بیش از دو ماه از رای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میگذرد و تکلیف معاونتهای وزارت فرهنگ و ارشاد یکی پس از دیگری مشخص شد. در این بین نوپاترین معاونت، یعنی معاونت قرآن و عترت این وزارتخانه همچنان مشخص نشده است.
البته اخبار و گمانهزمانیها حکایت از این دارد که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به این معاونت بیتوجه نیست و از منابع مختلف مشورت میگیرد؛ این مسئله اگرچه شاید نشان از اتقان نظر در زمینه این معاونت مهم است، اما با این وجود همچنان سرنوشت سکاندار این معاونت معلوم نشده است.
خبرگزاری ایکنا بارها طی یادداشتها و مصاحبههای به اهمیت جایگاه معاونت قرآن و عترت پرداخته شده است و همواره اخلاق قرآنی و نقد منصفانه را به دور از شخصگرایی، الگوی کار خود قرار داده است.
طبیعتاً این موضوع مورد رصد روزنامهها، خبرگزاریها و سایر رسانههای قرآنی نیز قرار گرفته است؛ امری که در این بین، بیشتر مورد دقت است، این که در برخی از این نقدها که امیدواریم از سر انصاف باشد، اخلاق دینی و قرآنی رعایت نمیشود و به جای پرداختن به عملکرد گزینههای موجود برای تصدی این معاونت، به مواردی اشاره میشود که به دور از اخلاق قرآنی است.
اتحاد و اتفاق در هر صنف، گروه و جامعهای باعث عزت و برد دامنه تاثیرگزاری آن میشود. این مسئله در جامعه قرآنی کشور نیز بارها و بارها مشاهده شده است و شایسته است در موارد مدیریتی، امور مالی و تخصیص بودجه، رفع اختلاف نظرها، تصمیمگیریهای مهم و ... نیز این اتحاد در اوج خود جلوه کند.
اتحاد جامعه قرآنی الزاماً به معنای این نیست که فعالان آن بر سر تمامی موضوعات، نظر یکسان داشته باشند؛ زیرا آزاداندیشی طبیعت انسان است و مضاربه آراء و افکار، از مصادیق لطف الهی در تایید جماعت است و مورد تایید دین اسلام و حضرات معصومین(ع) است.
جدال احسن در آیه شریفه 125 سوره مبارکه نحل این گونه آمده است که «ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ؛ با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به [شیوهاى] که نیکوتر است مجادله نماى»، به عنوان مهمترین ملاک تضارب آراء و البته نقد منصفانه معرفی شده است.
معاونت قرآن و عترت در سال 91 تاسیس شد و این معاونت پیش از این در قالب مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیتهای قرآنی کشور فعالیت میکرد. در مدت فعالیت این دستگاه، تصویب بودجه نیمدرصدی فعالیتهای قرآنی را میتوان یکی از مهمترین اقدامات عملی بود که برای نخستین بار توانست یک بودجه جداگانه را برای فعالیتهای قرآنی تصویب کند و مبلغ 230 میلیارد تومان تخصیص یافت.
این امر موجب شد که جان دوبارهای به برنامههای قرآنی کشور که از فقدان بودجه کافی رنج میبرد، دمیده شود، هر چند بودجه سال 90 در سال 91 حاصل شد، اما اقدامی مبارک بود که جامعه قرآنی کشور را امیدوار کرد.
این دستاورد حاصل همکاری همه دلسوزان و فعالان قرآنی بود که نمیتوان آن را به تنهایی منتسب به وزارت فرهنگ و ارشاد، مجلس شورای اسلامی یا اشخاص حقیقی و حقوقی دانست. شورای توسعه فرهنگ قرآنی که زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت میکند، مسئول توزیع و نظارت بر حسن اجرای آن شد.
اگرچه ممکن است که درباره شفافیت عملکرد این شورا نکاتی مطرح شود، اما هر گونه ادعا یا انتقادی درباره تخصیص یا توزیع بودجه و ... وجود دارد، باید به صورت مستند ارائه شود و راهکار بررسی آن نیز از لحاظ قانون مشخص شده است، بنابر این جایی برای تهمتزنیها و شبههپراکنیها وجود ندارد. اگر جامعه قرآنی وارد طرح مباحث غیرمستند شود، نهتنها از اخلاق قرآنی به دور میشود، بلکه از عنوان زرین «خادمالقرآن» نیز فاصله خواهد گرفت.
این اظهارنظرهای غیر مستند، طبق آیه 46 سوره مبارکه «انفال» باعث از بین رفتن وحدت و آبرو جامعه میشود، «وَأَطیعُوا اللَّهَ وَرَسولَهُ وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ریحُکُم ۖ وَاصبِروا ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصّابِرینَ؛ و (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید! و نزاع (و کشمکش) نکنید، تا سست نشوید، و قدرت (و شوکت) شما از میان نرود! و صبر و استقامت کنید که خداوند با استقامت کنندگان است».
بار دیگر بر این نکته تاکید میشود که داشتن وحدت و بیان سخنان مستدل و مستند، به هیچ عنوان به معنای عدم انتقاد از عملکرد دستگاه یا مسئولی نیست. در تعالیم و سیره امام علی(ع) مشاهده میشود که ایشان چگونه نسبت به کمترین میزان بیتالمال واکنش نشان میدهند.
این سیره علوی، یادآور این است که همه ما به عنوان مسلمان و شیعه این امام همام در این زمینه باید این حساسیت نسبت به حیف و میل بیتالمال یا تخصیص نابه جای آن را مورد توجه قرار دهیم و نهادهای ذیربط باید با هرگونه تخلف قانونی و مالی با جدیت برخورد کنند.
این اتقان و بیان مستدل و مستند، از مواردی است که قرآن کریم در آیه 70 و 71 سوره صف، آن را باعث سرانجام و فلاح خیر امور عنوان میکند، «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا. یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَن یُطِعْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید از خدا پروا دارید و سخنى استوار گویید. تا اعمال شما را به صلاح آورد و گناهانتان را بر شما ببخشاید و هر کس خدا و پیامبرش را فرمان برد قطعا به رستگارى بزرگى نایل آمده است».
جامعه قرآنی نظام جمهوری اسلامی ایران این افتخار را دارد که همواره حول ارشادات مقام معظم رهبری حرکت میکنند و در این باب رهبر معظم انقلاب نیز در بیاناتشان بر حفظ وحدت، پرهیز از حرکات تفرقهافکن و در عین حال احترام به آرا و نظرات یکدیگر تاکید دارند.
بیشک تقویت هر برنامه، سازمان یا دستگاه قرآنی که در کشور به امر گسترش فرهنگ این کتاب آسمانی مبادرت میکند، به دور از جناحبندیهای سیاسی، امری مقدس است و باعث افتخار نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
بر این اساس دلسوزان، نخبگان و خبرگان جامعه قرآنی کشور در این راستا باید نقاط قوت و ضعف این معاونت را به دور از جنجال متذکر شوند تا در ادامه مسیر فعالیت این معاونت، شاهد برطرف شدن نقاط ضعف و ایجاد و تقویت نقاط قوت معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشیم.