بازگرداندن جام شیردال به ایران البته تنها دستاورد سفر رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری به همراه رئیسجمهور به نیویورک نبود، چون آنطور که او صبح دیروز در پاویون دولت فرودگاه مهرآباد به خبرنگاران گفت، گفتوگو با روسای موزههای آمریکا، دیدار از دانشگاه نیویورک، گفتوگو با تلویزیون سیانان، دیدار و گفتوگو با دانشگاهیان و ایرانیان نخبه مقیم آمریکا و همچنین گفتوگو با ایرانیان یهودی مقیم آمریکا که سالهاست به ایران سفر نکردهاند از دیگر برنامههای وی در سفر به نیویورک بود.
محمدعلی نجفی رئیس سازمان میراث فرهنگی در بدو ورود به ایران در فرودگاه مهرآباد تهران با نمایش جام شیردال بازگرداندهشده از نیویورک در حضور خبرنگاران گفت: از وزارت خارجه آمریکا با ما تماس گرفتند و گفتند میخواهند یک شیء باستانی را که سال 2003توسط بخش قاچاق عتیقه در آمریکا ضبط شده و قدمت آن به 700سال پیش از میلاد مسیح میرسد، به مردم ایران بازگردانند.
ماجرای رفت و برگشت
جام شیردال مربوط به دوره هخامنشی و احتمالا 500سال پیش از میلاد مسیح است که توسط یک قاچاقچی عرب در سال 2000از سوئیس به آمریکا برده شده و برای آنکه این شیء از مرز آمریکا عبور کند بهعنوان یک شیء متعلق به سوریه ثبت شده بود و قیمت 950هزار دلار برای آن تعیین شده بود. اما پس از ضبط شیء و بررسی 3کارشناس آمریکایی مشخص شد که ریتون شیردال در غار معروفی در پلدختر لرستان در حدود 25سال پیش با اشیای باستانی زیاد دیگری سرقت شده بود.
نجفی با تأکید بر اینکه بازگرداندن جام شیردال ایران از سوی آمریکا با هدف نشاندادن حسننیت آمریکاییها به ایران انجام شده، افزود: وزارت خارجه آمریکا در یادداشتی که به همراه این شیء به ایران تحویل داد اعلام کرد، آمریکا بسیار خوشحال است که این هدیه را به ملت ایران تقدیم کرده است.جام شیردال یک جام نقرهای است که بهصورت شیر بالدار با سر عقاب طراحی شده و دارای 3جام در اطراف است.
سرنوشت الواح هخامنشی
محمدعلی نجفی اما در پاسخ به سؤال همشهری درخصوص تلاشها برای بازگرداندن الواح هخامنشی امانت داده شده به مؤسسه شرقشناسی شیکاگو و سرانجام مذاکرات برای بازگشت این الواح از حضور معاون مرکز شرق شناسی شیکاگو در جلسهای که با روسای موزههای آمریکا برگزار شد خبر داد و گفت: در مذاکرات مفصلی که درخصوص سرنوشت الواح هخامنشی داشتیم مشخص شد که درحال حاضر مشکل حقوقی جابهجایی اشیا هنوز وجود دارد. وی گفت: متأسفانه دادگاه آمریکایی بهبهانه شکایت خانواده یک آمریکایی کشته شده در فلسطین، بخشی از اموال ایران را که الواح هخامنشی نیز بین آنهاست توقیف کرده است.
به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی، مرکز شرقشناسی شیکاگو تمامی تلاش خود را کرده و ایران نیز در موضوع استرداد الواح هخامنشی که در واقع اموال معنوی متعلق به ملت ایران است به مرکز شرقشناسی شیکاگو کمک کرد و دانشگاه شیکاگو نیز امیدوار بود ماجرا تمام شود و الواح به ایران بازگردانده شوند. نجفی تأکید کرد: بازگرداندن الواح به ایران زمان میبرد چون مشکل حقوقی در مسیر بازگشت الواح به ایران ایجادشده و گل نبشتههای هخامنشی فعلا امکان آمدن به ایران را ندارند.
تصویر سهبعدی الواح به ایران میآید
نجفی ادامه داد: در گفتوگو با معاون مرکز شرق شناسی شیکاگو قرار شد در زمینه همکاریهای فرهنگی میان 2کشور در خواندن الواح همکاریها صورت بگیرد و بهاحتمال قوی یکماه دیگر که قرار است رئیس مرکز شرق شناسی شیکاگو برای شرکت در یک همایش به ایران سفر کند بهطور دقیق نحوه همکاریها را مورد مطالعه قرار میدهیم.
نجفی افزود: تعدادی از الواح شکسته شده که مرمت این الواح یک کار علمی و دقیق است؛ ضمن اینکه دانشگاه شیکاگو با استفاده از عکسبرداری سهبعدی به مستندسازی برخی از الواح پرداخته است که در مذاکرات قرار شد تصویر الواح و همچنین نتیجه خواندن الواح در اختیار ایران قرار بگیرد. به گفته وی، ارتباط با ایران برای دنیا پرستیژ است و الواحی که به دانشگاه شیکاگو امانت داده شده است بهعنوان یک امانت باید به ایران بازگردانده شود.
تسهیل دیدارهای فرهنگی دو کشور
مذاکرات نجفی در نیویورک البته فرازهای دیگری نیز داشته است. براساس آنچه رئیس سازمان میراث فرهنگی به خبرنگاران اعلام کرد، در ملاقات با هیأت آمریکایی مطالعات ایران نیز قرار شد تا درخصوص آموزش زبان فارسی و فرهنگ ایران به آمریکاییهای علاقهمند به فرهنگ و زبان فارسی تدابیری اندیشیده شود. همچنین در جلسه با مسئولین موزه متروپولیتن و بازدیدی که از مرکز اسلامی و ایرانی آن موزه انجام شد مسئولین موزه متروپولیتن اعلام کردند در تمامی بخشهای شرقشناسی و اسلامی موزههای جهان اشیای ایرانی بر دیگر اشیای به نمایش گذاشته شده سیطره دارند و اگر اشیای ایران از موزههای جهان خارج شود از ارزش دارایی موزهها چیزی باقی نمیماند. در بازدید از موزههای لسآنجلس و شیکاگو و پنسیلوانیا موضوع ارتباط و همکاری بین موزهها و برگزاری نمایشگاههای مشترک مطرح شد و بحثهای مفصلی نیز درخصوص نقش دیپلماسی فرهنگی برای برقراری روابط بیشتر مردم ایران و آمریکا در دانشگاه نیویورک انجام شد.
اصلاح تصویر غلط از ایران
نجفی با اشاره به اینکه دانشگاه نیویورک از معتبرترین و قویترین دانشگاههای جهان در آموزش گردشگری است گفت: حاضران در این جلسه علاقهمند به توسعه صنعت گردشگری با ایران بودند و در جلسه با تورگردانان آمریکایی و ایرانی که در سالهای گذشته در حوزه اعزام گردشگر به ایران فعال بودند قرار شد برخی محدودیتها برای سفر گردشگران آمریکایی و غیرآمریکایی به ایران برطرف شود. ورود جوانان ایرانی متولد آمریکا به همراه آموزش زبان و فرهنگ ایرانی به آنها از موضوعات مطرحشده در ملاقاتها با بخشهای خصوصی و فرهنگی آمریکا بود.
وی همچنین به علاقه ایرانیان مقیم آمریکا برای شکستن تصویر غلط به نمایش درآمده در غرب از ایران اشاره کرد و از ملاقات با ایرانیان یهودی مقیم آمریکا خبر داد و افزود: در ملاقات با ایرانیهای یهودی مقیم آمریکا که برخیشان سالهاست به ایران سفر نکردهاند موضوع برگزاری تورهای خاص برای یهودیان ایرانی مقیم آمریکا مطرح شد. نجفی همچنین از یهودیان ایرانی مقیم آمریکا به عنوان اقلیت بسیار علاقمند به تاریخ و فرهنگ ایران یاد کرد.