موج مثبت و امیدبخشی که برای حل مسئله هستهای ایران در متن و حاشیه اجلاس سازمان ملل شکل گرفت در اتفاقی مهم ایالات متحده را بهعنوان ایفاکننده نقش اصلی در این مناقشه معرفی کرد. نطق متفاوتی که باراک اوباما در سازمان ملل با تأکید بر حق هستهای ایران ایراد کرد و تماس تلفنی که پس از 5بار درخواست موفق به برقراری آن در لحظه آخر با رئیسجمهور کشورمان شد به اذعان روحانی تمرکز بر رفع سریع موانع موجود در حل مسئله هستهای ایران داشت اما چگونگی دستیابی به انرژی هستهای و صحبت درباره آن در مذاکرات هستهای آینده بهگونهای متفاوت از زبان مقامات آمریکا بیان شد.
چندصدایی و اظهارات متناقض درباره چگونگی حل پرونده هسته ای ایران از سوی مقامات کاخسفید نکته ای بود که پیش از سفر به نیویورک هم مورد انتقاد ایران بود اما صحبتهای دیروز وزیر امورخارجه ایران شاید نشان از پذیرش پیشنهاد ایران باشد.
نماینده آمریکا در مذاکرات که مواضع رسمی ایالات متحده را تبیین میکند در مصاحبه با یک شبکه آمریکایی گفت که افزایش تلاشهای دیپلماتیک برای حل موضوع هستهای ایران میتواند در چارچوب زمانی 3 تا 6 ماههای که حسن روحانی رئیسجمهور ایران خواستار آن شده است به توافق منجر شود. پیشتر روحانی در گفتوگو با روزنامه واشنگتنپست بود که اعلام کرد ترجیح دارد ظرف 3ماه به یک توافق هستهای با غرب دست پیدا کند. جان کری که از سوی اوباما در حل مسئله هستهای ایران مأموریت یافته، اعلام کرده که «بسته به میزان شفافسازی و صداقت ایران میتوان درباره پرونده هستهای ایران حتی زودتر از موعد مقرر به یک توافق دست یافت» و اینکه «روابط با ایران میتواند به نحو چشمگیری بهبود یابد و خیلی سریع تغییر کند.»
در مقابل اما برخی اظهارنظرها حکایت از آن داشتند که طرف آمریکایی حاضر به پذیرش تولید سوخت هستهای و غنیسازی از سوی ایران نیست و این در حالی بود که ایران غنیسازی را حق غیرقابل مذاکره خود اعلام کرده بود. سوزان رایس مشاور امنیتملی اوباما مهمترین چهرهای است که طی روزهای قبل با ارائه تفسیرهای متفاوت از مواضع اوباما درقبال ایران، حق تولید سوخت هستهای در ایران را زیرسؤال برده است.
او یکشنبهشب به وقت ایران درحالیکه وزیر امورخارجه ایران هنوز در آمریکا بهسر میبرد در گفتوگو با شبکه سیانان تفسیرهای خاص از سخنان اوباما ارائه داد و در مقابل جواد ظریف در برنامه زنده تلویزیون ایبیسی نیوز در پی پاسخ برآمد و به تشریح مواضع ایران پرداخت.
با وجود این چندصدایی و مواضع مخالفی که در میان مقامات کاخ سفید شنیده میشود، همچنان یک صوت، طول موج بلندتری در میان این سخنان دارد و آن مواضع ملایمتری است که وزیرخارجه آمریکا در ادامه سیاستهای اوباما اتخاذ میکند تا شاید از همین ابتدا جلوی بستهشدن بابی را که برای گفتوگو با ایران باز شده است بگیرد. جان کری در گفتوگویی که با شبکه سیبیاس آمریکا داشت اصلاحات زیادی روی مواضع مشاور امنیت ملی اوباما انجام داد.
درحالیکه سوزان رایس مدعی شده بود رئیسجمهور آمریکا در اظهارات اخیرش در سازمان ملل تنها خواستار دستیابی ایران به انرژی هستهای صلحآمیز شده است و نه تولید آن، جان کری گفت که ایران میتواند با باز کردن تاسیسات هستهای خود به روی بازرسان و نگهداشتن سطح غنیسازی در سطوح پایین که به درد کاربردهای نظامی نمیخورد، صداقتش را اثبات کند. اتخاذ چنین مواضعی با توجه به اینکه کری بهعنوان نماینده رسمی اوباما مأمور در پرونده هستهای ایران شده بیش از هر مقام دیگر آمریکا قابل استناد است.
اظهارات کری همسویی بیشتری با توافقاتی داشت که ظریف در گفتوگو با شبکه آمریکایی از آنها سخن به میان آورد. وزیرامورخارجه با بیان اینکه نقاط مشترک زیادی برای حصول به توافق وجود دارد، گفت: ما میدانیم که ایران برای حصول به توافق با حفظ حق غنیسازی که قابل مذاکره نیست مصمم است، من در ملاقات با وزرای خارجه ١+٥ و بعد با آقای کری، به آنها گفتم که عدمساخت سلاح هستهای فقط هدف آنها نیست، بلکه هدف ایران هم هست، چراکه آن را در جهت منافع و امنیت ایران نمیدانیم. البته کری پیششرطهایی برای پایاندادن به این مناقشه مطرح کرده است که دیروز از مجلس پاسخ آن شنیده شد.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تعیین تکلیف درباره پروتکل الحاقی را در اختیار مجلس دانسته و گفته در شرایط کنونی، مجلس به پذیرش پروتکل الحاقی رضایت نمیدهد. علاء الدین بروجردی همچنین درباره درخواست کری مبنیبر بازرسی از فوردو گفته فوردو تحتنظارت آژانس است و کاری که ایران در آنجا انجام میدهد، با اطلاع کامل ونظارت آژانس است. وی با اشاره به صحبتهای وزیر امور خارجه آمریکا که خواستار توقف غنیسازی با درصد بالا شده است نیز توضیح داده که ضرورت این کار را ایران تشخیص میدهد.