بیشتر افراد، ساعت‌ها روی تردمیل عرق می‌ریزید، عضلات خود را با تمرین ورزیده می‌کنند و ... تمرین‌های ورزشی و حفظ تناسب اندام اشکالی که ندارد هیچ بلکه فواید آنی و حتی در کهن‌سالی هم به شما کمک خواهد کرد، آمادگی بدنی شما را حفظ خواهد کرد و احتمال بروز بیماری‌های قلبی-عروقی را در شما کم خواهد کرد.
اما در مورد مغز چطور؟ آیا می‌توان مغز را هم تمرین داد؟ آیا تمرینات ذهنی در سنین پیری به داد ما خواهند رسید؟
متخصصان عقیده دارند که چنین چیزهایی ممکن هستند. در واقع شیوه‌هایی برای ورزش دادن مغز و حفظ آمادگی آن برای سنین پیری وجود دارد.
در حال‌حاضر، سایت‌هایی در اینترنت وجود دارند که با دریافت مبلغ ۱۵ دلار در ماه، بازی‌ها و تمرینات خاصی را برای بهبود قوای شناختی کاربرانشان ارائه می‌دهند که به کاربرانشان در این زمینه کمک کنند.
همان طور که شما برای ورزش کردن، می‌توانید بدون رفتن به باشگاه، تمریناتی را در خانه انجام دهید، در مورد ورزش‌های ذهنی هم نیازی به هزینه کردن یا تمرین‌های اختصاصی نیست، بلکه می‌توان به سادگی با برداشتن یک کتاب و مطالعه آن، ذهن را آماده و پویا نگه داشت!
به تازگی در نشریه Neurology نتایج یک تحقیق منتشر شده است که نشان می‌دهد، خواندن کتاب، نوشتن یا درگیر کردن مغز در فعالیت‌هایی مشابه، روند کاهش قوای شناختی در سن پیری را کند می‌کند. فرقی نمی‌کند این تمرینات در چه سنی انجام شوند، خواه در سن جوانی، میانسالی یا پیری باشند. شما با این کارها از حافظه و سایر ظرفیت‌های ذهنی خود، محافظت می‌کنید.
در این تحقیق 294 نفر انتخاب شدند و ظرف ۶ سال و هر سال با یک سری آزمایشات قوای ذهنی آنها ارزیابی شد. پرسشنامه‌ای به این افراد داده شده بود که در آن در مورد میزان مطالعه یا نوشتن از دوران کودکی تا پیری سؤال شده بود.
حتی مغز آن دسته از افرادی که ظرف این مدت فوت شده بودند، به صورت دقیق از نظر علایم دمانس و ضایعاتی مثل پلاک‌ها و کلافه‌ها بررسی شد. این ضایعات در سنین پیری، ضایعات شایعی هستند و در آن دسته از افرادی که به آلزایمر مبتلا می‌شوند، منجر به کاهش حافظه و در نهایت اختلال در انجام کارهای معمول روزانه می‌شوند.
با استفاده از این اطلاعات، پرسشنامه و نتایج اتوپسی مغزی، پژوهشگران متوجه شدند که اگر کسی هرگونه فعالیت مطالعاتی یا نوشتاری داشته باشد، بسیار سود خواهد برد.
شما اگر یک کتاب خوان حرفه‌ای و یا به عبارتی یک "کرم کتاب" باشید، در مقایسه با کسانی که کتاب نمی‌خوانند، 32 درصد کمتر مبتلا به کاهش قوای ذهنی خواهید شد. در مقابل کسانی که اصلا عادت به خواندن و نوشتن ندارند، ۴۸ درصد سریع‌تر نسبت به کسانی با این فعالیت‌ها، دچار کاهش ظرفیت‌های مغزی خواهند شد.
پس دست به کار شوید و کتاب بردارید، یا وبلاگی راه بیندازید! چرا که پیری، زودتر از آن چیزی که فکرش را می‌کنید، شما را گرفتار می‌کند که اصلا انتظار ندارید.
آخرین نتایج یک تحقیق 7 ساله نشان می‌دهد که انسان‌ها بیشترین چالاکی ذهنی را در سن 22 سالگی دارند و از سن 27 سالگی فرایندهای مغزی مثل استدلال، سرعت تفکر یا تجسم فضایی شروع به کاهش می‌کنند.
نکته جالب این است که بسیاری از تحصیل‌کرده‌ها به گونه‌ای خود را بی‌نیاز از مطالعه می‌دانند. بعد از یک روز کاری، البته نگاه کردن به یک فیلم یا سریال مورد علاقه حتما خستگی را از شما دور می‌کند، اما یادتان باشد؛ انجام فعالیت‌های ذهنی از روی عادت و تماشای سریال‌های مورد علاقه و...هرگز به اندازه مطالعه یا نوشتن نمی‌توانند مغز شما را درگیر و فعال کنند.
حال توجه کنید که هنگام مطالعه و خواندن یک رمان یا نوشتن یک مطلب چه اتفاق یا اتفاقاتی در مغز شما رخ می‌دهند:
هنگام خواندن کتاب، شما باید به صورت فعال کاراکترهای نوشته شده را در ذهن ترجمه کنید، یعنی یک بازسازی ذهنی از شخصیت‌ها و فضای داستان داشته باشید. در ادامه داستان و سیر آن مغز شما باید رابطه و نسبت شخصیت‌ها داستان را برای فهم داستان،حفظ کند.
هنگام نوشتن نیز ذهن به همین اندازه درگیر است. چرا که باید در مرحله اول ایده را پیدا کنید، اطلاعات برای نوشتن این ایده را جمع‌آوری کنید، بعد آنها را به حافظه بسپارید، در ادامه روند باید روی این اطلاعات کار کرده و پردازش کنید و در آخر نیز درگیر جمله‌سازی و نوشتن شوید. این مراحل بسیار ساده نوشته شده است ولی همه این روند و تکرار آن، تمرینی بسیار مناسب برای حفظ و پویایی ذهن شما در تمام سنین خواهد بود.
بنابراین امتحان کنید و از همین حالا خواندن و نوشتن را شروع کنید! اگر تاکنون شروع نکرده‌اید! به عبارتی کرم کتاب یا خوره کتاب شوید تا زمان و فرصت باقی مانده را از دست ندهید. کودکان خود را نیز از همان کودکی به خواندن و نوشتن عادت دهید.
