هفته پیش محمد نبی قدرتی یکی از بخشی‌های شمال خراسان بدون اینکه امکان اجرای صحنه‌ای در جشنواره‌ای داشته باشد دارفانی را وداع گفت و این روزها قسمت خانی خواننده پیشکسوت موسیقی اصیل تالش بعد از گذشت ماه‌ها همچنان در بیمارستان به سر می‌برد و در انتظار توجهی اندک از سوی مسئولان فرهنگی است.
نغمه‌های سرزمین ایران به اندازه هر قوم و ملیت ایرانی تنوع دارد، با این حال توجه و معرفی این موسیقی منوط به برگزاری جشنواره موسیقی شده. اگر سال گذشته برگزاری جشنواره هشتمین موسیقی نواحی به همت دفتر موسیقی پس از وقفه‌ای طولانی نتوانست جوابگوی این هنر ایرانی باشد، امسال نخستین جشنواره غیردولتی موسیقی نواحی آیینه دار به دبیری محمدرضا درویشی برپا شد تا چراغ موسیقی نواحی روشن بماند.
بخش خصوصی در کنار موسیقی نواحی
پیش از این قرار بود محمدرضا درویشی دبیری هشتمین جشنواره موسیقی نواحی را برعهده بگیرد. حضور درویشی که از پژوهشگران عرصه موسیقی نواحی است باعث دلگرمی اهالی این رشته شد، هرچند محمدرضا درویشی به‌دلیل اختلاف نظر با مسئولان دفتر موسیقی از حضور در جشنواره موسیقی نواحی سرباز زد اما او به نخستین جشنواره غیردولتی موسیقی نواحی آیینه‌دار رفت تا به گفته خودش قدمی برای پاسداشت ازموسیقی دانان نواحی ایران برداشته شود. نخستین دوره این جشنواره به هنر جنوب شرق ایران اختصاص داشت و درویشی در روز اول افتتاحیه این جشنواره اعلام کرد: استادان این رشته همچون برگ خزان بر زمین می‌افتند و کسی هم به فکر نیست.
پیش از این از سوی مسئولان و مدیران وزارت فرهنگ و هنر ارشاد وعده‌هایی برای ضبط و انتشار آلبوم‌های موسیقی نواحی، راه‌اندازی پایگاه موسیقی نواحی، راه‌اندازی مکتب موسیقی بومی و مقامی به گوش رسید که با تغییر دولت به‌نظر می‌رسد این وعده‌ها به‌دست فراموشی سپرده شده است؛ روندی که باعث شد دبیرنخستین جشنواره آیینه دار عملکرد 8 ساله دولت‌های نهم و دهم را درزمینه موسیقی نواحی نامطلوب بخواند و بگوید: مرکز موسیقی در این 8سال هم به لحاظ شکل وهم به لحاظ کارکرد دچار تقلیل وضع شده و اکنون به دفترموسیقی تبدیل شده است. این اواخر نیز دفتر موسیقی بیشتر به یک دفترچه کم‌اهمیت شبیه بوده است و اکنون نیازی مبرم احساس می‌شود تا مدیریت جدید معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به ساماندهی امور موسیقی کند.
علی مرادخانی پیش از اینکه عهده‌دار معاونت هنری در دولت یازدهم شود، به‌مدت 14سال مدیریت مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برعهده داشت. در دوره مدیریت او جشنواره موسیقی نواحی طراحی و راه‌اندازی شد. معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از برگزاری جشنواره موسیقی نواحی آیینه دار حمایت و اعلام کرد: معاونت هنری و دفتر موسیقی باید چوب ازلای چرخ بخش خصوصی بردارد و نباید خود را رقیب بخش خصوصی بداند. وی اعلام کرد: متأسفانه در گذشته در این زمینه به توسعه متوازن دست نیافتیم ودربخش فرهنگ با کمبودهایی مواجه هستیم که من کوشش می‌کنم درحد توانم کاستی‌های دولت پیشین را در زمینه فرهنگی جبران کنم.
ادامه بی‌توجهی به هنرمندان
بیماری هنرمندان موسیقی نواحی امر تازه‌‌ای نیست، خصوصا که این هنرمندان به‌دلیل شرایط زندگی نه از بیمه برخوردارند و نه حقوق بازنشستگی. اگرچه معاون سابق هنری وزیر اعلام کرد که حمایت از پیشکسوتان موسیقی مقامی در دستورکار معاونت امور هنری است، اما به‌نظر می‌رسد که این طرح هم یکی از طرح‌های نیمه تمام معاونت سابق است.
در همین جشنواره اعلام شد که استاد لعل‌بخش‌بیگ مبتلا به سرطان است به‌طوری که نتوانست به مراسم افتتاحیه بیاید، همچنین استاد نورمحمد درپور به سرطان مبتلاست اما در این جشنواره ساز خود را کوک کرد. سال گذشته هم خبر ناخوشایندی درباره احمد احمدی، موسیقی‌دان برجسته لرستانی منتشر شد که از فقر نابینا شده و روزگار خوبی ندارد یا موسی بلوچ که به‌دلیل نداشتن شغل ثابت به مسافرکشی می‌پرداخت و حین مسافرکشی جان به جان آفرین تسلیم کرد؛ هنرمندانی که برای هنر ایران در جهان اعتبار آفریدند و امروز خود با مشکلات زیادی دسته و پنجه نرم می‌کنند و متأسفانه هیچ مسئولی نیست که دست آنها را بگیرد. اگر این روزها مؤسسه هنرمندان پیشکسوت راه‌اندازی شده و بیشتر از همه به صدور بیانیه و گلایه از بهزیستی به‌علت بی‌توجهی به هنرمندان می‌پردازد، اما به‌نظر می‌رسد که در این مؤسسه که بیش از 380عضو هنرمند بالای 60سال دارد، جای خالی هنرمندان موسیقی مقامی مشهود است.نخستین جشنواره موسیقی نواحی آیینه دار از 10 تا 12 مهر به دبیری محمدرضا درویشی برگزار شد.
جشنواره ای برای استادان
جشنواره موسیقی نواحی آیینه‌دار روز جمعه 12مهر‌ماه در تالار شهناز خانه هنرمندان ایران به‌کار خود پایان داد. جشنواره موسیقی معمولا توسط نهادهای دولتی همچون ارشاد یا حوزه هنری و صدا و سیما طراحی و برگزار می‌شود. ورود بخش خصوصی را به حوزه موسیقی محلی می‌توان به فال نیک گرفت؛ خصوصا که خبرهایی از ضبط آثار هنرمندان موسیقی مقامی در این جشنواره به گوش می‌رسد. آنطور که درویشی در آیین پایانی جشنواره اعلام کرد، این جشنواره را آیینه دار نام گذاشتیم زیرا استادان ما آیینه دار تاریخ و فرهنگ و ادبیات شفاهی سرزمین ما هستند. باید حضور این جشنواره را به فال نیک گرفت و امیدوار بود که این جشنواره و جشنواره‌هایی از این دست باعث معرفی موسیقی محلی و بومی ایران شود تا از این مسیر موسیقی محلی زنده بماند و مخاطبان خود را پیدا کند.
