در برنامه مناظره که از شبکه یک سیما پخش شد مسئولان شهرداری، وزارت صنایع، سازمان محیط‌زیست و کارشناسان به بررسی آلودگی هوا پرداختند. در این جلسه وزارت کشور و وزارت نفت از جمله دستگاه‌هایی بودند که پای آنها به ماجرای آلودگی هوا کشیده شد اما نمایندگان آنها حضور نداشتند.
سالانه 9میلیارد دلار هزینه‌های درمان ناشی از آلودگی هوا به شهروندان کشور تحمیل می‌شود؛ آلودگی‌هایی که روزانه 15نفر از شهروندان کشور را به کام مرگ می‌برد. دبیر کمیته کاهش آلودگی هوا با اعلام اینکه تاکنون به‌خاطر بحران آلودگی هوا هیچ مقام مسئولی به دستگاه‌های نظارتی فراخوانده نشده است، گفت: عدم‌مشارکت معنادار ذینفعان باعث بروز آلودگی هوا در کشور شده است. به گفته محمدهادی حیدرزاده، سازمان محیط‌زیست مسئول مستقیم کاهش آلودگی هوای تهران و کلانشهرهای کشور است اما دیگر دستگاه‌ها نیز وظایف جدی‌ای در این زمینه دارند که این موضوع عملی نشده است. وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: تعریف وزارت صنایع از یورو4 اشتباه است. استاندارد یورو4 آنگونه که در جهان مرسوم است از سوی خودروسازان در ایران رعایت نمی‌شود.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت آلودگی هوا نیز با اشاره به اینکه آلودگی هوا خطرات جدی‌ای برای جامعه دارد، گفت: سال گذشته آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان اعلام کرد که دود دیزل سرطان‌زاست.به گفته یوسف رشیدی، این سازمان در‌ماه گذشته و برای نخستین بار اعلام کرد که آلودگی هوا سرطان‌زاست؛ یعنی یک سازمان بین‌المللی برای نخستین بار در تاریخ به سرطان‌زا بودن آلودگی هوا اشاره مستقیم کرده است.
ما خوبیم
معاون امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت و بازرگانی نیز با دفاع از فعالیت وزارت متبوع از اجرای استانداردها در صنایع خودروسازی دفاع کرد و گفت: تمامی خودروهای تولیدی ما استاندارد یورو4 را با تأیید سازمان محیط‌زیست دارند. در برخی خودروها که این استانداردها را ندارند، تولید آن به صددرصد نرسیده است و تا پایان سال92 تمامی خودروها به یورو4 دست خواهند یافت و در شرایط فعلی تنها یک مرحله از استاندارد فعلی اروپا عقب هستیم. ناصر کرمی، سردبیر خبرگزاری محیط‌زیست ایران نیز در این جلسه با انتقاد از دستگاه‌های مجری گفت: تمامی نهادهایی که مسئول کاهش آلودگی هوا هستند، از آلودگی هوا نفع می‌برند.
وی طرح‌های زوج و فرد خودروها را طرحی غلط دانست و افزود: مسئولان کاهش آلودگی هوا کاملا با چشم فروخفته به آلودگی هوا نگاه می‌کنند. وی در ادامه به حذف کنیستر از خودروهای کشور انتقاد کرد و گفت: هر دو خودروساز در مورد حذف کنیستر از شهروندان عذرخواهی نکردند. کنیستر قطعه‌ای از خودروست که آلاینده خودرو را کاهش می‌دهد. در تمامی دنیا شهرداری‌ها این اختیار را دارند که خودروهای آلاینده را از تردد در شهر بازدارند و به آنها اجازه تردد ندهند اما شهرداری تهران این اختیار را ندارد. به گفته وی، شهروندان کشور مجبورند از خودروهایی غیراستاندارد استفاده کند و در شرایط غیررقابتی خودرو خریداری کنند. تکنولوژی ساخت بخشی عمده از همین خودروها نیز، به دهه 60 و 70 میلادی بازمی‌گردد.
اتمسفر متفاوت شهر
حیدرزاده نیز در ادامه با اشاره به اینکه ما همواره برای خودروسازان فرش قرمز پهن کردیم، افزود: مشکل ما در بحث خودرو خدمات پس از فروش است، چراکه خودروهایی که در حال حاضر در شهرها تردد می‌کنند بیشترین آلایندگی را دارند.یوسف رشیدی نیز در ادامه مناظره با انتقاد از خودروسازان اظهار داشت: در سال88 براساس یافته‌ها از آلودگی هوای تهران متوجه شدیم که میزان بنزن در هوای تهران بسیار بالاست.
به این منظور و برای کاهش بخارات بنزین (بنزن) جلسات متعددی با خودروسازان برگزار کردیم. مسئولان وقت خودروساز نیز با اعلام اینکه برای جلوگیری از بخارات بنزین باید باک و چند قطعه را عوض کنیم که به لحاظ اقتصادی توجیه ندارد از این موضوع سرباز زدند. رشیدی نیز در ادامه با اشاره به ساخت‌وسازهای غرب تهران گفت: مقیاس اتمسفر بزرگ‌تر از مقیاس خانه ماست. برخی مواقع برای رفع آلودگی‌ها برخی از مسئولان به این فکر می‌کردند که اگر آب بپاشند هوای تهران تمیز می‌شود. نیمه غربی تهران را اگر کاملا ساختمان‌سازی کنیم، باد تهران از اتمسفر بالا می‌وزد و تأثیری بر روند آلودگی نخواهد داشت اما نمی‌توان انکار کرد که ساخت و سازها بر آلودگی هوا تأثیر ندارد.
افزایش جمعیت نتیجه افزایش ساخت‌وساز است که ترافیک به‌وجود می‌آورد و این موضوع باعث افزایش آلودگی هوا می‌شود. به گفته وی تمامی راهکارها بر این است که باید آلایندگی را از منبع کنترل کنیم. همانطور که ما سرب را محدود کردیم می‌توانیم آلودگی هوا را رفع کنیم. سیدهادی هاشمی رئیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ نیز در این جلسه گفت: خودرویی که کاتالیست دارد 3صدم درصد آلودگی تولید می‌کند و این درحالی است که مراکز معاینه فنی2.5درصد حجم کربن را قابل‌قبول می‌دانند. درواقع خودرویی که فاقد کاتالیست است 84برابر خودرویی که دارای کاتالیست است آلایندگی تولید می‌کند.
به گفته وی در سال گذشته 500هزار خودرو به مراکز معاینه‌فنی خودروی تهران مراجعه کردند که 14درصد از آنها دارای آلایندگی بالا بودند. این تعداد یعنی تقریبا 70هزار خودرو. فاجعه این است که این 70هزار خودرو معادل2.5 میلیون خودرو آلودگی تولید می‌کردند.
حیدرزاده در بخش دیگری از سخنانش به کیفیت پایین سوخت و عدم‌تحقق برنامه توسعه کشور برای تبدیل خودروهای فرسوده اشاره کرد و گفت: در کشور روزانه 17میلیون لیتر سوخت یورو4 تولید می‌شود که این میزان به‌معنای نرسیدن به برنامه‌های بالادستی است.
به گفته وی کشور ما در حال حاضر در تحریم است که واقعا آزاردهنده است، ولی وزارت نفت متعهد شده است تا سوخت یورو4 را در کشور تأمین کند و حتی قول صادرات سوخت یورو4 را هم داده است. وی به تصمیم مجلس در مورد افزایش زمان معاینه خودروها اشاره کرد و گفت: نمایندگان محترم مجلس در مورد معاینه‌فنی خودروها اجحاف کردند. درست است که وضعیت استاندارد خودروها مناسب نیست یا مراکز معاینه فنی ما از استانداردهای روز عقب هستند اما دلیل نمی‌شود صورت مسئله را پاک کرد.
کرمی نیز در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: بسیاری از برنامه‌ها قرار بوده است بشود و نشده است اما مسئول پاسخگویی به مرگ بسیاری از شهروندان ایرانی که بر اثر آلودگی هوای تهران می‌میرند کیست؟
