موسسهای که در 5 سال اخیر موفقترین و پرفروشترین آثار سینمای ایران را توزیع کرده است. از «جدایی نادر از سیمین» گرفته تا «اخراجیها» و «ورود آقایان ممنوع» و «رسوایی» و «هیس!». در واقع بیشتر فیلمهای موفق سینمای ایران توسط فیلمیران پخش میشوند و این باعث شده تا دیگر دفاتر پخش فیلم چندان از این موضوع راضی نباشند. به همین دلیل کانون پخشکنندگان چندی پیش مصوبهای را تدوین کرد که بر اساس آن فعالیت دفاتر پخش کنترل و محدود خواهد شد. این موضوع به اختلاف میان دفاتر پخش منجر شده است. تا آنجا که جمعه شب بخش قابلتوجهی از برنامه سینمایی هفت به این موضوع اختصاص یافت؛ جایی که تهیهکننده - پخشکنندههای باسابقه سینمای ایران یکدیگر را متهم به انحصارطلبی کردند. در این میان علیرضا داوودنژاد نظرات جالبتوجهی درباره موضوع پخش فیلم در سینمای ایران دارد.
او یادآور شد: زمانی بود به تهیهکنندگان در تهران حق پخش فیلم نمیدادند چون در تهران دفاتر پخش کاری برای اکران فیلمها انجام نمیدادند. درواقع تهیهکنندگان خودشان پروانه نمایش فیلمها را از وزارت ارشاد میگرفتند و با یکی از سرگروههای فیلمهای ایرانی قرارداد میبستند.
داوود نژاد ادامه داد: در این روند بهطور طبیعی فیلمها در حدود 14سینمای تهران نمایش داده میشدند و دفاتر پخش هم با چند سینمای دیگر هماهنگی میکردند که در نهایت تعداد سینماها به حدود 20عدد میرسید. او با اشاره به اینکه آن زمان تعداد دفاتر پخش زیاد بود و حدود 30دفتر فعالیت میکردند، گفت: بیشتر حوزه فعالیت آنها در شهرهای دیگر بود و شهرستانها بیشتر از 2 برابر تهران، برای صاحبان فیلم درآمد داشتند اما الان وضعیت بهطور کلی تغییر کرده و این تغییر در جهت انحصاری کردن قدرت پخش اتفاق افتاد.
این کارگردان سینما با اشاره به اینکه این اتفاق به دلیل از هم پاشیدن گروههای نمایشدهنده فیلمهای سینمایی رخ داد، بیان کرد: وقتی میگوییم در تهران با یک سرگروه سینمایی قرارداد میبستیم و فیلم در گروه سینمایی اکران میشد به این دلیل بود که 4گروه سینمایی نمایشدهنده فیلمهای ایرانی وجود داشت که 14سالن را دربرمیگرفت اما نخستین قدم برای تغییر این وضعیت از هم پاشاندن تدریجی گروههای نمایشدهنده فیلمهای ایرانی بود.
داوود نژاد تاکید کرد: البته این اتفاق با مقاومت اکثریت تهیهکنندگان و نیز سینماداران همراه بود اما با وجود این مقاومت بهتدریج شاهد فروپاشی این گروههای سینمایی بودیم. به این ترتیب آن 14سالنی که در گذشته وجود داشت کمکم کاهش پیدا کرد تا به 12سینما، بعد 9سینما و بعد 2گروه 3 تایی و سپس یک گروه 3تایی و نهایتا یک سینمای سرگروه تقلیل پیدا کرد. کارگردان فیلم سینمایی «مرهم» در ادامه توضیحات خود گفت: از طرف دیگر رابطه صاحب فیلم با صاحبان سالن هم قطع شد و قانونی گذاشتند که فقط پخشکنندگان میتوانند برای نمایش فیلم با سالنهای سینمایی قرارداد ببندند که البته این مسئله هم ناگزیر بود، چون وقتی گروه محدود به یک سالن سرگروه میشود صاحب فیلم نمیتواند با 20سالن تک به تک قرارداد ببندد، ضمن اینکه فیلمساز وقت کافی و مناسبات لازم را برای انجام چنین کاری ندارد؛ پس طبیعی است که دفاتر پخش انجام این کار را برعهده بگیرند.
وی با اشاره به اینکه در ارشاد هم قانونی وضع شد که پروانه نمایش فیلم فقط به دفاتر پخش داده میشود نه به صاحبان فیلم، خاطرنشان کرد: به این ترتیب رابطه صاحب فیلم و صاحب سالن قطع شد و در کنار آن رابطه صاحب فیلم با وزارت ارشاد هم برای گرفتن پروانه نمایش از بین رفت. وی به ایسنا گفت: شرایط بهگونهای شده که صاحبان فیلم ابتکارعمل را از دست داده و در واقع پخشکنندگان اختیار امور را بهدست گرفتهاند. آن هم پخشکنندگانی که زمانی خودشان تهیهکننده بودند و حالا برخی از آنها هم پخشکننده هستند و هم سینمادار. او ادامه داد: ما میتوانیم یک نوع تعاونی پخش داشته باشیم که کار خدمات مخصوص به پخش را انجام دهد اما این درصورتی اتفاق میافتد که گروههای سینمایی نمایشدهنده فیلمهای ایرانی را تشکیل دهیم و ظرفیتهای رسانهای و محیطی را به لحاظ دسترسی شفاف کنیم تا شرایط برای همه صاحبان فیلم تسهیل شود. داوودنژاد تاکید کرد: از نظر من موضوع اصلی در مشکلات پیشآمده در حوزه پخش، بازتعریف جایگاه پخش در نظام سرمایهگذاری، تهیه، توزیع و نمایش و نیز تغییر مناسبات صاحبان فیلم با ظرفیتهایرسانهای و محیطی است، البته این امر ممکن نمیشود مگر از طریق شفاف شدن نحوه خدمات رسانی سازمانها و نهادهایی که این ظرفیتها را در اختیار دارند، ضمن اینکه این کار باید با همکاری نظام صنفی و وزارت ارشاد انجام شود.