گزارش‌ البرادعی‌ درباره‌ برنامه‌ هسته‌‌ای‌ ایران‌

به گزارش  واحد مرکزی خبر، در گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده‌است: در 24 مارس 2007؛ شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه 1747 را تصویب کرد که در آن افزون بر مطالب دیگر، باردیگر تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران (ایران) باید بی‌درنگ در جهت برآوردن خواست‌های عنوان شده در قطعنامه ((GOV/2006/14 )) شورای حکام که آنها را برای اعتمادسازی درباره ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و برطرف ساختن مسائل باقی‌مانده ضروری اعلام کرده‌است گام بردارد.

در همین راستا تأکید کرد که ایران باید بدون تأخیر بیشتر، اقداماتی را که در پاراگراف دوم قطعنامه 1737 شورای امنیت به آنها اشاره شده‌است به‌عمل آورد و از مدیرکل خواست تا ظرف شصت روز درباره اینکه آیا ایران به صورت کامل و مداوم تمام فعالیت‌های مندرج در قطعنامه 1737 را به حال تعلیق درآورده‌است یا خیر و همچنین روند پیروی ایران از تمام گام‌هایی که شورای حکام آنها را الزامی کرده‌است و نیز پیروی ایران از مفاد قطعنامه‌های 1737 و 1747 به شورای حکام و به موازارت آن به شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت بررسی‌های لازم در این شورا گزارش دهد.

این گزارش، که به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه خواهد شد تحولاتی را که از زمان گزارش مدیرکل در تاریخ 22 فوریه 2007 تا کنون درباره اجرای موافقتنامه پادمان ان‌پی‌تی و قطعنامه‌های مرتبط با آن در شورای امنیت سازمان ملل متحد رخ داده‌اند در بر خواهد گرفت.

الف) فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی:

از 22 فوریه 2007 تا کنون، ایران به آزمایش انفرادی و همچنین آبشارهای ده و بیست سانتریفوژی و دو آبشار 164 سانتریفوژی(که یکی از آنها را از مدار خارج کرده‌است) در کارخانه غنی‌سازی تهیه آزمایشی سوخت مبادرت کرده‌است.

بین 21 فوریه و 17 مارس 2007، ایران 4 کیلو و 800 گرم هگزافلوراید را به دستگاه‌های انفرادی و آبشارهای ده سانتریفوژی تزریق کرده‌است. با توجه به افزایش تعداد سانتریفوژهای نصب‌شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت در 22 مارس 2007، ایران با بازنگری در چگونگی پادمان‌ها در این کارخانه موافقت کرد که افزون بر بازرسی ماهانه و پی بردن به صحت اطلاعات ارائه شده درباره طراحی، ترکیبی از بازرسی‌های سرزده و اقدامات محدودکننده و نظارت شامل می‌شود (GOV/INF/2007/10).

نخستین بازرسی از پیش اعلام نشده در 13 مه 2007 صورت گرفت.

از زمان گزارش پیشین مدیرکل اکنون ایران تقریباً 260 کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم را به آبشارهای موجود در کارخانه غنی‌سازی سوخت تزریق کرده‌است.

ایران اعلام کرده‌است که به سطوح غنی‌سازی اورانیوم تا حدود 8.4 درصد از اورانیوم 235 در کارخانه غنی‌سازی سوخت دست یافته‌است که آژانس سرگرم راستی‌آزمایی این اقدام است.

روز 13 مه 2007 میلادی، 8 آبشار 164 سانتریفوژی همزمان فعال بودند و به آنها هگزا فلوراید اورانیوم تزریق می‌شد؛ بر روی دو آبشار مشابه دیگر نیز آزمایش خلاء صورت گرفته بود و سه آبشار دیگر نیز در حال ساخت بودند.

از اوایل سال 2006، آژانس آن نوع اطلاعاتی را که ایران پیش از آن به‌ویژه پس از پروتکل الحاقی ارائه می‌کرد دریافت نکرده‌است، برای مثال اطلاعات مربوط به مونتاژ سانتریفوژها، ساخت قطعات سانتریفوژها یا تجهیزات مرتبط با آن و تحقیق و توسعه سانتریفوژها یا فنون غنی‌سازی.

ب) فعالیت‌های بازفرآوری:

آژانس بر استفاده از سلول‌های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و تأسیسات تولید رادیو ایزوتوپ، مولیبدنم، ید و زنون(تأسیسات ام ای ایکس)، از طریق بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی اطلاعات مربوط به طراحی، نظارت کرده‌است.

در این تأسیسات هیچ نشانه‌ای از انجام فعالیت‌های بازفرآوری مشاهده نشد.

فعالیت‌های مربوط به ساخت سلول‌های داغ در رآکتور تحقیقات هسته‌ای ایران (رآکتور ایران 40) در اراک محدود بوده‌است با این وجود تحلیل تصویر ماهواره‌ای تا 13 آوریل 2007نشان می‌دهد که ایران به آژانس اجازه دسترسی به سایت رآکتور را جهت راستی‌آزمایی اطلاعات مربوط به طراحی، نداده‌است((GOV/INF/2007/10 )).

ج) طرح‌های مرتبط با آب سنگین:

تصویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که عملیات ساختمانی مربوط به رآکتور ایران 40 و راهبری کارخانه تولید آب سنگین ادامه دارد.

د) موضوعات حل نشده:

ایران به درخواست‌های آژانس در موارد زیر که مدت‌ها از زمان عنوان کردن آنها گذشته هنوز پاسخ نداده‌است:

• آلودگی به اورانیوم در مرکز پژوهش‌های فیزیک.((GOV/2007/8/پاراگرافهای شانزده تا هفده ))
• چگونگی دستیابی ایران به فناوری سانتریفوژ پی یک و پی دو ((GOV/2007/8 ))
• مدارک مربوط به فلزاورانیوم و ریخته گری انها به شکل نیمکره ((GOV/2007/8 ))

در 18 آوریل و دوم مه 2007؛ ایران درباره دو قطعه مربوط به رآکتور تحقیقاتی تهران که از آنها سوخت نشت کرده‌است، اطلاعاتی ارائه کرد.

به گفته ایران، این قطعات عامل آلودگی به اورانیوم غنی‌سازی شده با عیار بالاست که در نمونه‌برداری‌های محیطی از تأسیسات ذخیره پسمانده‌ها در کرج((GOV/2007/8 )) مشاهده شده‌است. آژانس سرگرم بررسی کردن این اطلاعات است.

ه) دیگر مسائل مربوط به اجرای پادمان و مفاد قطعنامه‌ها:

ه-1) تبدیل اورانیوم :

آژانس راستی‌آزمایی سیاهه فیزیکی(اقلام) سالیانه را در مرکز تبدیل اورانیوم در مارس 2007 انجام داد. هنگام راستی‌آزمایی سیاهه فیزیکی؛ ایران 269 تن از هگزافلوراید اورانیوم را برای تائید آژانس ارائه کرد که همه آن همچنان تحت تدابیر کنترل و نظارت اژانس قرار دارد. آژانس در حال ارزیابی نتایج راستی‌آزمایی سیاهه فیزیکی‌است.

ه-2) اطلاعات طراحی:

در 29 مارس 2007، ایران به آژانس اطلاع داد که اجرای آئین‌نامه تعدیل یافته 3/1 را که  در سال 2003 آن‌را پذیرفت، اما تاکنون پارلمان آن را تصویب نکرده؛ به حال تعلیق درآورده‌است؛ ایران همچنین آژانس را مطلع کرد که بر اساس نسخه 1976 آئین‌نامه 3/1 که تنها ارائه اطلاعات مربوط به طراحی تأسیسات جدید را به طور عادی حداکثر باید ظرف 180 روز قبل از دریافت مواد هسته‌ای برای نخستین بار در این مرکز الزام‌آور می‌داند عمل خواهد کرد.

آژانس در نامه مورخ 30 مارس 2007 خود از ایران خواست در تصمیم خود تجدید نظر کند. ایران با حق آژانس برای راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی مخالفت کرده‌است در حالی ایران در پی اصلاح آئین‌نامه 3/1 درباره رآکتور ایران 40 در اراک؛ این حق را برای آژانس قائل شده بود.

مبنای استدلال ایران این است که براساس نسخه 1976 این آئین‌نامه که ایران به آن استناد می‌کند؛ راستی‌آزمایی چنین اطلاعاتی با توجه به مرحله مقدماتی ساخت تأسیسات (که تا دریافت موادهسته فاصله زیادی دارد) و فعالیت‌های پیشین آژانس در اراک، توجیهی ندارد.

براساس ماده 39 توافقنامه پادمان؛ مقررات فرعی مورد توافق را نمی‌توان به طور یکجانبه اصلاح کرد. همچنین در توافقنامه پادمان ساز و کاری برای تعلیق مفاد مورد توافق براساس مقررات فرعی، وجود ندارد.

افزون براین؛ آئین‌نامه 3/1 به مفاد اطلاعات طراحی مربوط می‌شود و به توالی و زمان راستی‌آزمایی به وسیله آژانس درباره چنین اطلاعاتی بستگی ندارد. راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی یک حق مستمر برای آژانس است و به مراحل ساخت و وجود مواد هسته‌ای در یک تأسیسات بستگی ندارد.

ه-3) سایر موضوعات:

در 29 آوریل 2007؛ ایران به آژانس اطلاع داد که کارخانه تولید سوخت؛ به زودی پودر اکسید اورانیوم طبیعی را برای آمادگی جهت آزمایش‌های روند مقدماتی دریافت خواهد کرد.

موضوعات دیگری نیز وجود دارند که آژانس درباره آنها اطلاعات جدید دریافت نکرده‌است از جمله:

• فعالیت‌های معدنی اورانیوم در ایران(GOV/2005/67 پاراگرافهای بیست و شش تا سی و یکم )؛
• آزمایش‌های خود در زمینه پلونیوم ((GOV/2005/67 پاراگراف سی و چهار))
• و تعیین بازرسان در ایران ((GOV/2007/8 پاراگراف بیست و سه )).

مدیر کل درباره این موضوعات زمانی که چنین اطلاعاتی دریافت کند، گزارش تازه‌ای ارائه خواهد داد.

و) تدابیر شفاف سازی:

ایران با هیچ یک از تدابیر مربوط به شفاف‌سازی که برای روشن شدن برخی از جنبه‌های میزان و ماهیت برنامه هسته‌ای خود ضروری‌است موافقت نکرده است.

این تدابیر شامل بحث درباره اطلاعات ارائه شده به آژانس درباره مطالعات مربوط به تبدیل دی اکسید اورانیوم به تترافلوراید اورانیوم و آزمایش مواد با قدرت انفجاری زیاد و به طراحی دستگاه مربوط به ورود مجدد موشک بالستیک به جو، می‌باشد .(GOV/2007/8پاراگراف بیست و پنج )

ز) خلاصه:

گرچه آژانس قادر است عدم دست نخورده ماندن مواد هسته‌ای اعلام شده در ایران را تائید کند؛ اما آژانس همچنان در پیشبرد تلاش‌های خود برای راستی‌آزمایی جنبه‌های خاص مربوط به گستره و ماهیت برنامه هسته‌ای ایران ناتوان است.

ایران درپی توافقنامه پادمان، دسترسی به مواد هسته‌ای اعلام شده را فراهم آورد و همچنین گزارش‌های مورد نیاز درباره این مواد و تأسیسات اعلام شده ارائه داد. با این وجود، ایران اجرای نسخه اصلاح‌شده آئین‌نامه 3/1 موافقتنامه فرعی مربوط به اطلاعات طراحی متوقف کرده و به آژانس اجازه نداد که راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور ایران 40 را انجام دهد.

همانطوریکه قبلا هم به آن اشاره شد؛ تا زمانی که ایران به موضوعات حل نشده درباره راستی‌آزمایی پاسخ ندهد و پروتکل الحاقی را اجرا نکند و تدابیر لازم شفاف‌سازی را به اجرا در نیاورد ؛ آژانس قادر نخواهد بود که تصویر کاملی از پیشینه برنامه هسته‌ای ایران ارائه دهد و درباره خودداری ایران از پنهان‌سازی مواد هسته‌ای و فعالیت‌های اعلام نشده یا ماهیت کاملاً صلح‌آمیز این برنامه تضمین بدهد.

لازم به ذکر است که چون آژانس در یکسال گذشته اطلاعاتی را که ایران ارائه می‌کرد دریافت نکرده‌است از جمله اطلاعات ارائه شده براساس پروتکل الحاقی؛ میزان آگاهی آژانس درباره برخی از جنبه‌های فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاهش یافته‌است.

ایران فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی خود ر ا تعلیق نکرده و کارخانه غنی‌سازی مربوط به تولید آزمایشی سوخت را همچنان فعال نگاه داشته‌است.

ایران عملیات احداث کارخانه تولید سوخت غنی‌شده را ادامه داده و تغذیه آبشارها با هگزا فلوراید اورانیوم را آغاز کرده‌است.

ایران به طرح پروژه آب سنگین ادامه داده‌است. ساخت راکتو ایران 40 و عملیات احداث تأسیسات تولید آب سنگین ادامه دارد.

مدیرکل هر زمان که لازم باشد به ارائه گزارش اقدام خواهد کرد.