغل ایجاد میکند. اگر دولت خانههای تاریخی را تملک کند، هزینه آن را بهطور مثال با افزایش یک درصد عوارض بر یک کالای خاص مانند سیگار میتوان تأمین کرد.
وی آرشیو عکسهای تاریخیاش را مجموعهای متشکل از عکسهای سلاطین ایران، رجال سیاسی، رجال بینالمللی دوره قاجار و پهلوی اول خواند و میافزاید: همه عکسها اصل است و از کارتویزیتهای عکاسخانههای جهان در تمام کشورهای جهان مجموعه عکس داریم. عکسهای آثار عکاسباشی، عبدالله قاجار، سورگین، روسیخان، ناصرالدینشاه و جهانگیرخان مصور را در گنجینه شخصی دارم. آرشیو بینالمللی من مربوط به دوره پهلوی اول است که شروع پایههای کارخانهها، تصاویر بناهای تاریخی که تخریب یا نابود شدهاند را قبل از نابودی و بعد از نابودی در اختیار دارم.
ایلیاتکاشانی که سیاهیلشکر فیلم سربداران نیز بوده میگوید: با دستمزدی که با عنوان سیاهیلشکر در فیلم سربداران گرفتم، دوربین خریدم و شروع به عکاسی کردم و کارم از همانجا آغاز شد و اکنون در حال تهیه کتاب رجال دوره قاجار هستم. 3هزار قطعه عکس اورجینال تاریخی و 80هزار اسلاید و نگاتیو که همه مربوط به پایه عکاسی ایران و جهان میشود در اختیار من است. وی میافزاید: اگر سازمان میراث فرهنگی کمک کند، دنبال تاسیس موزه ملی عکس ایران هستم و در این مورد دوست دارم مانند آرشیو کتابخانه ملی سازمان میراث و مرکز اسناد نباشد که کسی دسترسی نداشته یا به ظاهر دسترسی داشته باشد. قصد دارم استفاده از این عکسها را برای دانشجویان وقف کنم و آرشیو من مربوط به ملت ایران است.