توافق روسیه و آمریکا برای کنترل تسلیحات شیمیایی سوریه

به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه اسکای نیوز عربی،‌ جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در ژنو گفت: تهدیدهای باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا علیه سوریه باعث شد تا ما هم‌اکنون به نتیجه برسیم و توافق کنیم تا سلاح‌های شیمیایی دمشق را نابود کنیم.

کری ادامه داد: ما همچنین توافق کردیم تا ظرف یک هفته سوریه لیست جامع ذخایر سلاح‌های شیمیایی خود را به سازمان ملل تحویل دهد.

وی با بیان اینکه دولت سوریه باید اجازه دسترسی کامل سایت‌های شیمیایی خود را به سازمان ملل بدهد، تاکید کرد که طرح از میان بردن زرادخانه‌های شیمیایی سوریه باید شفاف باشد.

وزرای خارجه روسیه و آمریکا هم‌چنین تاکید کردند که توافق کرده‌اند هر چه سریعتر سلاح‌های شیمیایی سوریه باید نابود شود و در این خصوص به طرحی همه جانبه دست یافته‌اند که استفاده از زور در صورت تخطی از آن نیز پیش‌بینی شده است.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در ابتدای کنفرانس مطبوعاتی خود با همتای روسش گفت: ما از تلاش‌های لاوروف و مسئولان روسیه بر حل و فصل برنامه شیمیایی سوریه کمال تشکر را داریم و در مذاکرات اخیرمان کارشناسان شیمیایی نیز ما را همراهی کردند تا هرچه سریعتر این پرونده حل شود.

وی ادامه داد: اوباما نزدیک به دو هفته پیش تاکید کرد که عاملان استفاده از سلاح شیمیایی باید مجازات شوند و همین تهدید نیز باعث شد که هم‌اکنون در جایی که ایستاده‌ایم، باشیم.

وی ادامه داد: ما هر دو توافق کردیم که هر چه سریعتر سلاح‌های شیمیایی سوریه باید نابود شود و برای این امر یک طرح قابل اجرا و برنامه‌ریزی شده وجود داشته باشد که این طرح کاملا اجرا شود.

جان کری گفت: نظام اسد راهی جز اجرای توافق اخیر ما با همتایان روسی‌مان ندارد و این امر باید محقق شود.

وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه با اعلام بندهایی از توافق خود با مسئولان روسیه گفت: ما توافق کردیم که سوریه ظرف یک هفته و نه یک ماه، گزارشی از نوع سلاح‌های شیمیایی‌اش در اختیار سازمان ملل قرار دهد. دومین مطلب مورد توافق ما این بود که در یک زمان‌بندی مشخص و هرچه سریعتر به شکلی امن سلاح‌های شیمیایی سوریه در اختیار سازمان ملل برای نابودی قرار گیرد و تعهد شد که مراقبت از جان محققان سازمان ملل که راهی سوریه خواهند شد به عهده دولت سوریه است.

وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که در توافق حاصل شده مقرر شد که دولت سوریه شرایط را برای محققان و بازرسان سازمان ملل برای بازرسی از هر منطقه‌ای که لازم می‌دانند فراهم کنند و تمام سلاح‌های شیمیایی سوریه حتی سلاح‌هایی که از این کشور خارج شده باشند باید نابود شود.

کری تاکید کرد: دو طرف همچنین توافق کردند که از تلاش‌های سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی درباره سوریه حمایت کامل شود و به همکاری‌های دو جانبه خود ادامه دهیم تا این مساله به طور کامل حل و فصل شود.

وزیر امور خارجه آمریکا در عین حال تاکید کرد که حل و فصل بحران سوریه و از جمله مساله شیمیایی این کشور تنها از طریق سیاسی ممکن است و این امر در توافق روسیه و آمریکا نیز ذکر شده است.

جان کری در خصوص جزئیات اجرایی توافق خود با وزیر امور خارجه روسیه نیز گفت: برای این امر چارچوب زمانی مشخصی تنظیم شد که بر اساس آن کارشناسان سازمان ملل تا ماه نوامبر به سوریه باز خواهند گشت تا تحقیقات خود را انجام دهند و تا اواسط سال آتی میلادی این سلاح‌ها باید نابود شوند. این توافق به شورای امنیت و سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی نیز ارائه خواهد شد و در صورت تخطی از آن شورای امنیت می‌تواند بر اساس بند هفتم منشور سازمان ملل با ناقضان آن برخورد کند.

کری در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر احتمال استفاده آمریکا از زور علیه سوریه نیز گفت: در صورت تخطی از توافق حاصل شده شورای امنیت می‌تواند بر اساس بند هفتم از زور استفاده کند اما این اختیار بر اساس قانون اساسی آمریکا به رئیس‌جمهوری آمریکا نیز داده شده که می‌تواند به حمله نظامی علیه خاطیان دست بزند.

وزیر خارجه آمریکا با اعلام اینکه میزان پایبندی دمشق به توافقنامه آزمایشی برای سوریه در برابر جامعه جهانی است تاکید کرد: همه چیز به عملکرد اسد بستگی دارد اسد باید برای همکار ی سازنده با ما اعلام آمادگی کند.

وی افزود: هم مخالفان و هم نظام سوریه هر دو در وقایع کنونی سوریه مقصرند.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز در این کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: سند توافق آمریکا و روسیه درباره سلاح‌های شیمیایی سوریه در پایان کنفرانس در اختیار خبرنگاران قرار می‌گیرد و از این رو من به جزئیات این توافق‌ها اشاره‌ای نمی‌کنم.

لاوروف در ادامه سخنان خود از پیوستن دمشق به معاهده منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی استقبال و تاکید کرد که دو طرف بر حمایت از اقدامات سازمان ملل و سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی توافق کردند.

وی گفت: حمایت از جان کارشناسان سازمان ملل در سوریه بر عهده دولت این کشور است اما مخالفان نیز باید به تعهدات خود در حفظ جان کارکنان سازمان ملل پایبند باشند.

وزیر امور خارجه گفت: توافق‌های حاصل شده ابتدا در سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی بررسی می‌شود و سپس به شورای امنیت می‌رود و در توافقی که حاصل شد از مجازات سخنی به میان نیامد و تصمیم‌گیری در این باره به شورای امنیت واگذار شد.

سرگئی لاوروف ادامه داد: توافق بر سر سلاح‌های شیمیایی سوریه در مدت زمانی قابل توجه حاصل شد و این نشان‌دهنده عزم دو طرف برای پایان دادن به مشکلات حساس به ویژه مساله‌ای همانند سلاح‌های شیمیایی است.

وی ادامه داد: سناریوی نظامی و حمله به سوریه برای تمامی منطقه بسیار مخرب و زیان‌آور است و در این باره ما با کری و اخضر الابراهیمی، فرستاده مشترک سازمان ملل و اتحادیه عرب در سوریه صحبت کردیم.

وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد: حل و فصل سیاسی بحران سوریه از طریق برگزاری کنفرانس ژنو با هم‌پیمانانمان مطرح خواهد شد و از آنجایی که دو طرف هر یک بر بخشی از جریان داخلی سوریه نفوذ دارند تلاش می‌کنند تا آنها را به میز مذاکره بکشانند.

لاوروف گفت: هدف ما ایجاد منطقه‌ای خالی از سلاح‌های شیمیایی است و باید توافق‌های حاصل شده کاملا اجرایی شود.

وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره مذاکرات جمعه شب با کوفی عنان، فرستاده مستعفی سازمان ملل گفت: ما با کوفی عنان به عنوان شخصیتی سیاسی و مهم که در شمار زیادی از مذاکرات سوریه مشارکت داشته، نشستی را داشتیم. کوفی عنان از جمله شخصیت‌هایی است که همواره به جنگ‌ها و بحران‌های منطقه و جهان اهمیت داده؛ ما به وی گفتیم که در آستانه رسیدن به توافق هستیم و به‌زودی زمینه را برای تحقق صلح و پایان بحران سوریه فراهم می‌کنیم تا شاهد باشیم که همه مردم سوریه از هر کیش و گروهی کنار یکدیگر مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند.

لاوروف همچنین به اظهارات اخیر بان کی مون،‌ دبیرکل سازمان ملل درباره گزارش کارشناسان این سازمان که قرار است روز دوشنبه ارائه شود، اشاره کرده و گفت: بان کی مون در این اظهارات اعلام کرده که گزارش کارشناسان بدون شک مساله استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه را تائید خواهد کرد اما این اظهارات بان کی مون که بر اساس بیشتر اسناد و گزارش‌ها اسد مرتکب جرایمی ضد بشری شده، ضرورتا نمی‌تواند درست باشد و نباید پیش از صدور گزارش سازمان ملل هیچ پیشداوری در این باره شود.

وی همچنین تاکید کرد: تلاش می کنیم تا کنفرانس ژنو 2 در ماه جاری میلادی برگزار شود اما به احتمال زیاد این کنفرانس به ماه بعد موکول شود. برگزاری این کنفرانس موجب می‌شود همه حرف‌های خود را بزنند.

لاوروف با تاکید بر اینکه هدف روسیه خلق منطقه‌ای خالی از سلاح است، ‌گفت: مساله استفاده از سلاح‌های شیمیایی باید تحت تحقیقاتی درست قرار گیرد اما همه ما باید منتظر نتایج تحقیقات انجام شده باشیم. من به کوفی عنان هم گفتم که بازگشت مجدد کارشناسان سازمان ملل برای تحقیق درباره استفاده از سلاح‌های شیمیایی به سوریه ضروری است.

وی درباره امکان ادامه همکاری‌ها میان آمریکا و روسیه نیز گفت: توافقی که امروز ما به آن دست یافتیم طرحی آمریکایی- روسی باقی خواهد ماند. ما در همه کنفرانس‌ها هم اعلام کردیم که به همکاری خود برای حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه ادامه می‌دهیم و تاکنون توانسته‌ایم نقاط مشترکی را برای حل بحران موجود بیابیم.

همچنین جان کری در پاسخ به سوالی درباره حجم سلاح‌های شیمیایی و منابع ‌آن در سوریه گفت: ما درباره این مساله توافق کرده‌ایم و انتظار داریم نظام بشار اسد به تعهداتش پایبند باشد. ‌آنچه برای ما اهمیت دارد از بین رفتن این سلاح‌هاست. ما با روسیه درباره مسائل زیادی از جمله پاکسازی و از بین رفتن کامل سلاح‌های شیمیایی همکاری می‌کنیم اما اعلام می‌کنم که سوریه باید جزئیات کاملی درباره سلاح‌های شیمیایی و محل نگهداری آنها را در اختیار کارشناسان قرار دهد تا کارشناسان بتوانند در محدود زمانی کوتاه محل تمامی این سلاح‌ها را مشخص کنند.

کری درباره این سوال که چطور محققان با توجه به جنگ داخلی سوریه می‌توانند تحقیقات خود را انجام دهند، چنین گفت: همانطور که گفتم تحقق این امر در شرایط جنگ ممکن نیست اما دمشق باید شرایط را برای سازمان منع استفاده از سلاح شیمیایی جهت تفتیش در سوریه فراهم کند.

از سوی دیگر، لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در واکنش به خبر توافق آمریکا و روسیه گفت: پاریس توافق درخصوص سلاح‌های شیمیایی سوریه را یک پیشبرد و پیشرفت مهم می‌داند.