وی علاوه بر طی دوره دانشکده‌های عالی فرماندهی و ستاد (دافوس) و استراتژیک نظامی دارای دانشنامه مهندسی از دانشگاه چمران اهواز و مدرک کارشناسی ارشد مدیریت می‌باشد.
شمخانی مؤلف نخستین دکترین استراتژی دریایی جمهوری اسلامی ایران و همچنین دکترین تطبیق استراتژی آمریکا و شوروی سابق می‌باشد.
علی شمخانی یک سال پس از پایان جنگ تحمیلی (۱۳۶۸)، با حکم فرماندهی کل قوا؛ ضمن انتقال از سپاه پاسداران به ارتش جمهوری اسلامی ایران، فرماندهی نیروی دریایی ارتش را بر عهده گرفت.
شمخانی چند ماه پس از تصدی فرماندهی نیروی دریایی ارتش، در اجرای راهبرد جدید دریایی جمهوری اسلامی ایران، فرماندهی مشترک نیروی دریایی ارتش و سپاه و قرارگاه دریایی خاتم الانبیا را عهده‌دار شد.
علی شمخانی در هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران شرکت کرد اما از سید محمد خاتمی شکست خورد و پس از خاتمی و احمد توکلی در رتبه سوم قرار گرفت. در زمان کابینه دوم خاتمی نیز دوباره به سمت وزارت دفاع منصوب شد.
علی شمخانی اولین وزیر ایرانی است که به دلیل نقش برجسته‌ای که در طراحی و اجرای سیاست تنش‌زدائی و توسعه روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به عهده داشت، بالاترین نشان دولتی (مدال عبدالعزیز) را از پادشاه عربستان سعودی دریافت کرد.
وی ۱۹ شهریور سال ۱۳۹۲ از سوی دکتر حسن روحانی رییس جمهور وقت به سمت دبیر شورای عالی امنیت منصوب و جایگزین سعید جلیلی شد.
در اول خرداد ۱۴۰۲ علی اکبر احمدیان جایگزین وی شد.
برخی از سوابق و مسئولیت‌های علی شمخانی:
- فرماندهی سپاه خوزستان در هشت سال دفاع مقدس
- انتقال به نیروی دریایی ارتش با دریافت درجه دریاداری (سرتیپی) و انتصاب به فرماندهی آن با حکم فرمانده کل قوا
- فرماندهی نیروی دریایی سپاه به طور همزمان با فرماندهی نیروی دریایی ارتش با حکم فرمانده کل قوا
- وزیر دفاع دولت خاتمی
- دریافت درجه دریابانی (سرلشگری) از سوی فرمانده کل قوا در سال ۱۳۷۸
- کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری
- رئیس مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح
- عضو شورای راهبردی روابط خارجی ایران
- دبیر شورای امنیت ملی
وی هم اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور سیاسی مقام معظم رهبری است.
آخرین بروزرسانی May ۲۲, ۲۰۲۳ - دوشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۲
