سری فیلمهای جیمز باند، مجموعهای از فیلمهایی است که براساس شخصیت داستانی خیالی به نام جیمز باند، مامور سازمان "ام.آی ۶" انگلیس خلق شده است. جیمز باند در داستان بلندی که یان فلمینگ، نویسنده انگلیسی نوشته بود، با ۰۰۷ کدگذاری شده بود.
نسخههای اولیه بر اساس داستان نگارش یافته توسط فلمینگ و داستانهای کوتاه بود که البته بعدها دارای خط داستانی مستقل خود شد. این سری فیلمها به عنوان یکی از طولانیترین سری آثار سینمایی است که همچنان در حال تولید است.
شروع سری فیلمهای جیمز باند از سال 1962 کلید خورد که تا اکران جدیدترین قسمت آن در سال گذشته ادامه داشته است. البته بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۵ وقفهای شش ساله در ساخت این فیلمها به وجود آمد. این شخصیت همچنین در صنعت سینما طولانیترین و پولسازترین شخصیت به زبان انگلیسی بوده است که تا کنون از روی آن فیلم ساختهاند.
سری فیلمهای جیمز باند با فروشی جهانی بیش از پنج میلیارد دلار، در جایگاه دوم سری فیلمهای ادامهدار بعد از مجموعه فیلمهای «هری پاتر» قرار دارد. تا کنون شش بازیگر در قالب جیمز باند به ایفای نقش پرداختهاند.
از این شخصیت تا به امروز 23 فیلم ساخته شده است که آخرین آن «سقوط آسمانی» محصول ۲۰۱۲ انگلیس است که در آن «دانیل کریگ» نقش جیمز باند را ایفا کرد. براساس نظرسنجیها، «دانیل کریگ» و «شون کانری» محبوبترین بازیگران برای نقش جیمز باند در تاریخ فیلمهای این شخصیت جاسوسی هستند.
در سال 1961 برای یافتن اولین بازیگر جیمز باند مسابقهای برگزار شد و شش نفر به مرحله نهایی رفتند. برنده این مسابقه فردی ۲۸ ساله به نام «اوپیتر آنتونی» بود. ولی او نتوانست در نقش جیمز باند به خوبی بازی کند. سپس «شون کانری» انتخاب شد که در پنج فیلم متوالی جیمز باند بازی کرد. البته او در جایی اعلام کرده بود که این نقش به هیچوجه به شخصیت واقعیاش نزدیک نیست.
در این شرایط فیلم «دکتر نو» به عنوان اولین فیلم از سری آثار جیمز باند با بازی «شون کانری» و کارگردانی «ترنس یانگ» ساخته شد. قسمت دوم از سری فیلمهای جیمز باند با عنوان «از روسیه با عشق» بود. در این فیلم که با بودجهای دو برابر «دکتر نو» ساخته شد.
نام فیلم بعدی از سری آثار جیمز باند «پنجه طلایی» بود. «گای همیلتون» به عنوان کارگردان این قسمت انتخاب شد. «پنجه طلایی» یکی از شناختهشدهترین قسمتهای این سری در میان عامه مردم است. یکی از این دلایل محبوبیت، استفاده از لیزر بود که در آن زمان به تازگی اختراع شده بود. نمایش این فیلم در انگلیس باعث شورش شد و در آمریکا به پرفروشترین فیلم تا آن تاریخ تبدیل شد و همچنین اولین فیلم از این سری بود که جایزه اسکار را در دو بخش بهترین جلوههای ویژه و صداگذاری دریافت کرد. البته «یان فلمینگ» پیش از آن که این فیلم را ببیند از دنیا رفت.
در سال ۱۹۶۱ و در زمانی که رمان «گلوله آتشین» یان فلیمینگ در صدر رمانهای پرفروش انگلیس ایستاد، ساخت جیمز باند چهارم در دستور کار قرار گرفت. به جز نقش باند که مثل همیشه به شون کانری سپرده شده بود، نقش اول زن داستان به «کلودین آگر»، بازیگر فرانسوی داده شد. کانری از این فیلم به عنوان بهترین نقش جیمزباندی که بازی کرده نام برده است. با توجه به ارزش دلار در آن زمان، فیلم فروشی برابر با یک میلیارد دلار کنونی داشت.
شون کانری پس از بازی در پنجمین فیلم جیمز باند با نام «شما فقط دوبار زندگی میکنید»، از حضور در این فیلمها کنارهگیری کرد. این فیلم سه سال پس از فوت یان فلمینگ، نویسنده رمان تولید شد و به نوعی آغاز دوران جیمز باند بدون فلمینگ بود.
ایفاگر نقش جیمز باند بعدی «جورج لازنبی» استرالیایی بود که نخستین نقشش به عنوان مامور ۰۰۷ را در فیلم «در خدمت سرویسمخفی علیاحضرت» ایفا کرد. تنها تجربه لازنبی تا آن زمان بازی در یک سری فیلم تبلیغ شکلات بود؛ هر چند که تست بازیگری وی رضایتبخش از آب درآمد. این فیلم تنها حضور وی در سری فیلمهای جیمز باند به شمار میرود و زمینهساز بازگشت شون کانری بود.
در فیلم بعدی جیمز باند «الماسها ابدیاند»، گای همیلتون به عنوان کارگردان با قراردادی افسانهای شون کانری را دوباره جیمز باند کرد.
در اوایل سال ۱۹۷۲ دوباره تلاش برای یافتن جانشین شون کانری آغزا شد. «زنده بمان و بگذار بمیرد» نام فیلم بعدی بود که «راجر مور» ۴۵ ساله در آن نقش جیمز باند را ایفا کرد. وی رکورد طولانیترین ایفاگر نقش جیمز باند در تاریخ شناخته میشود، چرا که در ۱۲ سال هفتبار در این نقش ظاهر شد. این فیلم در گیشه فروش موفقیت مناسبی داشت و با بودجهای هفت میلیون دلاری، توانست ۱۲۶ میلیون دلار فروش جهانی داشته باشد.
دومین فیلم راجر مور «مردی با تپانچه طلایی» در گیشه فروش ناامیدکنندهای داشت و سومین فیلم وی «جاسوسی که دوستم داشت» اولین فیلم در این سری بود که دارای فیلمنامهای جدید بود، هرچند نامش را از کتاب یان فلمینگ به یادگار داشت.
چهارمین فیلم راجر مور «مون راکر»، آخرین فیلم این سری بود که از نامهایی استفاده میکرد که یان فلیمینگ در داستانهایش خلق کرده بود. راجر مور پس از این فیلم تمایلش به جدایی از این سری فیلمها را بعد از بازی در فیلم «فقط بخاطر چشمان تو» اعلام کرد. با این اعلام دستهای از بازیگران جوان برای جایگزینی وی آزمون دادند که هیچکدام جایگزین موفقی نبودند که این امر موجب شد راجر مور در قسمت بعدی جیمز باند «اختاپوس» نیز نقشآفرینی کند.
در فیلم بعدی «تیموتی دالتون» که در ابتدا برای جانشینی شون کانری در سال ۱۹۶۷ انتخاب شده بود اما به علت سن کم از فهرست خط خورده بود، به جیمز باند جدید تبدیل شد. در این فیلم که «روزهای روشن زندگی» نام داشت،برای کاهش هزینه و مخصوصا بحثهای مالیاتی، تولید فیلم بجای استودیو "پاینوود" در انگلیس به مکزیک منتقل شد.
فیلم بعدی «تیموتی دالتون» در نقش جیمز باند نیز «جواز قتل» نام داشت که اولین فیلمی نام گرفت که عنوانش نه تنها در هیچیک از داستانهای فلمینگ، که حتی در داستانهای کوتاه وی نیز ذکر نشده بود.
در سال 1994 «پیرس برازنان» برای ایفای نقش جیمز باند در «چشم طلایی» معرفی شد. وی نقش جیمز باند را ایفا کرد که سیگاری و دوستدار کتوشلوار ایتالیایی بود. این فیلم بالاترین پذیرش در میان منتقدان را از دوره شون کانری و فیلم «فقط دوبار زندگی میکنی» بدست آورد. پس از آن «دنیا کافی نیست» و «و روزی دیگر بمیر» به کارگردانی مایکل اپت و لی تاماهوری ساخته شدند که هر دو آنها در گیشه جهانی حدود 180 میلیون دلار فروختند.
در سه فیلم بعدی «کازینو رویال»، «ذرهای آرامش» و «سقوط آسمانی»، دانیل کریگ به جیمز باند جدید تبدیل شد و کارگردانی این سه فیلم نیز به ترتیب بر عهده مارتین کمپل، مارک فاستر و سام مندز بود.
در این میان «سقوط آسمانی» به عنوان بیستوسومین قسمت از سری آثار جیمز باند عنوان پرفروشترین فیلم را در تاریخ ساخت این فیلمها به دست آورد. این فیلم توانست فروش جهانی خود را در سال 2012 از مرز یک میلیارد دلار عبور دهد و اولین فیلم انگلیسی نام بگیرد که در این کشور به فروشی بیش از 100 میلیون پوند دست یافت.
«سقوط آسمانی» همچنین جوایز متعددی دریافت کرد از آن جمله میتوان به جایزه بفتا بهترین موسیقی فیلم و بهترین فیلم بریتانیایی و همچنین نامزدی در پنج بخش اسکار اشاره کرد که در نهایت در دو بخش بهترین تدوین صدا و بهترین ترانه اصلی موفق به دریافت این جایزه شد.
آکادمی اسکار مراسمی برای تجلیل از مجموعه فیلمهای «جیمز باند» همزمان با پنجاهمین سالگرد ساخت اولین فیلم از این مجموعه برگزار کرد.