رفتارهای این روزهای فرانسه در سیاست خارجی، تداعیکننده همین روایتی است که از سارکوزی وجود دارد.
رفتار فرانسه این روزها در عرصه سیاست خارجی مانند حریف ریزجثهای است که روی پنجه پایش بلند میشود تا شاید دستش برسد ضربهای به رقیب بزند. اما تماشاچیان و ناظران توجهی به تلاشهای این حریف ریزجثه نمیکنند چون میدانند تلاشهایش بیهوده است.
میگویند وقتی جیمز بیکر در دولت جورج بوش پدر به وزارت خارجه رسید، یک دیپلمات ارشد آمریکایی به او گفت: تقریبا همه وزرای خارجه آمریکا درحالی دولت را ترک میکنند که از فرانسه یا اسرائیل عصبانی هستند. بیکر با خنده به او جواب داد: بعضی هم هستند که با همین احساس ناخوشایند کارشان را شروع میکنند. این دیپلمات کهنهکار آمریکایی از همان ابتدای کارش با فرانسویها سازگار نبود چون از نیت و روش آنها در رقابت با آمریکا آگاه بود.
این روزها فرانسویها موضوعی تازه برای رقابت با آمریکا پیدا کردهاند. 10سال پیش وقتی نومحافظهکاران تندروی آمریکایی در دولت بوش برای رویارویی نظامی با ایران آماده میشدند، فرانسویها در جهتی کاملا عکس حرکت میکردند و بهدنبال تعامل دیپلماتیک با تهران بودند. اکنون که دولت باراک اوباما بر تعامل دیپلماتیک با ایران و مذاکره و توافق تأکید میکند، فرانسویها این کار را سادهلوحانه میدانند و برای تخریبش هر کاری میکنند.
در سال 2003و در جریان جنگ عراق هم فرانسه از دولت بوش حمایت نکرد و در قباحت مداخله نظامی در کشورها سخن میگفت. اکنون که دولت آمریکا با درس گرفتن از جنگهای ناموفق عراق و افغانستان، تغییر دکترین داده و میگوید که نیروی نظامی در خاک کشوری دیگر پیاده نمیکند، نظامیان فرانسوی از لیبی تا مالی وارد عمل شدهاند و نظامیگری در سیاست خارجی را در دستور کار خود قرار دادهاند. در روزهایی که رابطه میان دولت آمریکا با اسرائیل به طرز کمسابقهای با سردی و تنش همراه شده، فرانسوا اولاند رئیسجمهور فرانسه با گرمترین سلامها به زبان عبری و با قراردادهای تسلیحاتی چشمگیر به دیدار اسرائیلیها رفتهاست.
او در اقامت 3روزهاش در سرزمینهای اشغالی بیش از همیشه نقش حریف ریزجثهای را برای آمریکا بازی میکند که با ایستادن روی پنجه پایش میخواهد ادای یک حامی بلندقامت را برای تلآویو بازی کند. فرانسویها در عربستان هم همین بازی را تکرار کردهاند و در ماههای اخیر سعی در پر کردن جای واشنگتن برای سعودیها داشتهاند. وزیر دفاع فرانسه در یک سال گذشته 3بار به عربستان سفر کردهاست.
یکی از روزنامههای آمریکایی با اشاره به رفتارهای اخیر فرانسه در سیاست خارجی نوشتهاست که اینها کارگروهی است که از زمان سارکوزی در دستگاه سیاست خارجی فرانسه ماندهاند؛ گروهی که به نوشته این روزنامه ِهمچنان مست جرعه نومحافظهکاران هستند. در اثبات ریزجثگی فرانسه برای چنین رقابتی در عرصه سیاست خارجی، همین بس که اوضاع اقتصادی این کشور نهتنها برای هماوردی با آمریکا مناسب نیست بلکه این روزها با افولی نگرانکننده همراه است.
فرانسه برای دومین بار در یک سال گذشته اعتبار مالیاش را یک رتبه از دست دادهاست، در سرانه تولید ناخالص داخلی 12پله از آمریکا عقبتر است، نرخ بیکاری 11درصدی دارد و رئیسجمهوری که میزان محبوبیتش تنها 15درصد است و در کوچه وخیابان هو میشود. در روزهایی که اتحادیه اروپا نسبت به شرایط وخیم اقتصادی فرانسه و خطرش برای کل اروپا هشدار میدهد و شبکههای خبری اروپا، فرانسه را جمهوری نگران میخوانند، رهبران این کشور در سیاست خارجی بهدنبال آن هستند که خودی نشان دهند. اما این برای فرانسه، ورود به رقابتی در وزن بالاتر است و کسی آن را جدی نمیگیرد.